Kỳ vọng hút dòng vốn trung – dài hạn
Sau một thời gian khẩn trương chuẩn bị về thể chế và khuôn khổ pháp lý, sáng 21/12/2025, Việt Nam chính thức công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế (IFC). Đây được xem là một bước đi mang tính chiến lược, thể hiện quyết tâm nâng cấp vị thế của Việt Nam trên bản đồ tài chính khu vực và toàn cầu – nơi cạnh tranh không chỉ dựa vào ưu đãi thuế, mà còn ở độ sâu của thị trường, tính nh bạch thể chế và khả năng dẫn dắt dòng vốn dài hạn.
Từ kinh nghiệm quốc tế cho thấy, việc hình thành một trung tâm tài chính tầm cỡ không còn là lựa chọn mang tính thử nghiệm, mà là yêu cầu tất yếu đối với một nền kinh tế đang mở rộng nhanh về quy mô và mức độ hội nhập.
Chuyên gia tài chính – ngân hàng, Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu, người từng có nhiều năm làm việc tại các trung tâm tài chính lớn trên thế giới, nhận định: "Tại khu vực Đông Nam Á, các trung tâm tài chính lớn như Singapore, Jakarta, Kuala Lumpur, Bangkok, Seoul, Tokyo cùng với Thượng Hải và Hồng Kông (Trung Quốc) là những trung tâm tài chính lớn hỗ trợ mạnh mẽ cho sự phát triển của các nền kinh tế đó. Chúng ta có một trung tâm tài chính tầm cỡ quốc tế thì đây là bước phát triển tất yếu và tôi rất mừng đón nhận tin tức về xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng".
Không chỉ từ góc nhìn chuyên gia, tín hiệu tích cực cũng đến từ cộng đồng đầu tư quốc tế. Nhiều quỹ đầu tư lớn đánh giá IFC có thể trở thành “đầu mối” thu hút và phân bổ dòng vốn trung – dài hạn, đặc biệt cho các dự án hạ tầng và dự án quy mô lớn – những lĩnh vực mà thị trường tài chính trong nước hiện vẫn còn hạn chế về chiều sâu.
Để hiện thực hóa mô hình này, ngày 18/12, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 323, hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị quyết số 222 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Theo giới chuyên gia pháp lý, khung chính sách lần này mang tính “đi tắt – đón đầu”, song cũng đặt ra áp lực không nhỏ trong quá trình tổ chức thực thi.
Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật AnVi, phân tích: "Chúng ta đi sau nhưng quyết tâm đuổi kịp và hội nhập với thế giới, thì sẽ nhiều khó khăn hơn. Khi mới thành lập thị trường chứng khoán - Sở Giao dịch chứng khoán, chỉ có vỏn vẹn hai công ty tham gia và chúng ta đã phải mất hàng chục năm mới xây dựng được một thị trường thực thụ. Tôi hy vọng rằng với cơ chế chính sách, tốc độ phát triển và vị thế mới của Việt Nam, sẽ đẩy rất nhanh quá trình phát triển và thành công của trung tâm tài chính".
Đòn bẩy thuế và bài toán niềm tin nhà đầu tư
Theo Nghị quyết 222, các dự án đầu tư mới tại IFC thuộc ngành, nghề ưu tiên sẽ được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 30 năm, được ễn thuế tối đa 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong tối đa 9 năm tiếp theo. Danh mục ưu tiên tập trung vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao như: tài chính xanh – bền vững, công nghệ tài chính (FinTech), tài sản số, thanh toán, dịch vụ tài chính hỗ trợ, logistics, thương mại điện tử và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
Đối với các dự án không thuộc nhóm ưu tiên, mức thuế suất vẫn thấp hơn mặt bằng chung, ở mức 15% trong 15 năm, kèm theo các giai đoạn ễn, giảm thuế. Đáng chú ý, thời hạn thuê đất tại IFC được kéo dài tới 70 năm, dài hơn đáng kể so với mức 50 năm tại các khu công nghiệp hiện nay ở TP.HCM.
Theo Phó Giáo sư – Tiến sĩ Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP.HCM, đây là những chính sách ưu đãi mang tính cạnh tranh cao, đặc biệt về tự do dòng vốn và thủ tục đầu tư: "Đây là những ưu đãi rất lớn ở trong trung tâm tài chính quốc tế. Ngoài ra khi hoạt động trong IFC, dòng vốn từ nước ngoài vào trung tâm tài chính quốc tế là hoàn toàn tự do. Tức là chúng ta không kiểm soát gì cả, ngân hàng nhà nước không kiểm soát về vấn đề này. Một doanh nghiệp nước ngoài nếu muốn thành lập công ty ở trung tâm tài chính quốc tế thì không cần phải thông qua phương án đầu tư và không cần theo Luật đầu tư…"
Tuy nhiên, trong bối cảnh thuế tối thiểu toàn cầu 15% đang được áp dụng đối với các tập đoàn có doanh thu trên 750 triệu euro, ưu đãi thuế không còn là “đòn bẩy” mang tính quyết định. Các nhà đầu tư ngày càng quan tâm nhiều hơn tới chất lượng thể chế, hạ tầng năng lượng, nguồn cung lao động, cũng như hiệu quả cải cách thủ tục hành chính.
Ông Trần Trung Hiếu, CEO MKMT Investment Partners, nhận định: "Để đầu tư có khá nhiều tiêu chí, nhưng cơ bản tôi thấy sơ bộ các bước như vậy cũng tương đối để hấp dẫn cho một bước ban đầu. Đầu tiên, tôi có thể nghĩ tới cần cải cách hành chính, quy chế để làm sao tạo điều kiện được cho nhà đầu tư nhanh chóng thiết lập được hạng mục đầu tư của họ ở Việt Nam, đơn giản hóa các thủ tục. Hy vọng trong quá trình vận hành thử có thể trong một vài năm thì dần dần thì chúng ta sẽ hoàn thiện được bộ khung về các chính sách thu hút đầu tư để đưa ra được những chính sách thực sự hấp dẫn hơn".
Thực tế cho thấy, sự quan tâm của các tổ chức trong và ngoài nước đối với Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP.HCM đang gia tăng. Kỳ vọng đặt ra là IFC sẽ đóng vai trò dẫn dắt dòng vốn quốc tế, qua đó bổ sung nguồn vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế – trong bối cảnh hiện nay, vốn trung – dài hạn trong hệ thống tín dụng mới chỉ chiếm khoảng 28%.
Tuy vậy, để IFC thực sự trở thành một trung tâm tài chính đúng nghĩa, thách thức lớn nhất không nằm ở mức ưu đãi, mà ở tốc độ hoàn thiện thể chế, mức độ nh bạch và năng lực vận hành hiệu quả trong giai đoạn đầu – những yếu tố then chốt quyết định niềm tin của dòng vốn toàn cầu./.