Đây là nội dung đáng chú ý trong dự thảo Quyết định về lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới nhập khẩu do Bộ GTVT chủ trì.
Xung quanh nội dung này, PV VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi với TS. Hoàng Dương Tùng -Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam.
PV: Theo Bộ GTVT, nếu tiêu chuẩn khí thải mức 4 được áp dụng đối với xe mô tô thì sẽ giảm được 50 - 60% phát thải khí độc hại từ loại phương tiện này. Ông đánh giá thế nào về đề xuất này?
Ông Hoàng Dương Tùng: Kiểm soát khí thải xe máy là chủ trương đúng. Hiện Hà Nội có 6 triệu xe máy, TP.HCM có 7 triệu xe máy. Đây là nguồn phát thải lớn trong các đô thị. Có lộ trình như thế chứng tỏ quyết tâm của chúng ta trong việc giảm ô nhiễm không khí từ giao thông, trong đó có xe máy.
Lộ trình áp dụng từ 2027, tức là chỉ còn khoảng 2-3 năm nữa. Chúng tôi cho rằng, Bộ GTVT đã tính toán những yếu tố khác, như sản xuất xe máy, rồi chuẩn bị nhiên liệu. Chúng ta cần làm quyết liệt, làm sao có xe máy mới với những tiêu chuẩn tốt. Hiện nay, ngoài xe máy chạy nhiên liệu hóa thạch (xăng), thì cũng ngày càng nhiều xe chạy điện. Với lộ trình 2027 cũng là hợp lý.
PV: Còn các phương tiện đang lưu hành thì sao?
Ông Hoàng Dương Tùng: Chúng ta thấy chúng ta đang lưu hành nhiều xe máy cũ, hoạt động lâu năm. Theo Luật Bảo vệ môi trường 2020, Luật Đường bộ từ 2025, sẽ đưa vào kiểm định khí thải xe máy. Người ta cũng đang đưa ra lộ trình ưu tiên kiểm định loại xe nào, khu vực nào để phù hợp với điều kiện kinh tế, khả năng chi trả ở các đô thị. Nhiều nước đã làm từ lâu điều này rồi.
Chúng tôi cũng nghĩ rằng, ngoài việc nâng tiêu chuẩn xe máy lên, cũng cần tính đến việc làm sao có nhiên liệu sạch, như xăng sinh học. Hiện nay chúng ta mới có xăng E5, nhưng nhiều nước đã có E10, E20.
Và đương nhiên chúng ta phải hướng đến việc giảm phương tiện cá nhân, giảm xe máy. Hà Nội hiện đang rất quyết tâm mở rộng mạng lưới phương tiện công cộng, tàu điện ngầm, tàu điện trên cao. Cùng với đó là phát triển xe máy điện, phát triển hạ tầng xe đạp công cộng, người đi bộ. Tôi tin là chúng ta có thể giảm phát thải từ xe máy hiệu quả.
PV: Xin cảm ơn ông!
Theo đánh giá của Bộ GTVT, việc áp dụng các công nghệ cao hơn trong việc kiểm soát tiêu chuẩn khí thải đồng nghĩa yêu cầu chi phí cao hơn trong thiết kế và sản xuất. Sẽ có những lo lắng nhất định về việc giá thành sản phẩm tăng.
Tuy nhiên, để đáp ứng một thị trường đầy cạnh tranh như ở Việt Nam, các nhà sản xuất sẽ tự điều chỉnh và cân đối để đưa ra mức giá phù hợp nhất. Đổi lại, người dân có thể sử dụng những phương tiện sạch hơn, môi trường sống cải thiện hơn, đảm bảo sức khỏe và chất lượng sống.