Cụ thể, do tuyến cao tốc các phương tiện lưu thông với tốc độ cao (lên tới 120 km/h), học viên lái xe sẽ khó khăn khi điều khiển phương tiện với tốc độ này. Nhiều xe tập lái di chuyển dưới tốc độ tối thiểu (60 km/h) vừa vi phạm quy định về tốc độ trên đường cao tốc, vừa gây nguy hiểm cho các phương tiện tham gia giao thông cùng thời điểm.
Để giải quyết tình trạng này, Cục trưởng Cục CSGT đã chỉ đạo đơn vị chức năng thuộc Cục phối hợp với Cục Đường bộ Việt Nam xây dựng phương án cho học viên tập lái xe có tuyến đường tập lái với bài học đi trên đường cao tốc riêng, ít ảnh hưởng tới người và phương tiện tham gia giao thông, bảo đảm các yêu cầu về trật tự, an toàn giao thông.
Xung quanh nội dung này, PV VOV Giao thông có cuộc trao đổi với chuyên gia an toàn giao thông, Tiến sĩ Khương Kim Tạo:
PV: Thưa ông, pháp luật hiện hành không cấm xe tập lái (dưới sự giám sát của giáo viên dạy lái xe) đi vào đường cao tốc. Hiện các giáo viên cũng thường cùng học viên tập lái trên cao tốc để rút ngắn thời gian đáp ứng điều kiện số giờ, km chạy thực hành. Ông đánh giá thế nào về đề xuất xem xét không cho xe tập lái đi trên cao tốc nữa?
Ông Khương Kim Tạo: Chúng ta cần nhìn nhận rằng, cái hướng đến cho người học lái xe: trước khi cấp phép lái xe, cần đảm bảo họ có đủ kỹ năng điều khiển phương tiện trong các loại đường, điều kiện, tình thế giao thông khác nhau, hiểu biết chắc chắn về pháp luật, trật tự an toàn giao thông, cách ứng xử đảm bảo an toàn. Đấy là điều cần làm.
Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay, một số tỉnh chưa có đường cao tốc. Trong một số hội nghị, một số cơ quan e ngại việc, tăng khả năng chi phí đào tạo cho học viên nếu yêu cầu học viên lái xe phải có kiến thức học trên đường cao tốc. Phần lớn các nước đều đào tạo rồi. Nhưng không phải vừa tập lái đã cho chạy đường cao tốc, mà những học viên đó đã học xong kỹ năng thực hành, chuẩn bị rất tốt, khả năng rất tốt, sắp đi thi rồi. Đồng nghĩa chỉ còn vài hôm, họ đi thi lấy bằng và lái xe ra đường rồi. Như vậy thì tương đối an toàn.
Còn nếu không cho người ta chạy thử cao tốc, hôm trước, hôm sau có bằng rồi, người ta chạy cao tốc không có thầy, không có người hướng dẫn đi làn nào, nhập làn ra sao, ước lượng khoảng cách. Tất cả chỉ có thể có kỹ năng nếu chạy thử. Nếu so với tự tìm hiểu thì nguy hiểm hơn việc có thầy bên cạnh.
Như vậy, để đảm bảo trang bị kiến thức này, cần thiết cho học viên chạy trên đường cao tốc. Theo tôi, học viên chuẩn bị ra trường, người ta có thể điều khiển phương tiện tốc độ trên 60km/h trên cao tốc thì khôn vấn đề gì với sự hướng dẫn của thầy giáo. Chỉ có điều đừng bắt họ chạy với tốc độ cao nhất, 70-80km/h cũng được để họ biết cách ra vào làn, họ không đi làn 1, làn 2, đi làn 3 thôi. Sau đó quen dần, họ sẽ điều chỉnh sang các làn khác.
PV: Còn việc xem xét xây dựng các tuyến đường mô phỏng cao tốc dành riêng cho học viên tập lái, thưa ông?
Ông Khương Kim Tạo: Mong ước như thế là tốt nhưng không khả thi, vì chúng ta lấy đâu ra tiền mà làm các tuyến đường mô phỏng đó. Các tuyến đường cao tốc, huyện lộ của chúng ta rất to, đẹp. Chúng ta có thể cho học viên tập lái dưới sự hướng dẫn của thầy chạy vào đấy theo đúng vạch sơn, quy định. Mà các đường này cho phép xe cơ giới chạy tới 90km/h, đâu có thấp đâu. Cao tốc, một số làn là 100km/h, 120km/h còn các làn vẫn 80km.
Theo tôi, không cần thiết xây dựng những con đường mới rất tốn kém. Quy trình đào tạo của chúng ta nên dạy lái xe mới chỉ chạy trên các sân tập và đường không đông dân cư. Sau khi rèn phản ứng, dần dần sẽ đưa vào các khu vực giao thông phức tạp, đến rất phức tạp, đủ khó để học viên có thể nắm bắt kỹ năng lái xe. Ví dụ, gần ra trường, cần cho học viên chạy xuyên qua thành phố Hà Nội trong giờ cao điểm, đi qua các nút có đèn tín hiệu giao thông, vượt qua những sự khó khăn để nắm bắt kỹ năng điều khiển trong các điều kiện khác nhau.
PV: Xin cảm ơn ông!
Quy định hiện hành yêu cầu tổng quãng đường đào tạo thực hành 1 học viên là 1100km, trong đó, 810km là thực hành lái xe trên đường giao thông. Nhiều giáo viên thường yêu cầu học viên học lái xe thực hành trên đường cao tốc để tăng tính thực tiễn cũng như rút ngắn thời gian học so với những tuyến đường tốc độ cho phép thấp hơn.