Trong bối cảnh giá vàng trong nước liên tục biến động mạnh, nhu cầu giao dịch vàng của người dân ngày càng gia tăng. Trong khi đó, các kênh mua vàng chính thống khó tiếp cận và để tránh cảnh xếp hàng chen lấn, nhiều người đã chuyển hướng sang các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo, Telegram… để mua bán vàng. Tuy nhiên, phương thức này tiềm ẩn rất nhiều rủi ro pháp lý và nguy cơ mất tiền cao.
Gặp khó khi mua vàng online ở kênh chính thống
Hiện nay, một số ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank và các công ty vàng bạc đá quý như DOJI, SJC… đều đã triển khai ứng dụng giao dịch vàng online.
Thực tế, người dân có thể đặt mua vàng ếng, vàng nhẫn chỉ bằng vài thao tác trên điện thoại và nhận vàng trực tiếp tại quầy. Tuy nhiên, không ít người dùng phản ánh rằng quá trình giao dịch không hề dễ dàng.
Chị Phạm Thuỳ Châu (quận Tây Hồ, Hà Nội) cho biết: "Tôi cũng biết hình thức giao dịch vàng online nên đã tải app mua vàng của ngân hàng. Giao dịch thế này thì rất tiện nhưng có cái khó là không phải lúc nào giao dịch dễ dàng. Có những lúc có nhu cầu mua vàng và đặt mua thì đều nhận được thông báo đã hết khối lượng đăng ký trong ngày. Trong khi đấy, giá vàng thì biến động liên tục như mấy ngày gần đây, tôi thì muốn mua luôn để được mua vàng với giá mà tôi thấy là hợp lý. Để sang ngày hôm sau thì lại sợ tăng giá mất".
Lý giải về tình trạng này, giới chuyên gia cho rằng số lượng vàng phân phối online mỗi ngày có hạn và hệ thống công nghệ chưa đủ mạnh để đáp ứng lượng truy cập lớn cùng lúc.
Trong khi đó, thời gian gần đây, giá vàng trong nước liên tục biến động mạnh, thiết lập đỉnh mới, nhu cầu giao dịch vàng của người dân ngày càng gia tăng. Do đó, nhiều người đã chuyển sang hình thức mua vàng online qua ứng dụng của các ngân hàng và doanh nghiệp kinh doanh vàng để tránh cảnh xếp hàng chen lấn.
Tuy nhiên, không ít trường hợp gặp khó khi giao dịch qua ứng dụng chính thống này, từ đó chuyển sang mua vàng qua các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo, Telegram… để mua bán vàng mà không lường trước những rủi ro pháp lý và nguy cơ mất tiền.
Nói về thực trạng này, chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu cho biết: "Hiện nhiều trang mạng rao bán giá vàng rất rẻ và tạo ra sự hấp dẫn nhưng khi giao dịch với những trang mạng đó thì mới thấy rằng những trang mạng đó mang tính lừa đảo. Tất cả những giao dịch trên mạng xã hội hay online thì rất nhiêu rủi ro. Thứ nhất là nhiều lừa đảo xảy ra, tức là chuyển tiền xong và bi mất tiền. Thứ 2 là nếu giao dịch online mà mua vàng SJC là bất hợp pháp vì vàng SJC chỉ được phép bán ở những cửa hàng được phép của NHNN".
Tiềm ẩn rủi ro khi mua vàng ở "chợ online"
Một số người đã lựa chọn mua vàng ở các “chợ online” trên mạng xã hội, tuy nhiên điều này mang lại tính rủi ro cao nếu người tiêu dùng không tỉnh táo cẩn trọng thì rất dễ mua phải vàng giả, vàng nhái, vàng kém chất lượng, và như vậy tưởng lãi mà hóa lỗ.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SB Law chia sẻ về những rủi ro có thể gặp phải: "Thị trường vàng hiện nay NN quản lý tương đối là chặt chẽ và hiện bị giới hạn số lượng mua nhưng trên mạng thì lại mua được nhiều. Thế thì rất dễ bị nguy cơ. Thứ 2 là chất lượng vàng, ngoài mua ở các cửa hàng hoặc thương hiệu lớn thì vàng đấy được đảm bảo chất lượng nguồn gốc xuất xứ và nhập khẩu đầy đủ. Tuy nhiên, nếu mua online nếu không có yếu tố lừa đảo thì có thể mua phải vàng có chất lượng kém hoặc là vàng nhập lậu, chứa đựng nhiều rủi ro khi người dân mong muốn bán ra".
Việc giao dịch mua bán vàng online trên mạng xã hội có thể dẫn đến nhiều rủi ro như không có hóa đơn chứng từ, bị cơ quan chức năng xác định là hàng hóa nhập lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, thậm chí là hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, có thể bị tịch thu. Hơn nữa, các hội nhóm, diễn đàn giao dịch vàng trên mạng xã hội là không được pháp luật bảo vệ. Về tính pháp lý, luật sư Nguyễn Thanh Hà cho biết thêm:
Băng: Về mặt pháp lý, với những giao dịch mang tính chất trên mạng online như thế thì chứa đựng nhiều yếu tố lừa đảo. Với những người chuyển tiền ol mà không nhận được vàng và sau đó các đối tượng khoá tài khoản thì còn mỗi cách là người dân báo cơ quan nhưng thực tế đòi được số tiền đấy về rất khó khăn. Thứ 2, kinh doanh vàng là ngành nghề kinh doanh có điều kiện và các cửa hàng vàng cũng cần đầy đủ các quy định. Nhưng nếu mua bán trên mạng thì không thể kiểm chứng được là có giấy phép hay không . Do đó, nếu xảy ra tranh chấp thì sẽ rất khó để giải quyết vì không có chứng cứ.
Do đó, trước nhu cầu giao dịch mua bán vàng tăng cao, nguời dân cần thận trọng khi giao dịch. Chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu cho biết: "Với việc giao dịch vàng, nên giao dịch ở những cửa hàng vàng, có thể giao dịch online nhưg cần giao dịch ở những địa điểm có đăng ký kinh doanh và được phep bán vàng. Và khi có vấn đề xảy ra thì có thể khiểu nại. Và nếu có vấn đề xảy ra thì mình có cơ sở để kiện".
Cũng theo các chuyên gia, trong thời đại công nghệ số, việc giao dịch vàng online là xu hướng tất yếu. Dù việc mua vàng online là dễ dàng lợi nhưng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, đặc biệt là qua các kênh không chính thống. Người dân cần hết sức cảnh giác và chỉ nên thực hiện giao dịch tại các đơn vị được cấp phép để tránh thiệt hại không đáng có./.