Mấy ngày hôm nay, không khí đặc quánh, có lớp sương mù vào sáng sớm, chị Hương Thảo, ở quận Thanh Xuân (cũ), Hà Nội phải đóng toàn bộ cửa sổ, cửa ra vào và mở máy lọc không khí hết công suất để bảo vệ sức khoẻ cho cậu con trai 2 tuổi thường xuyên mắc các bệnh hô hấp.
Còn anh Thành Nam, ở Cầu Giấy Hà Nội không thể gửi con cho ai trông, nên mỗi khi ra đường, anh phải cho con đeo khẩu trang, kính mắt và choàng thêm một khăn mỏng để ngăn bụi mịn.
Thừa nhận thực tế ô nhiễm không khí tại Hà Nội, TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam (VCAP) dẫn chứng, số liệu công bố kết quả quan trắc của Bộ Tài nguyên và Môi trường và thành phố Hà Nội cho thấy, chỉ số AQI trong những ngày gần đây rất cao, đặc biệt tại một điểm trong khu vực nội đô, chỉ số AQI lên đến gần 200, có thời điểm vượt mức 200 (ở mức xấu và rất kém). Điều này cho thấy ô nhiễm không khí đang ở mức tương đối báo động, nồng độ bụi mịn PM2.5 rất cao, có thể vượt tiêu chuẩn cho phép nhiều lần.
Ông Tùng cho rằng, hiện tượng ô nhiễm không khí này xảy ra có tính định kỳ, thường hay xảy ra vào các tháng mùa đông ở Hà Nội và ền Bắc.
Mấy năm gần đây, các đợt ô nhiễm không khí thường xảy ra trong khoảng từ tháng 9, 10 năm trước đến tháng 3, 4 năm sau, có thể kéo dài 1-2 ngày hoặc 5-7 ngày (tuỳ năm). Các chuyên gia cho rằng, tình trạng ô nhiễm không khí là do chưa kiểm soát tốt các nguồn thải.
Số lượng người mắc các bệnh hô hấp gia tăng
Theo TS.BS Phan Thị Kim Dung, Trưởng khoa Nhi hô hấp, Bệnh viện Xanh Pôn, trung bình mỗi ngày bác sĩ khám từ 30-40 bệnh nhân. Trong mấy ngày gần đây, nhóm các bệnh nhân mắc các bệnh về cúm có xu hướng giảm, trong khi số lượng bệnh nhân mắc các bệnh liên quan đến hô hấp có xu hướng tăng như viêm phế quản, viêm mũi dị ứng và hen phế quản, viêm xoang...
Trong điều kiện thời tiết nóng, lạnh bất thường cộng thêm không khí bị ô nhiễm tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ra tình trạng viêm đường hô hấp cấp tính, đặc biệt đối với người lớn hoặc trẻ em. Những người mắc các bệnh nền như viêm phế quản, hen phế quản sẽ dễ bị nặng lên và gây ra những đợt cấp tính.
Bác sĩ Kim Dung khuyến cáo, trong thời điểm tình trạng ô nhiễm không khí cao như hiện nay, người dân nên hạn chế ra đường. Nếu bắt buộc phải ra ngoài đường, cho trẻ con đeo khẩu trang và khi về nhà vệ sinh tay chân, xịt rửa mũi, họng bằng nước muối sinh lý.
Hạn chế các hoạt động ngoài trời trong những ngày ONKK
UBND TP Hà Nội vừa có công văn yêu cầu Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội thông báo, hướng dẫn các trường học hạn chế các hoạt động ngoài trời cho học sinh trong các khung giờ và ngày có chất lượng không khí ở mức "Xấu" trở lên. Trường hợp chất lượng môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng (chỉ số VN_AQI ≥ 301), chỉ đạo các trường học tạm dừng hoặc điều chỉnh thời gian làm việc, học tập.
Với tình trạng ô nhiễm không khí trên diện rộng, BS Kim Dung khuyến cáo, các nhà trường hạn chế các hoạt động ngoài trời, nếu buộc phải thực hoạt động ngoài trời nên hoạt động tại các khu vực an toàn như công viên, các khu vực có nhiều cây xanh trong nội thành.
Đối với các cụ già, người cao tuổi, có thể giảm bớt thời gian tập thể dục ngoài trời và tập luyện ở những khu vực an toàn, có nhiều cây xanh, tránh xa các khu vực bị ô nhiễm nặng.
*Khoảng 9 triệu người thiệt mạng mỗi năm trên toàn cầu do ô nhiễm không khí (ONKK), nhiều hơn số người chết do các bệnh nguy hiểm như AIDS, ho gà, sốt rét; thậm chí nhiều hơn cả thương vong do khủng bố và chiến tranh.
Còn tại Việt Nam, mỗi năm, ít nhất 70.000 người chết vì ô nhiễm không khí. Trung bình cứ 7,5 phút lại có một người ra đi, vì một căn bệnh nào đó do tiếp xúc với không khí bị ô nhiễm.
*Theo báo cáo Hiện trạng bụi PM2.5 và tác động sức khỏe tại Việt Nam năm 2021 (do Đại học Công nghệ, ĐH Quốc gia Hà Nội, ĐH Y tế Công Cộng và Trung tâm Sống và Học tập Vì môi trường và Cộng Đồng thực hiện), năm 2019 có trên 56.800 người tử vong sớm vì bụi PM 2.5 tại Việt Nam, chiếm khoảng 9,9% tổng số ca tử vong do các nguyên nhân tự nhiên tại Việt Nam.
Hà Nội là địa phương có số ca tử vong quy thuộc năm 2019 lớn nhất cả nước, dao động trong khoảng 113-444 ca tùy thuộc quận. Các quận đông dân như Đông Anh, Hà Đông và Hoàng Mai (cũ) có số ca tử vong đều trên 300 ca.