Từ thơ, truyện ngắn, tùy bút đến nghiên cứu văn hóa, mỗi thể loại đều được Vĩnh Thông dành hết tâm huyết để mang đến cho độc giả những góc nhìn mới, những cách tiếp cận gần gũi nhưng không kém phần độc đáo và giàu tính nhân văn.
Chào Vĩnh Thông. Là một nhà văn trẻ nhưng bạn đã có một bộ sưu tập tác phẩm được ra mắt và ghi dấu ấn cũng như nhận được phản hồi rất tích cực từ độc giả. Quá trình bạn đến với văn chương như thế nào?
Tôi bắt đầu sáng tác văn thơ và có các tác phẩm đăng báo từ năm 2010, khi đó thì tôi 14 tuổi và đang là học sinh lớp 8. Hai năm sau, tôi xuất bản tập thơ đầu tay có tên là “Và quá khứ thấy ta”.
Từ đó đến nay, tôi tiếp tục ệt mài sáng tác ở nhiều thể loại như: Thơ, truyện ngắn, tùy bút, nghiên cứu văn hóa.
Đến nay, Vĩnh Thông đã cho ra mắt bao nhiêu tác phẩm rồi?
Đến nay, trải qua gần 15 năm cầm bút, tôi đã xuất bản được 10 đầu sách in riêng gồm có: 3 tập thơ, 2 tập truyện ngắn, 1 tập tùy bút, 1 tập du khảo, 3 tập nghiên cứu văn hóa. Và đồng thời cũng đoạt được một số giải thưởng.
Vĩnh Thông ghi dấu ấn trong lòng độc giả từ thơ, truyện ngắn, bút ký đến biên khảo. Vậy đâu là thể loại sở trường và tâm huyết nhất của bạn?
Tôi nghĩ rằng thật sự khó có thể khẳng định rõ ràng thể loại nào là sở trường hay là tâm huyết nhất. Bởi vì mỗi thể loại có những đặc điểm riêng mà nếu so sánh với nhau thì nó có thể dễ gây ra sự khập khiễng.
Có những đề tài cần phải khai thác qua lăng kính của truyện ngắn nhưng mà cũng có những cảm xúc bất chợt gợi lên cho mình những câu thơ. Hay là có những vấn đề hóc búa đòi hỏi mình phải nghiên cứu sâu để tìm ra câu trả lời. Chính vì vậy, mỗi thể loại chẳng qua nó là sự lựa chọn của tác giả tùy theo từng đề tài mà tác giả đó muốn thể hiện.
Tuy nhiên, nếu mà điểm qua các đầu sách của tôi đã xuất bản thì bạn độc giả có thể nhận thấy là các tác phẩm thể loại thơ và nghiên cứu văn hóa chiếm số lượng nhiều hơn.
Bạn vừa ra mắt cuốn sách biên khảo thứ tư mang tên “Phong vị Nam Hà” với nhiều khám phá văn hóa dân gian thú vị. Từ đâu bạn có nguồn cảm hứng để viết nên cuốn sách này?
Quyển sách “Phong vị Nam Hà” là tập hợp các bài nghiên cứu về văn hóa Nam bộ mà tôi đã công bố rải rác trong vài năm qua trên các tạp chí hoặc là hội thảo. Các bài viết này xoay quanh nhiều chủ đề khác nhau như là địa danh, danh nhân, tín ngưỡng, tôn giáo, phong tục, lễ hội, v.v…
Như chúng ta đã biết, Nam bộ là vùng đất còn có lịch sử tương đối là mới mẻ so với bề dày hàng ngàn năm của đất nước. Tuy nhiên, nơi đây cũng có nhiều dấu ấn văn hóa khá là nổi bật và những cái khám phá, những phát hiện mới của tôi trong quá trình tìm hiểu về đất và người phương Nam đã thôi thúc tôi viết nên các bài nghiên cứu và tập hợp lại trong các bài sách này.
Để viết sách biên khảo, tôi nghĩ là đòi hỏi tác giả phải có nhiều trải nghiệm, tham khảo nhiều tài liệu của các nhà nghiên cứu, tác giả trước, đặc biệt là sự say mê. Với Vĩnh Thông thì sao? Bạn có gặp khó khăn gì khi chọn hướng đi này?
Quả thật là đúng như vậy, công việc nghiên cứu nhìn chung khá là vất vả. Ngay từ đầu, người viết phải lựa chọn một đề tài. Việc lựa chọn đề tài để nghiên cứu đã là một cái việc không hề dễ rồi. Đến khi tìm được đề tài thì để bắt tay vào nghiên cứu đề tài đó, người viết cần phải kết hợp giữa tham khảo các tài liệu rồi khảo sát thực tế.
Từ các thông tin mà mình thu thập được qua nhiều nguồn, người viết phải sàng lọc, đối chiếu, phân tích để từ đó mình tìm ra được cái câu trả lời cuối cùng. Cho nên, tôi nghĩ rằng điều quan trọng mà người viết cần phải trang bị phương pháp nghiên cứu cho vững vàng. Khi mà đã làm được điều đó rồi thì công việc nghiên cứu sẽ không quá khó khăn.
Dự định sắp tới của Vĩnh Thông là gì?
Sắp tới, tôi có nhiều đề tài nghiên cứu cũng đang tìm tòi, ấp ủ và sẽ tiếp tục thực hiện. Bên cạnh đó, có chương trình dài hơi hơn mà tôi cũng dự định xuất bản trong thời gian tới. Quyển sách này sẽ nói về tín ngưỡng dân gian của một tộc người ở vùng biên giới Tây Nam bộ. Ngoài ra, trong lĩnh vực sáng tác văn thơ, tôi cũng đã có bản thảo đã hoàn thành, cũng có thể sẽ xuất bản trong thời gian gần.
Còn tên gọi hay là nội dung cụ thể của các tác phẩm này thì tôi cũng xin phép được giữ bí mật lại và đến khi nào tác phẩm ra mắt thì sẽ chính thức bật mí cùng với bạn đọc.
PV: Cảm ơn Vĩnh Thông với những chia sẻ vừa rồi và chúc bạn tiếp tục gặt hái thành công trong những dự án sắp tới.
Nâng niu quyển sách “Phong vị Nam Hà” tác phẩm vừa cho ra mắt của nhà văn trẻ Vĩnh Thông, chúng tôi không khỏi khâm phục niềm đam mê và công sức mà nhà văn trẻ này dành cho mảnh đất ền Tây. Với nhiều người, viết văn, viết thơ là chuyện không hề dễ dàng, đằng này, Vĩnh Thông còn chọn bước chân vào “biên khảo”, hướng đi mà không nhiều cây bút ở độ tuổi của anh dám dấn thân.
"Tôi là người cùng quê với Vĩnh Thông, bạn ấy là một trong số ít những người trẻ mà tôi trân trọng. Miệt mài với những trang viết, lặng lẽ cống hiến với một thái độ lao động thật sự nghiêm túc, có tình yêu quê hương, có tài, có tâm huyết với nghề và có trách nhiệm với cuộc sống. Tôi tin rằng Vĩnh Thông sẽ còn tiến xa trên con đường mà mình đã chọn".
"Tất nhiên niềm đam mê là một yếu tố rất là cần thiết đối với mỗi người trên cái con đường viết lách. Tuy nhiên, nó không hẳn là yếu tố quyết định".
Công việc văn phòng chiếm gần như toàn bộ thời gian nhưng Vĩnh Thông luôn biết cách sắp xếp, phân bổ thời gian để vừa tìm đọc bài nghiên cứu của các tác giả trước vừa đi điền giã, thu nhập dữ liệu làm giàu thêm vốn kiến thức của mình. Đó cũng là cách Vĩnh Thông làm phong phú vốn sống, đầy đặn kiến thức trong từng tác phẩm của mình.
"Có một vấn đề đối với thời đại hiện nay của chúng ta gây trở ngại cho người làm nghiên cứu đó là vấn đề về thời gian. Bởi vì chẳng hạn như tôi, một người làm việc văn phòng thì để sắp xếp thời gian theo đuổi đam mê nghiên cứu cũng là một thách thức rất lớn và tôi nghĩ rằng nhiều người ở thời đại hiện nay cũng vậy, chúng ta khó có thể sắp xếp được thời gian rãnh. Chúng ta khó có thể sắp xếp được nhiều thời gian để có thể phục vụ cho công việc nghiên cứu một cách hiệu quả nhất".
Là đồng hương và cũng có chung niềm đam mê viết lách với nhà văn trẻ Vĩnh Thông, nhà thơ, nhạc sĩ Phan Võ Hoàng Nam đánh giá cao sức sáng tạo và lao động nghệ thuật một cách nghiêm túc của Vĩnh Thông.
Theo nhà thơ, nhạc sĩ Phan Võ Hoàng Nam, mỗi tác phẩm của Vĩnh Thông đều có diện mạo riêng mang lại cho độc giả những cảm xúc đậm chất hiện thực xã hội vừa mang vẻ đẹp trữ tình, trong sáng.
"Tôi đặc biệt thích những tác phẩm nghiên cứu văn hóa của Vĩnh Thông. Mỗi đề tài trong sách của bạn ấy đều mang đến cho độc giả những góc nhìn mới mà trước đây ta chưa thấy ở những tác giả đi trước. Những danh nhân, những sự kiện lịch sử, những di tích và giai thoại hay những tập tục được êu tả sinh động dưới ngòi bút của Vĩnh Thông. Qua đó đã cung cấp cho người đọc có thêm những hiểu biết, những trải nghiệm để từ đó càng thêm yêu quê hương, yêu mảnh đất Tây Nam bộ hào sảng, nghĩa tình".
Sau những nỗ lực ệt mài không ngừng nghĩ, Vĩnh Thông đã gặt hái nhiều thành công. Các tác phẩm của anh được độc giả phản hồi tích cực và đặc biệt là đạt được nhiều giải thưởng uy tín, có thể kể đến như: Giải Nhất thể loại truyện ngắn và Giải Nhì thể loại thơ - Giải thưởng Văn chương Thủ Khoa Nghĩa (2015), Giải Tác giả trẻ - Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Việt Nam (2018), …
"Tôi nghĩ rằng điều quan trọng đối với các bạn trẻ chúng ta cần quan tâm đó là tìm hiểu cho chính xác về khả năng của bản thân để từ đó có những định hướng về con đường mà mình sẽ đi. Dù gì đi nữa thì mỗi người phải đi trên con đường của chính mình chứ chúng ta không có cố gắng biến mình trở thành bản sao của một ai đó.
Chính vì vậy, chúng ta cần phải nhận định cho nó đúng khả năng, sở trường, nguyện vọng của bản thân để định hướng hướng đi cho phù hợp. Còn niềm đam mê là một động lực để bổ trợ cho chúng ta nhưng chúng ta đừng quá sa đà vào nó đến mức độ có thể là niềm đam mê nó dẫn dắt chúng ta đi một cái định hướng mà nó không phù hợp với bản thân", nhà văn Vĩnh Thông chia sẻ.
Qua ngòi bút của mình, Vĩnh Thông đã truyền tải một cách nhẹ nhàng mà sâu sắc tình yêu và lòng biết ơn đối với quê nhà An Giang nói riêng và ền Tây nói chung trong từng tác phẩm. Những đứa con tinh thần ấy đã giúp người đọc thêm yêu, thêm quý văn hóa, cách nghĩ, cách làm của những người ền Tây hiền hòa, chân chất.