Tạo nền tảng phát triển bền vững của chính các hộ kinh doanh
Phát biểu tại sự kiện, Phó Cục trưởng Mai Sơn cho biết, chủ trương xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh kể từ ngày 01/01/2026 theo các Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ là một vấn đề rất lớn và là một chủ đề được bà con, các hộ kinh doanh quan tâm.
“Dưới góc độ là cơ quan quản lý thuế, chúng tôi thấu hiểu những băn khoăn, e ngại của tất cả những hộ kinh doanh đang nộp thuế theo phương pháp khoán, chuẩn bị chuyển đổi sang hình thức kê khai.” - Phó Cục trưởng Mai Sơn chia sẻ.
Theo Phó Cục trưởng, xuất phát từ thực tế nêu trên, Nghị quyết số 68 đề ra nhiệm vụ tiến tới xóa bỏ thuế khoán và chuyển toàn bộ hộ kinh doanh sang phương pháp kê khai. Đây là một bước chuyển quan trọng nhằm xây dựng môi trường kinh doanh nh bạch, công bằng và hiện đại hơn.
“Chủ trương này không nhằm để tăng thu ngân sách, mà quan trọng hơn là tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của chính các hộ kinh doanh, bảo đảm sự công bằng và nh bạch cho hoạt động kinh tế.” - Phó Cục trưởng Mai Sơn đặc biệt nhấn mạnh.
Kinh doanh nh bạch giúp có lợi hơn
Tại hội thảo, nhiều tiểu thương nhỏ băn khoăn không biết bắt đầu từ đâu để chuyển đổi phương thức đóng thuế. Về băn khoăn này, Phó Cục trưởng Cục Thuế giải thích việc nh bạch, rõ ràng trong kinh doanh sẽ trực tiếp có lợi cho bà con. Khi doanh thu, chi phí hằng ngày được ghi chép đầy đủ, bà con sẽ biết được tháng này bán được bao nhiêu, chi bao nhiêu, lãi lỗ như thế nào, từ đó chủ động điều chỉnh kế hoạch kinh doanh trong tương lai - không còn phải ước đoán hay sợ nhầm lẫn. Thực tế, nhiều hộ kinh doanh đã nhận thấy lợi ích của việc chuyển đổi và chủ động thực hiện chuyển đổi.
Theo số liệu thống kê của cơ quan thuế, trong 9 tháng năm 2025, đã có hơn 18,5 ngàn hộ kinh doanh nộp thuế khoán chuyển sang phương pháp kê khai, gần 2.530 hộ kinh doanh chuyển lên mô hình doanh nghiệp. Đặc biệt 98% số hộ kinh doanh kê khai đã thực hiện khai, nộp thuế điện tử; trên 133 nghìn hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, trong đó khoảng 75 ngàn hộ kê khai và 57,6 ngàn hộ khoán.
“Những con số này cho thấy xu hướng tất yếu: đa số hộ kinh doanh đã và đang dần thích nghi và tin tưởng vào phương thức mới, sẵn sàng nh bạch hóa hoạt động để phát triển lâu dài.” - Lãnh đạo ngành Thuế nhận định.
Tuy nhiên, để chuyển đổi sang thuế kê khai, vậy thì hộ kinh doanh phải làm gì khi chuyển đổi. Đây chính là vấn đề được bà con tiểu thương hết sức quan tâm.
Trả lời câu hỏi này, Phó Cục trưởng Mai Sơn khẳng định, việc chuyển từ thuế khoán sang kê khai sẽ không quá phức tạp như nhiều người nghĩ. Bà con chỉ cần làm quen với việc ghi chép sổ sách theo chế đô quy định đầy đủ, đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử nếu thuộc đối tượng theo quy định; đồng thời làm quen với các ứng dụng hỗ trợ khai, nộp thuế điện tử như eTax Mobile.
“Hiện cơ quan thuế đã cung cấp ễn phí các dịch vụ thuế điện tử tích hợp từ đăng ký thuế, kê khai đến nộp thuế, giúp hộ kinh doanh có thể kê khai, nộp thuế nhanh chóng, mọi lúc, mọi nơi chỉ với vài thao tác trên điện thoại thông nh, máy tính mà không phải trực tiếp đến cơ quan thuế.” - Phó Cục trưởng Mai Sơn chia sẻ.
Hạn chế tối đa sai phạm, bà con yên tâm chuyển đổi
Theo Phó Cục trưởng Mai Sơn, việc thực hiện tốt việc xuất hóa đơn từ không chỉ làm rõ doanh thu, chi phí mà còn giúp chứng nh nguồn gốc hàng hóa với cơ quan quản lý thị trường.
Chia sẻ các thắc mắc, băn khoăn của tiểu thương, hộ kinh doanh về vấn đề hàng tồn kho, Phó Cục trưởng cho biết, đối với hộ kinh doanh nhỏ thì số lượng hàng tồn kho về cơ bản là không lớn, còn đối với các hộ có quy mô bán hàng lớn hơn thì đang tồn tại dưới hình thức hộ kê khai nên đã quen với chứng từ, hóa đơn.
Với ý kiến của hộ kinh doanh về đề xuất gộp hóa đơn lẻ, theo Phó Cục trưởng Mai Sơn, ngành Thuế sẽ nghiên cứu về đề xuất này, tuy nhiên hộ kinh doanh không nên nghĩ rằng việc xuất hóa đơn làm tăng chi phí vì hiện nay vào các cửa hàng tiện lợi, siêu thị nhỏ thì dù mua cây kim, sợi chỉ, cái bật lửa họ cũng xuất hóa đơn.
“Việc này cũng rất thuận lợi vì chứng từ in ra từ máy POS chúng tôi đã biến thành hóa đơn rồi và cũng không tốn bao nhiêu chi phí. Chúng tôi sẽ ghi nhận và nghiên cứu vấn đề này nhưng về phía người mua vẫn cần hóa đơn để sau khi mua hàng có vấn đề gì thì còn có cơ sở để khiếu nại. Do vậy xuất hóa đơn khi bán hàng hóa không chỉ ở góc độ thuế còn ở cả góc độ nguồn gốc sản phẩm.” - Phó Cục trưởng ghi nhận và khuyến nghị.
Với kiến nghị của hộ kinh doanh rau củ quả, Lãnh đạo ngành Thuế bày tỏ đây cũng là trăn trở của cơ quan thuế và khẳng định sẽ có chỉ đạo cơ quan thuế các cấp phải tiến hành khảo sát để làm sao quy định sẽ sát với thực tế, sao cho hộ kinh doanh có lãi thì nộp thuế, còn nếu kinh doanh không hiệu quả thì không phải nộp vì rau củ quả không phải mặt hàng lưu cữu do vậy tỷ lệ hư hỏng nhất định.
Về vấn đề cơ quan thuế có xử phạt khi thực hiện sai hay không, Phó Cục trưởng cho biết, theo quy định là có nhưng suốt thời gian qua cơ quan thuế đã “chạy đua” tuyên truyền, phổ biến quy định để hộ kinh doanh hiểu, để khi thực hiện không xảy ra vướng mắc để bị xử phạt.
“Chúng tôi cũng mong muốn chính quyền địa phương vào cuộc để hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn đầu. Hiện nay, các Ban, đơn vị nghiệp vụ của Cục Thuế cũng sẽ vào cuộc để hạn chế tối đa việc sai phạm và bị xử phạt, mong bà con yên tâm.” - Lãnh đạo ngành Thuế khẳng định.