Đặc biệt là Nghị định số 292/2025, hướng dẫn thi hành Nghị quyết số 216/2025 của Quốc hội về việc kéo dài thời hạn ễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết năm 2030.
Gỡ nút thắt vốn cho nông nghiệp
Việt Nam về cơ bản là một nước nông nghiệp, mới đây nhất ST25 vừa được công nhận là loại gạo ngon nhất thế giới. Tuy nhiên, xét về nhiều khía cạnh, chúng ta vẫn chưa có thương hiệu gạo tầm cỡ quốc gia. Lý do tại sao?
Theo một thống kê được thực hiện cách đây vài năm, vốn hóa của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp dưới 10 tỷ đồng chiếm 99%, chỉ có 1% doanh nghiệp có số vốn lên đến hơn 200 tỷ đồng. Từ đó suy ra, các nhà đầu tư cá nhân chưa mặn mà với việc làm nông nghiệp do chủ trương chính sách của chúng ta chưa thu hút được sự quan tâm của số đông, ví dụ như việc hạn chế về sở hữu đất nông nghiệp.
Chính vì thế, đến nay Việt Nam vẫn chưa thể triển khai mô hình “CÁNH ĐỒNG MẪU LỚN”, kể cả ở vựa lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long, dẫn đến hoạt động sản xuất còn manh mún, chất lượng lúa gạo của Việt Nam chưa cao.
Các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực nông sản cũng ít được hưởng sự hỗ trợ từ cơ quan chức năng, ví dụ về vốn, trước đây theo quy định, đất nông nghiệp thậm chí không được sử dụng làm tài sản thế chấp.
Theo anh Nguyễn Tiến Hưng – Giám đốc Công ty Thực Phẩm Sạch BigGreen Việt Nam, việc tiếp cận nguồn vốn, nhằm mục đích mở rộng thị trường còn nhiều trở ngại do doanh nghiệp không đáp ứng được điều kiện theo quy định của các tổ chức tín dụng:
“Những điều kiện mà ngân hàng đưa ra ở góc độ nào đó về tính an toàn vốn thì hoàn toàn phù hợp tuy nhiên những doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng nông nghiệp, ví dụ như là sản phẩm rau củ quả trên đồng nếu thế chấp lại không phù hợp với điều kiện ngân hàng đưa ra. Thế nên cũng không thế chấp được những tài sản như thế. Đất nông nghiệp nữa cũng không được sử dụng làm tài sản thế chấp”.
Tuy nhiên, theo Luật đất đai năm 2024, đất trồng cây hằng năm, gồm đất trồng lúa và đất trồng cây hằng năm khác được sử dụng làm tài sản thế chấp tại các ngân hàng trong nước. Điều này tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, phát triển sản xuất. Cụ thể, từ ngày 1/7 vừa qua, cá nhân, hộ kinh doanh, hợp tác xã có thể vay số vốn từ 300 triệu đến 5 tỷ đồng tùy đối tượng mà không cần tài sản đảm bảo.
Ông Lại Tất Hà – Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng An Bình AB Bank cho biết, theo quy định mới hộ gia đình, hợp tác xã được vay vốn không cần thế chấp: "Với khách hàng tín chấp trong lĩnh vực nông nghiệp cần chuẩn bị kế hoạch rõ ràng, khả thi, đủ đảm bảo nguồn trả nợ”.
Cần cú hích chính sách để nông nghiệp Việt vươn tầm thương hiệu quốc gia
Tại Hội nghị Thương mại Lúa gạo toàn cầu lần thứ 17 do The Rice Trader (TRT) tổ chức tại Phnom Penh, Campuchia ngày 9/11 vừa qua, gạo ông Cua ST 25 tiếp tục được vinh danh là loại gạo tốt nhất thế giới. Tuy nhiên theo các chuyên gia, việc này chứng tỏ tiềm năng của ngành nông nghiệp Việt Nam rất lớn nhưng chúng ta mới làm tốt được khâu canh tác còn về khâu sau sản xuất chúng ta vẫn làm chưa tốt, dẫn đến quốc gia chưa có một thương hiệu tầm cỡ.
Đây cũng là vấn đề mà ông Nguyễn Đình Bích – chuyên gia nghiên cứu và phân tích thị trường nông sản Việt Nam trăn trở trong suốt những năm gần đây.
“Chúng ta có nhiều sản phẩm nổi tiếng có nghĩa chúng ta đã làm được khâu quan trọng nhất đó là sản xuất được những mặt hàng chất lượng cao. Qua thời gian thì những sản phẩm này đã được công nhận. Tuy nhiên ở khâu sau thì chúng ta lại chưa làm tốt nên muốn có giá tốt chẳng hạn chúng ta phải xây dựng được thương hiệu, đăng ký thương hiệu đó ở những thị trường mục tiêu”.
Quay trở lại câu chuyện số lượng doanh nghiệp thành lập mới trong lĩnh vực nông nghiệp tăng vọt kể từ đầu năm đến nay. Rõ ràng, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị cũng như một loạt các chính sách hỗ trợ kinh tế tư nhân, bao gồm cả lĩnh vực nông nghiệp, dần dần phát huy được hiệu quả.
Chính sách kéo dài ễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được xem là giải pháp an sinh xã hội thiết thực, tạo nguồn động lực ổn định cho người dân yên tâm canh tác, đồng thời hỗ trợ các hợp tác xã và doanh nghiệp nông nghiệp mở rộng quy mô sản xuất, ứng dụng công nghệ, nâng cao giá trị nông sản. Hơn thế nữa, việc hỗ trợ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp giúp cho nền nông nghiệp Việt Nam xây dựng hình ảnh trên trường quốc tế, tiến tới phát triển bền vững, trở thành ngành chiểm tỷ trọng cao trong nền kinh tế.
Mới đây nhất, Nghị định 292/2025 áp dụng chính sách ễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến năm 2030 một lần nữa khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong việc hỗ trợ ngành nông nghiệp nước nhà. Đây cũng là tiền đề quan trọng, tạo đà cho sự phát triển bền vững, đúng định hướng của một nền nông nghiệp hiện đại, giàu bản sắc.