Khi trạm dừng nghỉ trở thành vấn đề an toàn giao thông
Thông tin từ Cục Đường bộ VN chiều 29/12/2025 cho biết: Từ 01/01/2026 các Trạm dừng nghỉ tại Mai Sơn – Quốc lộ 45, Nghi Sơn – Diễn Châu, Hàm Nghi – Vũng Áng, Vũng Áng – Bùng, Vân Phong – Nha Trang, Nha Trang – Cam Lâm, Cam Lâm – Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo – Phan Thiết Km205, Dầu Giây – Phan Thiết sẽ đưa vào hoạt động các hạng mục dịch vụ công thiết yếu.
Cao tốc Bắc – Nam phía Đông đang từng bước hoàn thiện, rút ngắn thời gian di chuyển, mở ra không gian phát triển kinh tế – xã hội rộng lớn. Tuy nhiên, cùng với tốc độ là áp lực ngày càng lớn về an toàn giao thông, đặc biệt khi hệ thống trạm dừng nghỉ chưa theo kịp nhịp vận hành của tuyến đường để phục vụ nhu cầu của người tham gia giao thông trên cao tốc.
Thực tế thời gian qua cho thấy, việc thiếu trạm dừng nghỉ buộc nhiều lái xe phải dừng khẩn cấp trên làn dừng xe, hoặc rời cao tốc tìm điểm nghỉ chân tạm bợ. Điều này tiềm ẩn nguy cơ tiềm ẩn mất ATGT, nhất là với các phương tiện chạy đường dài, xe khách, xe tải nặng.
Trong bối cảnh đó, Cục Đường bộ Việt Nam xác định rõ: trạm dừng nghỉ không còn là hạng mục phụ trợ, mà là một cấu phần bắt buộc của an toàn giao thông cao tốc theo quy định tại Luật Đường bộ và Nghị định số 165/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đường bộ và Điều 77 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Mốc “100 km có một trạm”: Không thỏa hiệp
Theo chỉ đạo của Bộ Xây dựng và kế hoạch tổ chức thực hiện của Cục Đường bộ Việt Nam, mục tiêu cụ thể được đặt ra là khoảng 100 km phải có ít nhất một trạm dừng nghỉ hoạt động, phục vụ người dân với các dịch vụ công thiết yếu. Cụ thể, từ 1/1/2026 các Trạm dừng nghỉ tại Mai Sơn – Quốc lộ 45, Nghi Sơn – Diễn Châu, Hàm Nghi – Vũng Áng, Vũng Áng – Bùng, Vân Phong – Nha Trang, Nha Trang – Cam Lâm, Cam Lâm – Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo – Phan Thiết Km205, Dầu Giây – Phan Thiết sẽ đưa vào hoạt động các hạng mục dịch vụ công thiết yếu.
Thời gian qua, do nhiều khu vực chịu ảnh hưởng kéo dài của thời tiết mưa bão, khiến tiến độ xây dựng nhiều trạm dừng nghỉ gặp khó khăn.
Tuy nhiên, theo lãnh đạo Cục Đường bộ Việt Nam, khó khăn không thể là lý do để lùi trách nhiệm phục vụ người dân; “Quan điểm xuyên suốt là cao tốc đã khai thác thì dịch vụ tối thiểu phải đi kèm. Không thể để người dân chạy hàng trăm km trên cao tốc mà không có chỗ dừng nghỉ an toàn.”
Gia hạn tiến độ, nhưng sẽ xử lý nghiêm nếu tiếp tục chậm trễ
Thực tế kiểm tra cho thấy, nhiều trạm dừng nghỉ trên tuyến Bắc – Nam chậm tiến độ do vướng mắc giải phóng mặt bằng, thay đổi chính sách pháp luật đất đai, thủ tục môi trường và ảnh hưởng nặng nề của thời tiết mưa bão kéo dài.
Các nhà đầu tư trạm dừng nghỉ cho biết, Luật Đất đai 2024 và các quy định mới về môi trường đã khiến nhiều trạm phải bổ sung, hoàn thiện lại thủ tục, kéo dài thời gian triển khai. Bên cạnh đó, một số nhà đầu tư lần đầu tham gia lĩnh vực xây dựng trạm dừng nghỉ còn lúng túng trong tổ chức lập dự án và thi công.
Trước tình hình này, Cục Đường bộ Việt Nam đã kiểm tra trực tiếp để xem xét tiến độ thực tế của từng trạm, đồng thời cử cán bộ chuyên môn trực tiếp hỗ trợ các nhà đầu tư tháo gỡ khó khăn kỹ thuật. Tuy nhiên, việc gia hạn không đồng nghĩa với nới lỏng quản lý, đồng thời khẳng định rõ: “Nếu các nhà đầu tư không thực hiện đúng cam kết, Cục sẽ căn cứ hợp đồng để xử lý, từ các hình thức phạt kinh tế đến việc thay thế nhà thầu, thay thế nhà đầu tư nhằm bảo đảm tiến độ và quyền lợi của người tham gia giao thông.” Thông điệp này được xem là “lằn ranh đỏ” trong quản lý tiến độ, thể hiện quyết tâm chấn chỉnh tình trạng chậm trễ kéo dài tại một số trạm.
Giải pháp đối với các trạm dừng nghỉ chậm tiến độ
Một số trạm dừng nghỉ quá trình triển khai gặp nhiều vướng mắc với nguyên nhân chủ yếu do địa phương chậm bàn giao mặt bằng như: Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, Vĩnh Hảo – Phan Thiết Km144; và mới hoàn thành công tác lựa chọn nhà đầu tư (tháng 10/2025): Cần Thơ – Hậu Giang, Hậu Giang Cà Mau nên rất khó khăn để hoàn thành các công trình thiết yếu tại thời điểm 1/1/2026; tuy nhiên, Cục Đường bộ Việt Nam đã yêu cầu các chủ đầu tư bố trí cabin vệ sinh công cộng tạm thời trên tuyến cao tốc,
nhằm đáp ứng nhu cầu tối thiểu của người dân trong thời gian chờ các trạm dừng nghỉ chính quy hoàn thành. Đây là giải pháp bắt buộc trong giai đoạn quá độ: “Không thể vì trạm dừng nghỉ chưa hoàn thành mà để người dân không có chỗ vệ sinh, nghỉ ngơi trên cao tốc. Cabin vệ sinh công cộng là giải pháp cần thiết để bảo đảm điều kiện tối thiểu cho người tham gia giao thông.”
Các cabin vệ sinh được yêu cầu bố trí hợp lý, bảo đảm vệ sinh môi trường, an toàn giao thông và có phương án duy tu thường xuyên, tránh phát sinh các điểm dừng đỗ tùy tiện.
Trạm sạc điện: Hạ tầng bắt buộc cho giao thông xanh
Một nội dung quan trọng khác được nhấn mạnh trong quy hoạch trạm dừng nghỉ là bố trí trạm sạc điện. Trước xu hướng phát triển mạnh mẽ của phương tiện sử dụng năng lượng sạch, ngành đường bộ xác định trạm sạc điện là hạ tầng không thể thiếu trên cao tốc.
Theo Cục Đường bộ Việt Nam, tất cả các trạm dừng nghỉ được phê duyệt đều có quy hoạch trạm sạc điện, phù hợp với chiến lược phát triển giao thông xanh và giảm phát thải.
Ông Ngô Lâm cho biết: “Thực hiện chiến lược về phát triển giao thông xanh, trong tất cả các dự án trạm dừng nghỉ đều có quy hoạch bố trí trạm sạc điện và khu vực sửa chữa phương tiện cơ giới đường bộ.”
Thực tế, một số trạm dừng nghỉ tại Ninh Bình, Hà Tĩnh, Quảng Trị đã và đang chủ động triển khai lắp đặt trụ sạc điện, tạo tiền đề cho mạng lưới sạc trên trục giao thông huyết mạch quốc gia.
Khu sửa chữa phương tiện: Khép kín chuỗi dịch vụ thiết yếu
Cùng với trạm sạc điện, khu sửa chữa phương tiện cũng là hạng mục bắt buộc trong quy hoạch trạm dừng nghỉ. Điều này nhằm giảm thiểu nguy cơ tai nạn thứ cấp khi phương tiện gặp sự cố phải dừng lâu trên cao tốc.
Theo ông Ngô Lâm, các khu sửa chữa đang được các nhà đầu tư triển khai song song với quá trình xây dựng trạm. Sau khi hoàn thành các dịch vụ công thiết yếu, các hạng mục sửa chữa và thương mại sẽ phải hoàn tất theo đúng lộ trình được phê duyệt.
Trạm dừng nghỉ – thước đo trách nhiệm quản lý cao tốc
Việc đặt ra mốc “dưới 100 km có một trạm dừng nghỉ hoạt động” cho thấy quyết tâm của Bộ Xây dựng, không chỉ xây đường, mà phải vận hành đường một cách an toàn, nhân văn và bền vững.
Từ giải pháp cứng rắn về tiến độ, đến cách làm linh hoạt như bố trí cabin vệ sinh công cộng; từ quy hoạch trạm sạc điện đến khu sửa chữa phương tiện, tất cả đều cho thấy sự chuyển dịch mạnh mẽ trong tư duy quản lý: lấy an toàn và nhu cầu thiết yếu của người dân làm trung tâm.
Cao tốc Bắc – Nam chỉ thực sự hoàn chỉnh khi người dân có thể yên tâm chạy xe hàng trăm kilomet mà không phải lo lắng về một chỗ dừng chân an toàn. Và mốc “dưới 100km – một trạm dừng nghỉ” đang trở thành cam kết trách nhiệm của ngành đường bộ trước xã hội./.