Theo thống kê của Tổng cục Thuế, doanh thu thuế từ thương mại điện tử tăng đều qua các năm: 83.000 tỷ đồng (năm 2022), 97.000 tỷ đồng (năm 2023) và trong 8 tháng năm nay, doanh thu thuế từ thương mại điện tử đã đạt hơn 78.000 tỷ đồng.
Thời gian tới, Tổng cục Thuế sẽ đưa vào vận hành Cổng thông tin điện tử dành cho các cá nhân, hộ kinh doanh phát sinh hoạt động kinh doanh thương mại điện tử có thể thực hiện các nghĩa vụ thuế một cách thuận tiện. Đây cũng là kênh thông tin để cho người nộp thuế thực hiện theo đúng quy định pháp luật.
Bà Nguyễn Thị Lan Anh, Vụ trưởng Vụ quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh cá nhân, Tổng cục thuế cho biết, ngành Thuế đã đề xuất giải pháp sửa đổi chính sách thuế một cách đồng bộ, không những thống nhất trong ngành Thuế mà còn thống nhất trong các bộ, ngành có liên quan đến hoạt động thương mại điện tử.
"Chúng tôi đề xuất bổ sung quy định pháp luật theo hướng tăng cường trách nhiệm của tổ chức là chủ sở hữu sàn giao dịch TMĐT, yêu cầu sàn giao dịch TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến có trách nhiệm khấu trừ khai thuế thay, nộp thuế thay cho các cá nhân kinh doanh trên sàn giao dịch TMĐT. Giải pháp này góp phần cải cách thủ tục hành chính, giảm đầu mối kê khai thuế, đồng thời xét về tổng thể sẽ làm giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính cho toàn xã hội do thay vì hàng chục nghìn cá nhân trực tiếp khai thuế với cơ quan thuế thì chỉ cần một đầu mối là sàn giao dịch TMĐT khai, nộp thuế thay...."
Cụ thể, tại dự thảo Luật Quản lý thuế, Bộ Tài chính đề xuất sàn thương mại điện tử khai, nộp thuế thay người bán hàng trên sàn. Cùng với đó, các sàn, đơn vị logistics có trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin của người bán trên sàn hoặc sử dụng dịch vụ vận chuyển.
Chuyên gia kinh tế - PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho biết thực tế ngành thuế đã tạo một đường link để các chủ thể không có pháp nhân tại Việt Nam như Google, Zalo, Facebook, Tiktok tính toán kê khai nộp thuế thay cho các chủ thể kinh doanh trên mạng xã hội. Do đó, theo ông Thịnh đề xuất này là phù hợp:
"Tôi cho rằng điều này là phù hợp, đảm bảo tính công bằng giữa các sản thương mại điện tử quốc tế và sàn Việt Nam. Đồng thời cũng tạo điều kiện cho các chủ thể kinh doanh không phải trực tiếp kê khai và nộp thuế tại cơ quan thuế. Nó sẽ giảm thiểu thời gian cho người kê khai nhưng đồng thời cũng giảm thiểu thời gian cho cơ quan quản lý thuế, từ đó cơ quan quản lý thuế dành thời gian kiểm tra giám sát và thực hiện việc theo dõi quản lý việc thực thi chính sách thuế. Việc các sàn TMĐT phải có yêu cầu về việc những người kinh doanh phải kê khai doanh thu và tính toán nộp thuế, để từ đó các sàn có thể nộp thuế thay cho họ là điều cần thiết."
Ông Đặng Ngọc Minh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết, đối với doanh nghiệp, việc cung cấp thông tin của sàn thương mại điện tử đã quy định trong Nghị định 91. Việc thêm một bước thực hiện kê khai thay, nộp thay hay là quy định các cơ sở logistic phải cung cấp thông tin là một biện pháp làm cụ thể hoá các biện pháp tăng cường hiệu lực của Chính Phủ.
Cũng theo ông Minh, hiện nay trong Luật Quản lý thuế với nhà cung cấp nước ngoài không có hiện diện thương mại ở Việt Nam đã có trách nhiệm kê khai thay, nộp thay tại Cổng thông tin điện tử của chính phủ Việt Nam và của Tổng cục thuế mở cho các nhà cung cấp nước ngoài.
Do đó, dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi có đề xuất sàn thương mại điện tử sẽ có trách nhiệm khai và nộp thuế thay người bán hàng trên sàn. Đây là giải pháp nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế:
"Hiện nay, đã có 108 nhà cung cấp nước ngoài vì dụ như Google, Facebook đều đã phải thực hiện kê khai và họ đã thực hiện, thì tôi cho cái này chúng ta quy định cụ thể đối với cả doanh nghiệp trong nước thì cũng đảm bảo một nguyên tắc công bằng, không thể nào có một quy định mà chỉ có các nhà cung cấp nước ngoài thực hiện mà các doanh nghiệp trong nước không phải thực hiện. Tôi nghĩ các nhà cung cấp nước ngoài thực hiện được thì không có lý do gì nhà cung cấp trong nước, các sàn thương mại điện tử không thực hiện được việc kê khai thay, nộp thay, thì cái này cũng là biện pháp đảm bảo công bằng…."
Hiện nay, Bộ Tài chính đang trình Chính phủ sửa Nghị định số 123/2020 quy định về hóa đơn, chứng từ. Tổng cục Thuế cũng đã có đề xuất quản lý đối với thương mại điện tử, đó là việc các tổ chức, cá nhân, các hộ kinh doanh có thể ủy quyền cho các sàn giao dịch điện tử để các sàn này có thể xuất hóa đơn thay cho người kinh doanh thông qua sàn. Thông qua giải pháp này, tất cả các giao dịch thương mại điện tử dù lớn hay nhỏ, giá trị bao nhiêu cũng sẽ được xuất hóa đơn đầy đủ.
Tại cuộc họp báo thường kỳ Quý 3 của ngành tài chính diễn ra mới đây, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết: "Công tác thuế, thu thuế và quản lý thuế cũng phải thay đổi thì mới thích ứng được, mới đáp ứng được yêu cầu. Trong quá trình dự kiến điều chỉnh một số quy định về quản lý thuế, trong đó có liên quan đến TMĐT và các sàn TMĐT là thực sự cần thiết và phù hợp đã được đánh giá cả về thực tế lẫn tính khả thi. Với những giải pháp, đặc biệt với những giải pháp mới mà Bộ Tài chính đưa vào các quy định mới thì đều được cân nhắc một cách rất kỹ lưỡng. Bên cạnh đó tôi vẫn đề nghị Tổng cục thuế và các đơn vị có liên quan trong Bộ Tài chính tiếp tục lắng nghe các ý kiến của các Hiệp hội, các doanh nghiệp, các tổ chức và cá nhân có liên quan để rồi chúng ta cần thiết phải điều chỉnh những cái gì nữa thì vẫn điều chỉnh được vì quy định vẫn trong quá trình Dự thảo và trình cấp có thẩm quyền quyết định..."
Dự báo năm 2024 này, lần đầu tiên thu thuế từ thương mại điện tử sẽ vượt mốc 100.000 tỷ đồng. Dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi lần này đã bỏ cụm từ “không có cơ sở thường trú tại Việt Nam”. Như vậy, cơ sở thường trú hay không có cơ sở thường trú tại Việt Nam đều phải kê khai, nộp thuế qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.
Theo Tổng cục thuế việc này để cải cách thủ tục hành chính; tập trung đầu mối kê khai; đáp ứng việc kê khai, nộp thuế phù hợp với đặc thù của hoạt động kinh doanh thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ./.