Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đoạn qua địa bàn thành phố Hải Phòng có tổng chiều dài gần 90 km, gồm 06 ga và 03 trạm tác nghiệp; đi qua 23 xã, phường, đặc khu trên địa bàn thành phố. Tổng diện tích thu hồi đất là hơn 624 ha; số hộ bị ảnh hưởng là trên 6000 hộ.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng, công tác giải phóng mặt bằng và xây dựng các khu tái định cư phục vụ dự án đang được các phường, xã, đặc khu của thành phố khẩn trương triển khai.
Tính đến cuối tháng 11/2025, đặc khu Cát Hải đã giải ngân vốn Dự án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng đạt khoảng 93%; các phường, xã phía Tây Hải Phòng (khu vực Hải Dương cũ) đã thực hiện giải ngân vốn dự án đạt 44%.
Xác định công tác tái định cư luôn phải “luôn đi trước một bước” so với giải phóng mặt bằng, UBND TP Hải Phòng thực hiện 14 dự án với 22 khu tái định cư tại các xã phường, phục vụ nơi ở mới cho các hộ dân bị ảnh hưởng.
Đến nay, các địa phương đã giải phóng xong mặt bằng 15 khu tái định cư để bàn giao cho Ban quản lý dự án đầu tư hạ tầng và đang tiếp tục thực hiện giải phóng mặt bằng 7 khu tái định cư còn lại. TP Hải Phòng phấn đấu hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng Dự án trong năm 2025 và khởi công Dự án vào ngày 19/12/2025; hoàn thành các thủ tục đầu tư các khu tái định cư tháng 12/2025.
Theo ông Dương Đình Ổn, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Phòng, công tác bồi thường, tái định cư phục vụ giải phóng mặt bằng Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đoạn qua địa bàn thành phố Hải Phòng nhận được sự đồng thuận của nhân dân, đạt kết quả ban đầu nhưng còn chậm so với tiến độ yêu cầu.
Nguyên nhân do việc chưa thống nhất về phương án hướng tuyến, vị trí ga, bàn giao mốc giới chính thức của Dự án, dẫn tới việc các địa phương chưa có cơ sở phê duyệt phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Khi thực hiện Dự án còn phát sinh các khu dân cư xen kẹt của dự án đường sắt với các dự án đã hoàn thành trước đó; người dân đề nghị được thu hồi hết diện tích đất để thuận tiện cho cuộc sống, sinh hoạt và canh tác
Ông Dương Đình Ổn cho biết, TP Hải Phòng chỉ đạo, các cấp, các ngành, đặc biệt các địa phương có dự án đi qua tập trung cao độ xử lý dứt điểm các điểm nghẽn, nhất là giải phóng mặt bằng phục vụ dự án đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng và coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên hàng đầu, nhằm đảm bảo tiến độ tổng thể của dự án:
"UBND TP Hải Phòng đã làm việc với Ban quản lý dự án đường sắt cũng như Bộ Giao thông Vận tải và trong hội nghị họp ban chỉ đạo về các công trình trọng điểm quốc gia thì thành phố Hải Phòng cũng liên tục đề nghị với Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng sớm thống nhất hướng tuyến để bàn giao hướng tuyến chính thức cho các địa phương để thực hiện công tác giải phóng mặt đảm bảo tiến độ đề ra.
Nội dung thứ hai thì hiện nay Ban chỉ đạo của thành phố cũng đã chỉ đạo các sở ngành phối hợp với Ban quản lý dự án đường sắt nghiên cứu để báo cáo thành phố xây dựng các dự án để đảm bảo cuộc sống của người dân được thuận lợi".