Mặc dù hiện tại, mùi khó chịu đã tạm thời dịu bớt, nhưng nỗi ám ảnh mà dòng nước mương này mang lại vẫn in đậm trong tâm trí nhiều người, bởi việc này từng xảy ra trong quá khứ, và không rõ còn tái diễn, trong khi Tết Nguyên đán đang đến rất gần. Tại sao mùi hôi kéo dài nhiều ngày, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống dân cư mà vẫn chưa được xử lý triệt để?
Một ngày cuối năm sát Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, khi phố phường nhộn nhịp với guồng quay hối hả, những người dân sống gần dòng mương ở khu vực ngã tư Trung Kính – Mạc Thái Tổ, quận Cầu Giấy, Hà Nội lại khởi đầu ngày mới bằng cách... bịt mũi, đeo khẩu trang kín mít. Đây không chỉ là câu chuyện về một đoạn đường bốc mùi khó chịu, mà còn là nỗi ám ảnh kéo dài.
Một người dân sống tại chung cư gần con mương bốc mùi hôi thối này bức xúc cho biết:
“Cô ở đây này. Thối lắm! Như hôm trước đi đường nó thối kinh người ấy! Không thể chịu được! Trên nhà cũng có ngửi thấy.”
“Cứ khoảng tháng hơn tháng ấy là mấy người kiểu đi hút phân ở đâu ấy, là đêm nó cứ xả xuống đây. Sáng ra là cả một đoạn Mạc Thái Tổ ô nhiễm nồng nặc luôn. Mà nữa là cái nước ở đây màu phân luôn. Phản ánh với phường rất là nhiều rồi nhưng mà chưa bắt được.”
“Đóng chặt cửa vào chứ. Phải đóng hết cửa vào. Đây tầng 5 đi kìa. Phải đóng hết cửa, hết ngõ vào, cửa sổ vào. Ban ngày 7 rưỡi - 8 giờ, đến 11 giờ, cả ngày. Hỏi những người đi làm, họ cũng biết, thối lắm.”
Mùi hôi thối của con mương không chỉ khiến sinh hoạt của người dân khu vực bị đảo lộn, mà còn khiến công việc hàng ngày của các tiểu thương, cửa hàng kinh doanh gần đó bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Một chủ tiệm bánh mỳ sát cạnh con mương này phàn nàn:
“Công việc của cô thì cũng như mọi người xung quanh này thôi. Bán quán, bán hàng cảm thấy cái mùi nó bốc lên khó chịu, không thể ngửi được. Mà cả cái khu hai bên đường, cả cái bờ sông này mùi không thể ngửi được luôn. Người ta ở trên tầng người ta còn ngửi thấy cơ mà chứ có phải là mỗi bọn cô đứng ở dưới này đâu. Đứng ở dưới này đã đành rồi, gió nó bay lên ngửi cả cái khu. Dọc cả cái dãy này không thể ngửi nổi được. Thật dã man. Bịt khẩu trang mà còn không nổi được nữa.”
“Người ta cũng bán hàng ở đây suốt cả cái dãy này, bán hàng ăn đấy. Người ta trong nhà đấy mà người ta còn đi tìm chuột chết nhưng không phải chuột chết. Nó là cái mùi của cống rãnh đấy đó, nó là cái mùi của bể phốt nó bốc lên. Chắc bọn nó đổ trộm thôi, không bao giờ nó như thế đâu. Cô ở đây hàng bao nhiêu lâu rồi chưa bao giờ cô thấy cái mùi nào nó như thế, trừ trường hợp mà nó đổ trộm ra.”
“Kể cả nhà bán cháo lòng cũng kêu. Mà cái mùi nó sực lên là quá kinh luôn. Cô thỉnh thoảng mới ngửi thấy mùi thối bảo quái sao ở đâu nó thối thế, chạy sang bờ mương cô nhìn xuống cái mương xem là nó có cái gì khác không mà sao nó thối thế. Cô nhìn thấy màu nó chảy xuống là nó màu vàng. Chứ còn bình thường nước chảy thế này thì nó chỉ thi thoảng nó bốc lên thì có mùi hôi thôi. Chứ nó không có mùi thối. Mùi thối kinh khủng luôn ấy. Cô bị 2 lần mà.”
Mùi hôi không chỉ gây ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của người dân mà còn tiềm ẩn những hệ lụy nghiêm trọng hơn. Theo TS Hoàng Dương Tùng, hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam, những khu vực nước tù đọng và ô nhiễm kéo dài có thể phát sinh các loại khí độc ảnh hưởng đến hệ hô hấp, có thể khiến nguy cơ mắc các bệnh lý về đường hô hấp như viêm mũi, viêm phổi tăng cao, trong khi chất lượng không khí tại Hà Nội vừa qua ở mức đáng báo động:
“Nếu mà theo phản ánh của người dân như thế thì rõ ràng là có hiện tượng ô nhiễm mùi, ô nhiễm nước. Nguyên nhân thứ nhất, bình thường thì là do nước ở các kênh, ở các sông nội đô do từ các nguồn nước thải, nước sinh hoạt từ các hộ gia đình, các khu dân cư mà không được xử lý. Cũng có thể là có hiện tượng đổ rác, đổ bùn trộm vào buổi tối, ban đêm. Thì hiện tượng bất thường này thì tôi nghĩ rằng phải xem camera phát hiện nguyên nhân để giảm thiểu ô nhiễm và cũng như là phòng ngừa hiện tượng đấy không tiếp tục xảy ra nữa. Những chuyện như phản ánh thì thứ nhất là ô nhiễm ngay dòng nước đấy, kênh đấy. Cái thứ hai nữa là mùi như thế thì nó sẽ rất độc hại. Đầu tiên là mùi cực kỳ khó chịu và thứ hai nữa là những mùi đấy thì có rất là nhiều những chất trong đấy. Bây giờ thì mình cũng chưa xác định được là chất gì nhưng mà chắc chắn là nó sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân”.
Không dừng lại ở đó, tình trạng con mương bốc mùi hôi thối nồng nặc, màu nước chuyển vàng bất thường còn là một "điểm trừ" lớn cho hình ảnh của khu vực vốn có nhiều cơ sở hạ tầng hiện đại và giao thông trọng điểm của quận Cầu Giấy. Một khu vực đô thị đáng lẽ phải là nơi sống lý tưởng lại đang trở thành nỗi ám ảnh của người dân và người tham gia giao thông chỉ vì vấn đề vệ sinh môi trường chưa được kiểm soát tốt.
Theo phản ánh của người dân, tình trạng bốc mùi khó chịu từ nước mương tại khu vực này không phải lần đầu xảy ra. Một vị tổ trưởng dân phố khu vực bị ảnh hưởng bởi mùi hôi thối lên tiếng trong sự bất lực:
“Cái tình trạng này không phải là một lần, rất nhiều lần rồi. Thì bây giờ ai xác định được. Vài ba năm gần đây. Thỉnh thoảng nó lại cứ bị. Cả mùi sặc sụa lên bà con không chịu được, chứ còn ai được đi đo đạc được đâu. Dân thì không biết ai đo đạc được. Ôi giời ơi nói, kêu chán rồi. Kêu lên phường rồi lên môi trường đô thị phường cũng bất lực. Chưa tìm ra. Vừa tuần trước lại mới bị.”
Không lẽ chính quyền cũng bất lực? Nếu đã có tiền lệ ô nhiễm như vậy, tại sao tình trạng này vẫn lặp lại theo chu kỳ?
Để đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người dân và tránh để vấn đề con mương bốc mùi hôi thối trở thành “điệp khúc quen thuộc”, các cơ quan chức năng cần có những biện pháp xử lý quyết liệt hơn nữa. Điều này không chỉ dừng lại ở việc khơi thông dòng chảy hay xử lý tình trạng tắc nghẽn, ô nhiễm, mà cần xây dựng kế hoạch bảo trì định kỳ và nâng cấp hệ thống thoát nước.
Ngoài ra, cũng cần tăng cường quá trình giám sát, xử lý sai phạm để người dân biết rõ vấn đề và có niềm tin trở lại vào sự vào cuộc của chính quyền địa phương. Câu chuyện về dòng mương “kinh hoàng” tại khu vực ngã tư Trung Kính – Mạc Thái Tổ là lời nhắc nhở về vai trò của công tác quản lý môi trường trong việc đảm bảo một đô thị không chỉ phát triển về mặt hạ tầng, mà còn chú trọng đến chất lượng sống của người dân.