Mục tiêu là bổ sung thêm một lựa chọn xử phạt bên cạnh hình thức phạt tiền. Chính phủ kỳ vọng việc áp dụng lao động công ích sẽ nâng cao nhận thức, trách nhiệm và ý thức chấp hành pháp luật của những người tham gia giao thông.
Xung quanh nội dung này, phóng viên có cuộc trao đổi với ông Khương Kim Tạo, Nguyên Phó Chánh văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia:
PV: Thưa ông, ông đánh giá thế nào về hình phạt lao động công ích với người vi phạm giao thông?
Ông Khương Kim Tạo: Vấn đề phạt bổ sung bằng hình thức lao động công ích, nhiều nước đã yêu cầu người vi phạm đứng cạnh hỗ trợ công tác đảm bảo an toàn giao thông. Người vi phạm phải đứng cùng lực lượng chức năng một số ngày để theo dõi tình hình tai nạn giao thông, vi phạm giao thông.
Về góc độ chuyên môn, tôi ủng hộ việc bổ sung hình phạt lao động công ích với một số người vi phạm ở một mức độ nặng trở lên.
Yêu cầu như vậy đồng nghĩa chúng ta cần có lực lượng quản lý họ làm việc nghiêm túc, chuẩn bị công việc cho họ. Chúng ta cần định hình mức phạt từ bao nhiêu tiền, mức độ vi phạm như thế nào để bổ sung hình thức xử phạt này. Ví dụ như vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ 30km/h trở lên, chạy ngược chiều trên đường cao tốc, uống rượu bia rồi lái xe ở nồng độ nhất định...
Quan trọng nhất là xác định những lỗi nào bị xử phạt lao động công ích. Làm sao lượng bị xử phạt không cần lớn quá, nhưng đủ sức răn đe, tuyên truyền giáo dục. Bên cạnh đó cũng cần làm hình ảnh tuyên truyền để người tham gia giao thông nhận thức, không vi phạm tương tự chạy ngược chiều trên cao tốc, vi phạm nồng độ cồn.
PV: Một số nước đã thay thế hoàn toàn việc xử phạt vi phạm hành chính với lỗi nhẹ, hoặc chuyển đổi một phần tiền phạt sang lao động công ích với những lỗi nặng, như dọn dẹp rác nơi công cộng, dọn vệ sinh công viên, trường học, dọn nhà xác... Việt Nam liệu có thể tham khảo?
Ông Khương Kim Tạo: Tôi cho rằng, hình phạt bổ sung lao động công ích không nên áp dụng cho những người vi phạm giao thông ở mức thấp. Như vậy, có thể tất cả người vi phạm đều có thể phải lao động công ích, từ mức thấp, mức tương đối và mức cao. Như vậy, số lượng người lao động công ích quá nhiều, không thể quản lý.
Tôi đề xuất, chỉ áp dụng với những người vi phạm mức cao để răn đe. Họ được yêu cầu lao động vì cộng đồng, trong quá trình đó họ sẽ nhận thức và thay đổi hành vi.
PV: Xin cảm ơn ông!
Hiện chưa rõ nhóm hành vi vi phạm nào, ở mức độ ra sao sẽ chịu phạt lao động công ích. Nội dung này sẽ được đề xuất và bàn thảo trong quá trình sửa đổi dự án Luật Xử lý vi phạm hành chính. Quy định hiện hành xử phạt vi phạm giao thông tuân theo Nghị định 168 năm 2024 với mức phạt nặng về tài chính.
Tuy nhiên, sau một khoảng thời gian chấp hành nghiêm túc, đến nay, các trường hợp đi ngược chiều cao tốc, vượt đèn đỏ, vi phạm nồng độ cồn bắt đầu có chiều hướng tăng trở lại, dẫn đến nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng.