Hoạt động không chỉ nhằm củng cố kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn cho đội ngũ cán bộ địa phương, mà còn lan tỏa cam kết mạnh mẽ: Mọi trẻ em Việt Nam đều xứng đáng được sống an toàn, khỏe mạnh và hạnh phúc trong môi trường không còn nỗi lo thương tích.
Sáng 05/11, tại Hà Nội, Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế) phối hợp với tổ chức các hoạt động về phòng, chống đuối nước, tổ chức Chiến dịch vì trẻ em không thuốc lá (Campaign for Tobaco Free Kids) của Hoa Kỳ tổ chức lớp tập huấn về nâng cao năng lực quản lý, đánh giá công tác phòng, chống đuối nước trẻ em cho các cán bộ địa phương trước bối cảnh cải cách hành chính, sáp nhập các tỉnh.
Sự kiện có sự tham gia của Quỹ từ thiện Bloomberg và các đối tác quốc tế, khẳng định cam kết chuyển đổi những sáng kiến thành công thành chương trình can thiệp mang tầm vóc quốc gia.
Sáng kiến đột phá: Từ bơi lội đến kỹ năng sinh tồn
Tại buổi tập huấn, Ths. BS. Đinh Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Bảo vệ và Chăm sóc Trẻ em (Bộ Y tế) đã thẳng thắn chỉ ra thực trạng đáng lo ngại, Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ tử vong do tai nạn thương tích ở trẻ em thuộc nhóm cao trên thế giới, với khoảng 2.000 trẻ em thiệt mạng mỗi năm. Riêng đuối nước vẫn là một vấn đề nhức nhối, đặc biệt trong bối cảnh đất nước có mạng lưới sông, hồ, kênh rạch chằng chịt:
"Trong một thời gian dài, công tác phòng chống đuối nước chưa thực sự được quan tâm đúng mức, cả ở trong nhà trường và ngoài cộng đồng, dẫn đến nhiều tai nạn thương tâm”.
Ths. BS. Đinh Anh Tuấn chia sẻ và bày tỏ sự trân trọng đối với các tổ chức quốc tế, đặc biệt là Quỹ từ thiện Bloomberg, đã mang đến Việt Nam sáng kiến đột phá: Dạy trẻ em học bơi an toàn và kỹ năng sinh tồn trong môi trường nước.
Giải thích sự khác biệt cơ bản so với cách dạy bơi truyền thống, vốn chỉ tập trung vào tốc độ và kỹ thuật, Ths.BS. Đinh Anh Tuấn cho hay:
"Trước đây, các thầy dạy bơi chỉ dạy bơi nhanh, nhưng khi gặp sự cố, trẻ dễ kiệt sức dẫn đến chết đuối. Bây giờ, bơi lội không chỉ là bơi nhanh mà là kỹ năng sinh tồn. Trẻ cần học cách nổi, giữ sức, và biết cách cứu hộ, sơ cấp cứu kịp thời ngay từ ban đầu. Đây là chiến lược dự phòng từ sớm và từ xa hiệu quả nhất”.
“Truyền thống người Việt luôn mong con cháu biết bơi – không chỉ để vượt sông hay vui chơi mà quan trọng hơn là để tự bảo vệ bản thân. Chương trình mà Quỹ Bloomberg mang đến đã giúp đưa kỹ năng này vào hệ thống trường học, nơi 99% trẻ em được tiếp cận. Khi Bộ Giáo dục và Đào tạo chính thức phê duyệt giáo trình dạy bơi an toàn, chương trình không chỉ dừng lại ở 8 tỉnh thí điểm mà sẽ mở rộng ra toàn quốc – đó là thành công rất lớn", Ths. BS. Đinh Anh Tuấn chia sẻ thêm.
Bên cạnh đó, ông còn nhấn mạnh về tầm quan trọng của kỹ năng cứu hộ, cứu nạn và sơ cấp cứu ban đầu, đồng thời kêu gọi các địa phương nhân rộng mô hình cộng đồng an toàn, trường học an toàn:
“Những sáng kiến nhỏ, như đặt sẵn can cứu sinh, dây thừng, sào dài ở những nơi nguy hiểm, có thể cứu sống nhiều sinh mạng. Ở Bangladesh, người dân tận dụng khung tre để dạy trẻ bơi trong khu vực an toàn – một cách làm giản dị mà hiệu quả. Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi và sáng tạo các mô hình phù hợp điều kiện địa phương”.
Việt Nam là hình mẫu tiên phong trong phòng, chống đuối nước trẻ em
Đại diện Quỹ từ thiện Bloomberg, bà Kelly Larson - Giám đốc Chương trình Phòng chống Đuối nước Toàn cầu bày tỏ niềm vinh dự khi được có mặt tại Hà Nội và gửi lời cảm ơn tới lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Bảo vệ Trẻ em cùng đại diện các tỉnh thành đã tham gia khóa tập huấn. Bà Kelly Larson cho biết:
“Đuối nước là nguyên nhân tử vong do tai nạn đứng thứ ba trên thế giới, cướp đi khoảng 300.000 sinh mạng mỗi năm. Hơn 90% trường hợp xảy ra ở các quốc gia thu nhập thấp và trung bình, và trẻ dưới 5 tuổi là nhóm dễ tổn thương nhất. Đằng sau những con số ấy là những gia đình mất đi con trẻ, những cộng đồng chịu nỗi đau không gì bù đắp được.
Trên thế giới, Quỹ từ thiện Bloomberg đã hỗ trợ nhiều chương trình phòng chống đuối nước với tổng vốn tiền hơn 104 triệu USD. Năm vừa qua, chúng tôi tiếp tục cam kết thêm 60 triệu USD để mở rộng chương trình tại Bangladesh, Ghana, Ấn Độ, Uganda, Việt Nam và Hoa Kỳ, phối hợp cùng Chính phủ các nước”.
Nhấn mạnh về tầm nhìn xa và quyết tâm lớn của Chính phủ Việt Nam khi coi phòng, chống đuối nước trẻ em là một ưu tiên – đó là nh chứng cho tình yêu thương và trách nhiệm đối với thế hệ tương lai của đất nước, bà Kelly Larson chia sẻ:
“Việt Nam đã trở thành quốc gia đi đầu trong khu vực và trên toàn cầu về phòng chống đuối nước trẻ em. Chúng tôi coi Việt Nam là hình mẫu để các nước khác học hỏi. Từ năm 2018 đến nay, Việt Nam đã đạt được những kết quả vượt xa mong đợi: hơn 240.000 trẻ em được dạy bơi an toàn, hơn 1.500 giáo viên thể dục được cấp chứng nhận dạy bơi, và tỷ lệ đuối nước trẻ em giảm 16% so với trước khi triển khai chương trình”.
Theo bà Kelly Larson, thành công này là nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ban ngành, cùng chính quyền các địa phương: “Thành công của Việt Nam cho thấy khi có sự đồng lòng giữa Chính phủ, tổ chức quốc tế và cộng đồng, mọi thách thức đều có thể vượt qua. Chúng tôi cam kết tiếp tục đồng hành, hỗ trợ về kỹ thuật và tài chính để cùng Việt Nam tiến xa hơn nữa trong công tác bảo vệ trẻ em khỏi tai nạn đuối nước.”
Đồng thời, bà Kelly Larson cũng khẳng định, lớp tập huấn không chỉ là nơi trao đổi kiến thức chuyên môn mà còn là diễn đàn kết nối, tạo nên mạng lưới cán bộ quản lý năng độ, tâm huyết trên toàn quốc. Những kinh nghiệm được chia sẻ tại đây sẽ góp phần giúp các địa phương xây dựng mô hình an toàn cho trẻ em, giảm thiểu tai nạn thương tích, hướng tới mục tiêu “Mọi trẻ em Việt Nam đều được sống an toàn và khỏe mạnh”.
Bà Kelly Larson khuyến khích: “Sự có mặt của các anh chị ở đây ngày hôm nay chính là nh chứng cho sự cam kết của Việt Nam trong việc bảo vệ trẻ em. Tôi khuyến khích tất cả học viên hãy chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau và mang những bài học này về áp dụng tại địa phương. Các anh chị đang góp phần tạo nên sự khác biệt trong nỗ lực toàn cầu vì sự an toàn của trẻ em”.
Biến kiến thức thành hành động cộng đồng
Lớp tập huấn quy tụ các đại diện và cán bộ đến từ Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch của các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Thái Nguyên, Ninh Bình, Lào Cai, Phú Thọ, Hải Phòng, Lạng Sơn, Điện Biên, Cao Bằng, Hưng Yên, Bắc Giang, Quảng Ninh, Tuyên Quang, Lai Châu và Sơn La.
Tham gia lớp tập huấn không chỉ được cập nhật thông tin, hướng dẫn chuyên môn về quản lý chương trình phòng chống thương tích trẻ em, mà còn là cơ hội thảo luận, trao đổi kinh nghiệm thực tiễn giữa các địa phương. Nhiều đại diện, cán bộ bày tỏ quan điểm khi tham gia buổi tập huấn:
“Chúng tôi mong muốn sau khóa tập huấn này có thể xây dựng được mô hình liên ngành chặt chẽ hơn giữa y tế, giáo dục và thể thao, đặc biệt trong việc dạy bơi an toàn cho trẻ em vùng nông thôn".
“Ở các vùng ền núi, điều kiện cơ sở vật chất cho dạy bơi còn hạn chế. Qua khóa học, chúng tôi học được cách tận dụng nguồn lực sẵn có, ví dụ như bể bơi tạm, hồ tự nhiên an toàn, đồng thời xây dựng mạng lưới tình nguyện viên hướng dẫn kỹ năng sinh tồn cho trẻ em".
“Không chỉ dạy trẻ bơi nhanh, mà quan trọng là dạy các em cách nổi, cách hít thở, cách ứng phó khi gặp tình huống nguy hiểm. Đây là điểm mới mà tôi rất tâm đắc".
“Lớp tập huấn này rất thiết thực. Chúng tôi mong được nhân rộng các lớp tương tự cho cán bộ tuyến cơ sở để đảm bảo công tác phòng chống đuối nước được triển khai thống nhất, hiệu quả từ tỉnh đến xã".