Tuy nhiên, ngay giữa "biển" bùn đất và mưa trắng trời, một cuộc chiến không ngừng nghỉ đã và đang diễn ra để khơi thông những con đường sinh tử.
Ghi nhận của PV VOV Giao thông Quốc gia về những nỗ lực khắc phục sạt lở giao thông, với tâm điểm là tuyến Quốc lộ 14E, Đèo Lò Xo và đường sắt Bắc – Nam.
Tình trạng sạt lở diễn ra hết sức khốc liệt, đặc biệt trên các tuyến đường ền núi. Tại Quốc lộ 14E, tuyến đường dài gần 72 km, đã ghi nhận đến 21 vị trí sụt trượt, trong đó có 4 điểm sạt lở đặc biệt lớn. Đáng chú ý, tại Km66+500 và Km84+500 - Km84+700, khối lượng đất đá tràn xuống đường lên tới hàng trăm nghìn mét khối.
Nguyên nhân không phải do sạt lở ta luy thông thường, mà là do cả một quả đồi lớn phía sau đổ sập do ngấm nước và phun trào, tràn xuống đường. Tại vị trí Km66+500, một quả đồi cách đường khoảng 30m đã vỡ, đẩy gần 20.000m3 bùn đất xuống, cắt đứt hoàn toàn địa bàn từ Km66 đến Km84.
Tình trạng này đã cô lập xã Phước Hiệp (trước đây thuộc huyện Phước Sơn), với hơn 3.700 nhân khẩu, khiến người dân không thể tiếp cận y tế hay nhu yếu phẩm trong nhiều ngày.
Trong khi đó, tuyến Đường Hồ Chí Minh qua Đèo Lò Xo cũng chịu thiệt hại nặng nề. Theo ông Nguyễn Thanh Bình, Giám đốc Khu Quản lý Đường bộ III, tổng cộng có 36 điểm sạt lở gây tắc xe hoàn toàn trên khu vực này.
Địa hình tại các điểm sạt lở vô cùng phức tạp: một bên đồi núi, một bên vực thẳm, kèm theo mặt đường trơn trượt, đất nhão nặng khiến việc vận chuyển đất đá hết sức khó khăn. Nguy cơ hiểm họa vẫn rình rập do thời tiết vẫn còn mưa, và đất đá trên mái ta luy đã no nước.
Đối diện với thảm họa này, các đơn vị quản lý đường bộ đã áp dụng phương châm "bốn tại chỗ và ba sẵn sàng", huy động tối đa lực lượng và thiết bị, làm việc 24/24 giờ. Tại Quốc lộ 14E, Ban Quản lý Dự án 4 đã chỉ đạo các nhà thầu huy động hàng trăm công nhân và thiết bị, gồm 6 máy đào và 3 máy ủi, làm việc không ngừng nghỉ.
Mục tiêu lớn nhất là giải cứu người dân bị cô lập. Sau nhiều ngày nỗ lực vượt qua địa hình nguy hiểm và mưa lũ, tín hiệu vui đã đến. Ông Lê Đức Lộc, Giám đốc Ban Quản lý Dự án 4 (thuộc Cục Đường bộ Việt Nam), người trực tiếp chỉ đạo công tác khắc phục, đã chia sẻ về sự quyết tâm này:
"Chúng tôi quyết tâm là làm 24/24 và sử dụng đến sáu con máy đào và ba con máy ủi... Và sau 48 tiếng vào 20 giờ tối ngày 30/10 tối hôm qua thì chính thức đã thông tuyến và người dân đã đi lại. Và qua 5 ngày bị cô lập thì dân đã trở lại bình thường từ từ khu Phước Hiệp đi về Hiệp Đức giao thương hàng hóa, rồi người ốm đau rồi bệnh tật đã được di chuyển thuận lợi…"
Việc thông tuyến tại Km66+500 đã giúp khoảng 1.700 hộ dân tại xã Phước Hiệp được lưu thông trở lại. Tuy nhiên, trên tuyến 14E, vẫn còn 2 vị trí chưa thông hoàn toàn, đặc biệt là tại Km84+500 – Km84+700 (khoảng hơn 100.000m3 đất đá).
Riêng khối lượng bùn đất tại vị trí Km84+500, ước tính lên đến hàng trăm nghìn mét khối, đã lấp một phần hồ thủy điện Đắc Mi; dự kiến phải hàng tháng nữa mới khắc phục xong và thông được hoàn toàn tuyến quốc lộ 14E; đồng thời gần 15 km đã rải base cũng đã bị phá hỏng và chắc chắn là phải làm lại...
Cùng với Quốc lộ 14E, tuyến Đường Hồ Chí Minh qua Đèo Lò Xo cũng đã được khôi phục sau nhiều ngày đêm. Ông Nguyễn Thanh Bình, Giám đốc Khu Quản lý Đường bộ III, xác nhận việc thông xe đã diễn ra, nhưng sự cảnh giác vẫn phải đặt lên hàng đầu:
"Đến 20 giờ hôm qua đấy là tức là ngày 30/10 thì đã thông xe một làn trên toàn khu vực đường Hồ Chí Minh kể cả về hướng Nam kể cả về hướng Bắc... Tuy nhiên là bây giờ là vẫn cứ mưa cho nên là các điểm sạt lở ấy vẫn có nguy cơ tiếp tục sạt và có thể là phát sinh điểm mới cho nên là chúng tôi vẫn túc trực thiết bị xe máy nhân lực tại hiện trường để mà khi mà sạt lớn thì chúng tôi tiếp tục khắc phục để mà thông.
Mặc dù đã thông tuyến, Cục Đường bộ Việt Nam vẫn khuyến cáo các phương tiện không nên đi trên Đường Hồ Chí Minh ở thời điểm này do nguy cơ sạt lở gẫy tắc đường và mất ATGT vẫn rất cao. Các lái xe nên chủ động lựa chọn Quốc lộ 1, cao tốc hoặc Quốc lộ 19/24 để đảm bảo hành trình an toàn".
Song song với việc hót sụt, công tác chuẩn bị vật tư cũng được gấp rút thực hiện. Khu Quản lý Đường bộ IV đã điều chuyển tổng cộng 40.000 rọ thép dự phòng phòng chống lụt bão ra ền Trung, kịp thời hỗ trợ công tác khắc phục hậu quả mưa lũ cho Khu Quản lý Đường bộ II và III.
Không chỉ đường bộ, tuyến đường sắt huyết mạch Bắc – Nam cũng chịu ảnh hưởng nặng nề. Từ ngày 27/10, do nước ngập sâu tại một số đoạn qua thành phố Huế, ngành Đường sắt đã phải tạm ngưng một số đôi tàu và tổ chức chuyển tải hành khách bằng đường bộ tại ga Đông Hà và ga Hương Thủy.
Tuy nhiên, với nỗ lực không ngừng, đến 5 giờ sáng ngày 31/10, ngành Đường sắt đã chính thức thông tuyến đường sắt Bắc – Nam qua thành phố Huế, nối lại các chuyến tàu sau nhiều ngày gián đoạn. Ông Lê Hồng Hải, Giám đốc Công ty Cổ phần Đường sắt Bình Trị Thiên, đã chia sẻ về công tác khắc phục:
"Sau ngày 27/10 do mưa lớn và việc điều tiết nước của các hồ thị điện thì nước ngập rất là lớn... công ty cũng đã có các phương án chủ động trước. Trong đó có việc công tác chuẩn bị vật tư bị và nhân lực để trực tiếp khắc phục các hậu quả do mưa lũ gây ra. Công ty đã sử dụng các đoàn tàu tàu đá để đưa ra gia tải cho hai cầu Dã Viên và cầu Bạch Hổ để đảm bảo không trôi hai cái cầu này.
Sau đó tổ chức triển khai công tác cứu chữa sửa chữa, nước xuống đến đâu thì điều động nhân lực đi sửa chữa đến đó và đến 5 giờ sáng ngày 31/10 thì tất cả các đoạn tuyến qua phạm vi thành phố Huế đã được khắc phục và thông tuyến lúc 5 giờ với vận tốc về bằng 5 km/h, lúc 10 giờ đã trả về tốc độ 30 km/h và dự kiến trong ngày hôm nay sẽ trả toàn bộ theo tốc độ khu gian. Để đạt được mục tiêu này, toàn bộ công ty đã huy động 150 cán bộ công nhân viên túc trực, kiểm tra và khắc phục sửa chữa".
Việc thông tuyến đường sắt không chỉ giúp vận tải hành khách trở lại bình thường mà còn hỗ trợ đắc lực cho công tác cứu trợ. Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) đang tiếp tục triển khai chương trình vận chuyển ễn phí hàng hóa cứu trợ đồng bào lũ lụt ền Trung, chuyển hàng đến ga Huế và ga Đà Nẵng để phân phối.