Mặc cho nhiệt độ ngoài trời có lúc lên tới trên 40 độ đi chăng nữa thì nhiều người vẫn có thể quên đi mọi sự khó chịu để dừng lại trên phố, đứng lâu hơn bên chiếc xe bán quả thị thơm để hít hà hương sắc dễ chịu và bình yên tỏa lan trong nắng vàng.
Hành trình của bộ hành qua phố tất nhiên không thể bỏ lỡ sắc màu thu tuyệt đẹp của thị thơm trong nắng vàng sáng nay…
"Cái này thì cũng có người nói chung là nhiều người thích nhưng người ta không mua nhiều như hoa quả ăn được, người ta chỉ mua 5-7-10 quả thôi, để trong nhà cho thơm thôi. Em bán 3-4 năm nay rồi, năm nào mùa thị em cũng bán được, bây giờ ít người ăn lắm, chủ yếu người ta mua thắp hương thôi. Thị bắt đầu hái từ đầu tháng 7 âm, đến rằm khả năng không còn nữa, cái thị này chín nhanh lắm nên người ta không giữ được tới rằm tháng 8, chỉ qua rằm tháng 7 là hết".
"Năm nào cũng phải mua, mà cái mùa thị nó ngắn nhỉ, nên mình phải chơi nhanh, rằm tháng 7 hầu như năm nào cũng phải thắp hương thị đấy".
Mùa thị thơm thật ngắn và chỉ có duy nhất một mùa trong năm, nên cứ tới mùa, việc bán loại quả này được cả người bán lẫn người mua đều mong ngóng. Như lời kể chuyện của chị bán thị trên phố chợ Nghĩa Tân, quê ở Thái Bình có cây thị cổ thụ cho nhiều quả nên cứ tới mùa thị, chị chuyển từ bán hoa quả sang chỉ bán một loại quả duy nhất là thị thôi, mỗi ngày chị bán được khoảng 30-40kg mà rất dễ bán.
Mẹt quả thị trên xe bán hàng rong của chị xanh có, vàng có, quả tròn có, quả dẹt có, được chị luôn tay xếp, nhặt cho khách. Kể cả khi vắng khách là khoảng giữa trưa, khi chỉ có chị với những quả thị, với nắng vàng và trời xanh trên phố, chị vẫn thích cầm trên tay quả thị vàng ươm, mịn màng và mướt mắt, để hương thị thơm luôn vương trên bàn tay mình. Đó là niềm vui của chị, giống như niềm vui của bao người thích chơi với quả thị thơm từ khi còn ấu thơ:
"Trẻ cũng nhiều người thích, người lớn hoặc bố mẹ có thể mua về cho con chơi, để con biết đây là quả thị, nhiều người đi mua thị cũng từ sự tích về quả thị đấy. Người thích xanh, người thích chín, người thích thơm luôn thì phải lấy loại chín này, nếu để lâu 1 tuần thì lấy loại xanh này để nó chín dần, chín dần rất đẹp luôn, người thích thị tròn, người thích thị vẹo, người ta nói thị vẹo nó thơm".
Trẻ con nhìn thấy những quả thị vàng ươm và xanh mát trong nắng vàng, nếu chưa thấy thơm thì cũng đã thấy thèm vì nghĩ thức quả đẹp tới mức kia chắc sẽ ngon lắm. Rồi chúng lại đi từ ngạc nhiên này tới ngạc nhiên khác khi biết quả thị ăn không ngon lắm, nhưng thơm thì thật là thơm. Và dường như cái nắng bắt đầu hanh hanh của mùa thu càng làm cho hương thị thơm thêm quấn quýt phố phường.
Vậy nên để ý một chút sẽ thấy, dù mỗi người mua thị đều không mua nhiều, nhưng dường như ai cũng muốn níu lại, chọn quả thị lâu hơn so với các thức quả khác, để bàn tay chạm vào quả thị căng mịn, để khứu giác được thư giãn với hương thị thơm thực sự dễ chịu.
Những quả thị thơm gắn với tuổi thơ của nhiều người cùng hình ảnh giỏ đựng được đan bằng nhiều loại dây khác nhau như dây dù, dây đay, dây len. Đan giỏ thị cũng là trò chơi ưa thích trong ký ức tuổi thơ của nhiều người, mà giờ đây, trẻ con ít được biết đến:
PV: Con có biết đan giỏ thị không,
- Không ạ
Phụ huynh: Thế hệ chúng nó không biết đến giỏ thị như thế nào và cũng không có thú vui đan giỏ thị như thế hệ 7x, 8x ngày xưa đâu…
Chị bán hàng: Bây giờ cũng có người đi tìm cái giỏ này để mua thị thì cho vào treo ở nhà cho nó thơm. Em không bán cái đấy, ai muốn mua thì ra chợ Nghĩa Tân người ta có bán đấy.
Hình ảnh những chiếc giỏ thị treo quả thị nhỏ thơm tỏa hương bên cửa sổ vẫn thật đẹp trong ký ức nhiều người. Cũng như lúc này, những quả thị vàng ươm trong nắng vàng vẫn là hình ảnh thật đẹp trên phố những ngày đầu thu.
Nắng vàng nhờ thị thơm mà dịu lại, thị vàng nhờ nắng mà thơm hơn. Phố nhờ có nắng vàng, thị thơm và trời xanh mà trở nên đáng yêu hơn trong mắt bộ hành.