Trên thực tế thì không phải phụ nữ Hà Nội bây giờ không thạo việc nấu nướng, mà đôi khi chỉ là những yếu tố khách quan tác động, khiến nhiều người chọn việc mua đồ lễ ngoài chợ chứ không dành thời gian nấu nướng tại nhà.
Có thể có người bận bịu công việc đến tận sát những ngày tết nên không có thời gian; Có người thì nhà cửa chật chội, ngày thường có thể vẫn nấu được những bữa cơm gia đình, nhưng lễ tết nhiều món ăn, không đủ không gian mà bày biện… Thì thôi đành ra chợ mua đồ nấu sẵn.
Mà thực ra, bây giờ, những người chuyên kinh doanh mặt hàng này đều làm rất cẩn thận, uy tín. Đặc biệt ở phố cổ, ai cũng sành ăn, sành uống, kỹ tính, nên nếu không làm đồ ngon, sẽ chẳng thể thu hút khách hàng.
Cứ thử dạo quanh một vòng góc chợ Hàng Bè – khu chợ cổ nổi tiếng nhất phố cổ Hà Nội sẽ thấy, chỉ có 1-2 hàng được các bà nội trợ “chọn mặt gửi vàng” mà đến đây sắm đồ lễ. Khiến những ngày cận tết, từ chủ tới nhân viên làm việc không có thời gian nghỉ ngơi.
Từ những con gà luộc ngậm hoa hồng căng mọng được luộc chín tới một cách cẩn thận và tạo hình đẹp mắt theo yêu cầu khách hàng; tới những đĩa xôi gấc, xôi đỗ xanh được đồ một cách khéo léo bày sẵn lên đĩa; hay bát canh măng mọc bóng bì với đủ màu sắc củ quả truyền thống… Rồi nem rán, chả giò, bánh chưng… Tất cả luôn sẵn sàng và nóng hổi cho các bà, các chị nội trợ chỉ việc ra chọn mua rồi mang về sắp lễ chờ tới giờ cúng tất niên, giao thừa…
Tất nhiên, những món hàng ấy đều rất ngon, thậm chí còn ngon hơn cả nấu ở nhà, thế nên nhiều người bận bịu, hoặc đơn giản là để tiết kiệm thời gian cho việc dọn dẹp nhà cửa, hay thậm chí là để thời gian cho gia đình đi chơi chợ hoa, hay mua sắm đồ cho ngày tết, thay vì phải túi bụi cả ngày trong bếp sẽ chọn mua đồ lễ sẵn là như thế.
Chị Yến, nhà ở phố Nguyễn Hữu Huân cho biết: Thực tế thì mình không ngại việc nấu nướng, vì cũng rất thích vào bếp, nhưng công việc bận quá, đến tận 29 tết mới được nghỉ nên chẳng có lúc nào mà đi mua đồ nấu nướng, nên nhiều năm nay vẫn đặt hàng quen làm giúp những món cơ bản để cúng tất niên. Còn đồ cho mấy ngày tết thì cũng mua sẵn để tủ lạnh rồi nấu dần.
Một chủ cửa hàng chuyên bán đồ lễ ở chợ Hàng Bè cho biết, vào những ngày cuối năm, có ngày cửa hàng chị bán ra tới cả trăm con gà luộc sẵn, chưa kể các món đồ khác. Hầu như tất cả đều là khách quen gọi điện đặt trước, nên nếu là khách lạ ra mua hàng những ngày này đều không có để phục vụ.
Năm nào cũng vậy, người ta thường chứng kiến cảnh xếp hàng dài trên phố Hàng Bông trước một cửa hàng chuyên kinh doanh giò chả. Theo truyền thống, bên cạnh đĩa xôi, bánh chưng, con gà luộc hay chân giò, bao giờ mâm cỗ ngày tết cũng phải có một khoanh giò lụa. Ở Hà Nội chỉ có vài cửa hàng nổi tiếng chuyên kinh doanh món ăn này.
Thế nên, cứ đến gần ngày tết cổ truyền, là dân phố lại lũ lượt kéo nhau đến xếp hàng, thậm chí có người phải chờ đến nửa ngày mới mua được cây giò về ăn tết. Muốn mua nhiều hơn cũng chẳng có, người ta chỉ bán giới hạn cho khách mua, vì hàng có hạn. Nhìn mà liên tưởng tới thời tem phiếu bao cấp ngày xưa.
Chị Yến cho biết thêm: Ngày xưa, khi chưa lập gia đình, nhà tôi có tới 5 chị em gái, nên tết nào mấy chị em cũng cùng mẹ tự tay chuẩn bị đồ nấu cỗ cho mấy ngày tết. Rất vui. Nhưng bây giờ có gia đình riêng, công việc bận rộn nên rất khó có thời gian và sức khoẻ để làm đủ các bữa cỗ…
Ngày xưa, theo quan niệm truyền thống, những mâm cơm lễ cúng gia tiên phải tự tay người phụ nữ trong gia đình chuẩn bị nấu nướng, chế biến. Có khi, để có được mâm cỗ cúng tất niên, họ phải chuẩn bị từ nhiều ngày trước đó. Rồi đến ngày 30 tết phải dậy từ sáng sớm, loay hoay cả ngày trong bếp, rồi đến khi mâm cỗ cúng gia tiên xong bày lên bàn thì đã mệt phờ chẳng gắp nổi một ếng. Thật quá vất vả!
Bây giờ, gần như tất cả mọi thứ đều có dịch vụ cung cấp tận nhà, đầy đủ theo yêu cầu, nên các bà, các chị nội trợ đã bớt được rất nhiều thời gian bếp núc, đặc biệt là vào những ngày tết. Chỉ cần dạo một vòng quanh chợ là đã sắm đủ đồ từ tươi sống tới nóng sốt, từ đơn giản tới cầu kỳ nhất có thể cho mấy ngày tết. Cũng vì thế mà phụ nữ ở phố giờ đây đỡ vất vả hơn ngày xưa rất nhiều.
Thế là họ có thêm thời gian để đi lễ, dạo phố, chơi chợ hoa, ngắm vườn đào, chụp ảnh kỷ niệm… thư giãn sau một năm vất vả lo loan cho cả gia đình.