Sự kiện đánh dấu sự ra đời của một hệ thống giao thông công cộng thông nh hơn tại Thủ đô Hà Nội. Hệ thống mới không chỉ hướng tới mục tiêu "An toàn – Thuận tiện – Thân thiện môi trường" mà còn thúc đẩy mạnh mẽ công cuộc chuyển đổi số trong giao thông công cộng.
Sáng 05/12, tại Ga Cát Linh, một trong những nhà ga chính trên Tuyến 2A, chúng tôi nhận thấy sự khác biệt rõ rệt tại khu vực cổng soát vé. Sự thay đổi này xuất phát từ việc Hà Nội Metro đã triển khai hệ thống kiểm soát vé tự động mới. Hành khách đi tàu giờ đây không còn cần phải lo lắng về việc mang theo tiền lẻ hay mất thời gian với các loại thẻ từ truyền thống.
Thay vào đó, quy trình mua và soát vé được đơn giản hóa chỉ bằng thao tác “Tap & Go” nhanh chóng. Việc xác thực và thanh toán được thực hiện thông qua căn cước công dân gắn chip hoặc ứng dụng được cài đặt trên điện thoại thông nh.
Mục tiêu cốt lõi mà Hà Nội Metro hướng tới khi thực hiện chuyển đổi này chính là nâng cao trải nghiệm tổng thể cho hành khách.
Chị Lê Thu Thủy, một hành khách thường xuyên đi lại từ Hà Đông bày tỏ sự hài lòng: “Hiện tại, khi sử dụng cổng này, em thấy tiện lợi hơn rất nhiều. Thứ nhất là không cần mang thẻ, thứ hai là không phải xếp hàng mua vé. Mỗi lần đi qua, hệ thống nhận diện giúp em chủ động thanh toán, thao tác rất nhanh. Công nghệ sinh trắc học nhận diện khuôn mặt cũng khiến em yên tâm hơn, vì dùng đúng thẻ của mình và không lo người khác sử dụng thay.”
Sự kết hợp đồng bộ giữa tốc độ của phương thức thanh toán không dùng tiền mặt và tính an ninh cao từ công nghệ nhận diện sinh trắc học đã mang lại cảm giác an tâm và thuận tiện rõ rệt cho người đi tàu.
Không chỉ hành khách, mà ngay cả đội ngũ nhân viên đang làm việc tại các nhà ga cũng cảm nhận được những thay đổi tích cực. Việc loại bỏ phần lớn các giao dịch cần sử dụng tiền mặt đã giúp công việc quản lý, vận hành tại ga trở nên tinh gọn và hiệu quả hơn.
Chị Nguyễn Thị Thúy Nga, Nhân viên quản lý tổng hợp tại Ga Cát Linh chia sẻ cụ thể về những lợi ích này: "Em thấy hệ thống mới rất là thuận tiện cho hành khách cũng như là công việc của bọn em. Tại vì bọn em sẽ thuận tiện hơn trong công việc khi mà khách hàng sẽ được chuyển khoản nhiều hơn. Không phải mang theo tiền mặt và bọn em đếm tiền các thứ thì cũng cẩn thận hơn. Chỉ khoảng mấy giây thôi là bọn em là hoàn thành bán một cái vé rồi".
Chị Nga cũng chia sẻ thêm về sự giảm tải công việc rõ rệt sau khi kết thúc ca làm việc, đặc biệt là vào buổi tối. Trước đây, quy trình vận hành đòi hỏi nhân viên phải thực hiện việc thu vé và thu tiền từ các máy bán vé tự động cũng như cửa soát vé tự động. Tuy nhiên, hiện tại, khi hành khách đã tự quẹt bằng hệ thống mới, nhân viên không cần phải đi thu soát vé ngoài cửa soát vé tự động nữa. Điều này đã giúp công việc bớt vất vả hơn rất nhiều.
Chị Nga cho biết, một buổi tối bây giờ, nhân viên chỉ cần tập trung vào việc kết toán cho nhân viên vé, mà không cần phải đi thu vé từ cổng soát vé tự động.
Đáng chú ý hơn, hệ thống mới còn mang lại lợi ích trong việc tối ưu hóa nhân sự. Theo chị Nga, trước đây, đối với Ga Cát Linh, khi lượng khách đông và sử dụng nhiều tiền mặt, nhà ga cần tới ba quản lý tổng hợp hành khách. Nhưng nhờ vào sự tự động hóa của hệ thống, hiện tại chỉ cần hai người quản lý hành khách hoàn toàn có thể đảm đương công việc cho ba người trước đây.
Phát biểu tại lễ công bố chính thức, ông Khuất Việt Hùng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Hanoi Metro nhấn mạnh: "Đây là một bước tiến đặc biệt quan trọng. Trước tiên là đối với hành khách bởi việc chúng tôi triển khai ứng dụng này thứ nhất nó tạo ra sự đơn giản, thuận tiện, linh hoạt và thông suốt đối với hành khách trong quá trình quá trình mua vé và quá trình đi tàu. Từ đây, hành khách sẽ không còn phải dùng tiền mặt và xếp hàng mua vé đi tàu nữa. Thứ hai đây là ứng dụng rất quan trọng để mà thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong quản trị doanh nghiệp cũng như trong quá trình tham gia vào quản lý nhà nước và điều hành hệ thống giao thông đô thị thông nh".
Ông Hùng cũng đánh giá về kết quả sau hai tháng triển khai thí điểm hệ thống, đối với nhóm hành khách trẻ, họ làm quen rất nhanh với công nghệ và hiện tại không còn gặp bất kỳ vướng mắc nào. Trong khi đó, hầu hết các nhóm hành khách khác cũng đang từng bước làm quen và thích nghi.
Về cơ bản, những đối tượng hành khách nào đã có căn cước công dân và sở hữu điện thoại thông nh đều có khả năng cài đặt ứng dụng định danh tài khoản và thực hiện việc mua vé, đi lại bằng ứng dụng Hà Nội Metro.
Tuy nhiên, ông Hùng cũng lưu ý rằng hệ thống vẫn đang trong quá trình hoàn thiện việc định danh đối với ba nhóm đối tượng đặc biệt:
"Các cháu học sinh chưa có căn cước công dân, người nước ngoài và người khuyết tật sử dụng xe lăn chưa đủ chiều cao. Đối với các nhóm này, đơn vị vẫn đang phục vụ bằng thẻ hành khách đi lại bình thường và tiếp tục phối hợp với C06 để nâng cấp công nghệ, nhằm sớm định danh qua VNeID hoặc hộ chiếu đối với người nước ngoài".
Để hiện thực hóa hệ thống soát vé thông nh này, thời gian qua, Hà Nội Metro đã phối hợp chặt chẽ với nhiều đối tác quan trọng tập trung nâng cấp phần mềm quản trị Thu phí tự động (AFC), máy chủ dữ liệu, đồng thời tận dụng tối đa hạ tầng hiện có.
Về mặt công nghệ, Hà Nội Metro đã hoàn tất lắp đặt các thiết bị tiên tiến như đầu đọc đa chuẩn, camera AI, nâng cấp mạch điều khiển cổng soát vé, máy chủ và tăng cường bảo mật hệ thống. Một trong những thành tựu nổi bật nhất là việc hoàn tất kết nối kỹ thuật với Trung tâm RAR để xác thực tài khoản trên Ứng dụng Hà Nội Metro.
Đặc biệt, Hà Nội Metro đã tiến hành đồng bộ dữ liệu vé lên ứng dụng VNeID, giúp người dân có thể kiểm tra và sử dụng vé trực tiếp trên nền tảng quốc gia này. Đơn vị cũng cung cấp API để Trung tâm RAR/C06 có thể triển khai thêm tính năng bán vé trên VNeID.
Trước khi vận hành chính thức vào hôm nay (5/12), hệ thống đã được thử nghiệm kỹ lưỡng trên toàn tuyến 2A kể từ ngày 20/8/2025. Giai đoạn thử nghiệm này đã thu hút sự tham gia tích cực từ cộng đồng, với gần 70.987 người đăng ký sử dụng và ghi nhận tổng cộng hơn 344.014 lượt sử dụng, nhận được nhiều phản hồi tích cực.
Không dừng lại ở Tuyến 2A Cát Linh – Hà Đông, Hà Nội Metro đang đặt ra mục tiêu, đưa hệ thống kiểm soát vé thông nh này triển khai mở rộng cho Tuyến 3.1 (Nhổn – Ga Hà Nội) sau khi kết thúc bảo hành vào ngày 16/12/2025. Dự kiến, từ ngày 1/1/2026, hệ thống sẽ bắt đầu vận hành phục vụ hành khách tại 30% số cổng soát vé trên Tuyến 3.1.
Đến tháng 2/2026, toàn bộ phần cứng, trung tâm dữ liệu và phần mềm quản lý AFC dùng chung cho cả hai tuyến (2A và 3.1) sẽ được hoàn chỉnh và đưa vào vận hành toàn hệ thống./.