An ninh tại cửa khẩu hàng không: Cần làm rõ quy định về quyền kiểm soát đặc biệt

Dự thảo Nghị định về quản lý, bảo đảm an ninh, trật tự tại cửa khẩu đường hàng không (gọi tắt là Dự thảo nghị định về an ninh cửa khẩu hàng không) do Bộ Công an soạn thảo có 4 chương, 17 Điều), trong đó Nghị định dành nguyên chương 3 gồm 5 điều  để quy định về vấn đề đảm bảo an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội tại cửa khẩu đường hàng không

Cụ thể, về quản lý hoạt động người, phương tiện tại cửa khẩu đường hàng không. Điều 7 quy định về khu vực được phép hoạt động tại cửa khẩu đường hàng không của người, phương tiện nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh; nhân viên các cơ quan, đơn vị hoạt động tại khu vực cửa khẩu đường hàng không.

Bộ Công an là đơn vị chủ trì bảo đảm an ninh trật tự tại cửa khẩu đường hàng không và phân cấp với tinh thần ưu tiên cho đơn vị thường trực tại địa bàn làm việc bảo đảm kịp thời, nhanh chóng trong triển khai, xử lý các vụ việc phức tạp về an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội tại địa bàn.

Đối với xử lý vụ việc liên quan đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội tại khu vực cửa khẩu đường hàng không, Công an cửa khẩu chủ trì, tiếp nhận xử lý ban đầu các vụ việc vi phạm pháp luật,  sau đó cung cấp và trách nhiệm phối hợp của các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành tại cửa khẩu đường hàng không.

Dự thảo Nghị định về an ninh cửa khẩu hàng không quy định, khi xảy ra nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia nhưng chưa đến mức ban bố tình trạng khẩn cấp, Thủ tướng Chính phủ có thể uỷ quyền Bộ trưởng Bộ Công an thực hiện các biện pháp kiểm soát đặc biệt tại cửa khẩu đường hàng không.

Bộ công an phối hợp với Bộ GTVT xét duyệt cấp bay đến cửa khẩu đường hàng không; áp dụng các biện pháp kiểm soát an ninh hàng không tăng cường lên cấp độ cao nhất, có thể điều chỉnh trình tự, thủ tục, luồng di chuyển hành khách phù hợp với yêu cầu đảm bảo an ninh hàng không.

Hiện dự thảo Nghị định đang được tổ chức lấy ý kiến của các bộ, ngành liên quan và quần chúng nhân dân. Dự kiến, Dự thảo nghị định về an ninh cửa khẩu hàng không trình Chính phủ vào tháng 6 năm 2022.

Dự thảo nghị định về an ninh cửa khẩu hàng không đã đề xuất những quy định nào nhằm quản lý an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội tại cửa khẩu đường hàng không.

PV VOV Giao thông có cuộc trao đổi với Đại tá Nguyễn Bá Tuấn, Phó Cục trưởng Cục quản lý Xuất nhập cảnh (Bộ Công an) về nội dung này.

PV: Xin ông cho biết lí do Bạn soạn thảo đưa ra những quy định về kiểm soát đặc biệt tại cửa khẩu đường hàng không?

Đại tá Nguyễn Bá Tuấn: Việc kiểm soát đặc biệt tại cửa khẩu hàng không, theo Luật an ninh quốc gia, Khoản 1 điều 21, khi có nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia nhưng chưa đến mức ban bố tình trạng khẩn cấp thì Thủ tướng Chính phủ được quyền quyết định áp dụng một số biện pháp, trong đó có kiểm soát đặc biệt vận chuyển bằng đường hàng không, đường biển, đường thủy nội địa đường sắt và đường bộ.

Đây là những tình huống chưa có trong thực tiễn kể từ khi ban hành Luật an ninh quốc gia. Tuy nhiên quán triệt tinh thần đảm bảo an ninh quốc gia từ sớm và từ xa, Ban soạn thảo đã đưa quy định chi tiết biện pháp triển khai tạo cơ sở pháp lý và nâng cao năng lực sẵn sàng thực thi trên thực tế.

PV: Nếu Dự thảo Nghị định được thông qua sẽ có những tác động xã hội như thế nào thưa ông?

Đại tá Nguyễn Bá Tuấn: Theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tất cả các văn bản quy phạm pháp luật khi được xây dựng các cơ quan chủ trì, soạn thảo phải có báo cáo đánh giá tác động và ban soạn thảo đã có những đánh giá tác động chi tiết, toàn diện những chính sách được đưa ra khi xây dựng Nghị định gồm: đánh giá tác động về kinh tế, xã hội, về giới, về thủ tục hành chính và tác động đối với hệ thống pháp luật hiện hành.

Những ý kiến góp ý cũng cho rằng việc ban hành Nghị định sẽ tạo bước tích cực, triệt để trong công tác bảo đảm an ninh trật tự, công tác phối hợp với các lực lượng tại cửa khẩu. Nếu được thông qua, Nghị định sẽ khắc phục được những bất cập hiện nay tại cửa khẩu đường hàng không.

Ban soạn thảo kỳ vọng khi Nghị định được ban hành sẽ đưa công tác an ninh trật tự vào nề nếp và tạo điểm đến an toàn cho khách du lịch, cho các nhà đầu tư, kinh doanh và nhập cảnh Việt Nam, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, du lịch của đất nước.

PV: Xin cảm ơn ông!

Những quy định mới về phạm vi khu vực cửa khẩu tác động như thế nào đến thẩm quyền xử lý vi phạm của các cơ quan chức năng? Dự thảo Nghị định về an ninh cửa khẩu hàng không cần bổ sung những gì để tránh phát sinh những vấn đề phức tạp về an ninh,  đảm bảo trật tự an toàn xã hội? 

 PV VOV Giao thông có cuộc trao đổi với Luật sư Nguyễn Văn Chiến, Ủy viên Ủy ban Tư pháp Quốc hội khóa 14, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam về vấn đề này.

PV: Những quy định mới về phạm vi khu vực cửa khẩu, khu vực cách ly  sẽ tác động như thế nào đến công tác quản lý an ninh, trật tự tại cửa khẩu hàng không, thưa ông ?

Luật sư Nguyễn Văn Chiến: Việc làm rõ phạm vi cửa khẩu cụ thể để áp dụng biện pháp an ninh tăng cường là hết sức cần thiết. Điều này tạo ra cơ chế phối hợp rõ ràng giữa các lực lượng quản lý Nhà nước trong việc đảm bảo an ninh tại cửa khẩu,  hạn chế những lúng túng trong xác định thẩm quyền vụ việc để triển khai các biện pháp đảm bảo an ninh trật tự, áp dụng pháp luật đối với một số hành vi vi phạm.

Cụ thể, ở góc độ pháp luật giúp xác định rõ ràng một số hành vi vi phạm và tính chất mức độ của hành vi vi phạm đó để áp dụng chế tài hành chính hay đến mức xử lý hình sự, tạo thêm điều kiện thuận lợi cho các cơ quan chức năng công an, hải quan, kiểm dịch y tế, kiểm dịch động vật, cảng vụ hàng không có căn cứ xử lý hành vi vi phạm liên quan đến lĩnh vực chuyên ngành.

Đồng thời tạo cơ sở pháp lý để cơ quan an ninh của Bộ công an xác định rõ phạm vi triển khai các biện pháp tăng cường an ninh khi phát sinh các tình huống an ninh phức tạp

PV: Thưa ông, dự thảo Nghị định cần bổ sung những gì để tránh phát sinh những vấn đề phức tạp về an ninh,  đảm bảo trật tự an toàn xã hội

Luật sư Nguyễn Văn Chiến: Dự thảo Nghị định dành nguyên 1 chương gồm 5 điều để quy định về vấn đề đảm bảo an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội tại cửa khẩu đường hàng không. Tại một số điều khác ngoài chương 3 cũng có đề cập đến vấn đề an ninh quốc gia.

Dự thảo Nghị định đã có sự bổ sung về trình tự thực hiện tại từng loại hình cửa khẩu riêng biệt, trong đó có cửa khẩu hàng không. Theo Điều 21 của Luật an ninh quốc gia, Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho Bộ trưởng Bộ Công an có quyền áp dụng những biện pháp đặc biệt tại khu vực cửa khẩu, các chuyến vận chuyển bằng đường hàng không khi có nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia nhưng quy định này chưa đến mức ban bố tình trạng khẩn cấp.

Mặc dù, Dự thảo đã cụ thể hóa thẩm quyền của Bộ công an tại Điều 11 nhưng chưa thấy quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thực hiện quyền kiểm soát đặc biệt tại cửa khẩu đường hàng không. Điều này có thể gây khó khăn lúng túng khi áp dụng khi mà tình huống này xảy ra.

Dự thảo này thuộc thẩm quyền của Chính phủ ban hành nên Dự thảo Nghị định cần quy định cụ thể những nội dung mà Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho Bộ Công an trong Nghị định này, sẽ giải quyết vấn đề thẩm quyền và phạm vi ủy quyền của Thủ tướng đối với Bộ trưởng Bộ Công an theo quy định tại Điều 21 của Luật an ninh quốc gia

PV: Xin cảm ơn ông!

Theo quy định về an ninh hàng không, các cá nhân, tổ chức có thể sử dụng thẻ kiểm soát an ninh hàng không vào khu vực cách ly. Số lượng lớn người có quyền tiếp cận khu vực cách ly ảnh hưởng đến việc thực thi nhiệm vụ của cơ quan chức năng. Trong khi đây là khu vực cần quản lý nghiêm ngặt vì quy chế pháp lý đối với hành khách trong khu vực này mang tính đặc thù, cần hạn chế tối đa người vào ngoài hành khách xuất nhập cảnh.

Với những quy định mới tại Dự thảo Nghị định về quản lý, bảo đảm an ninh, trật tự tại cửa khẩu hàng không, những bất cập hiện hành có thể được khắc phục trong thời gian tới.

Bạn kỳ vọng gì vào dự thảo nghị định này? Nếu được ban hành, các quy định mới sẽ tác động như thế nào đến hoạt động của người dân khi nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, nhân viên các cơ quan tổ chức hoạt động trong phạm vị các khu vực tại cửa khẩu đường hàng không? 

---

Mời các bạn cùng chia sẻ ý kiến, đóng góp cho Dự thảo qua hotline 02437.91.91.91, qua fanpage VOV Giao thông, hoặc có thể góp ý trực tiếp trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Công an.

Đừng quên đón nghe và tương tác với “Dự thảo trên tay” lúc 15h30 đến 15h50, thứ Hai và thứ Tư hàng tuần trên FM91, vovgiaothong.vn, hoặc trên các nền tảng Podcast dành cho di động: Spotify, Aple Podcast và Google Podcast.