Các nhà khai thác cũng kêu gọi chính phủ sớm gỡ bỏ các “rào cản” hạ tầng để dự án khả thi hơn.
Quyền Bộ trưởng Giao thông vận tải Jeffrey Siow nhấn mạnh vai trò của phương tiện tự hành (AV) trong việc bổ sung cho dịch vụ xe buýt công cộng và giảm áp lực thiếu hụt nhân lực. Ông cũng thông báo thử nghiệm phương tiện tự hành sẽ bắt đầu tại Punggol từ quý 4 năm nay. Các phương tiện sẽ hoạt động ở “tốc độ có thể kiểm soát được” và có một nhân viên đi kèm.
Ông cho biết chính phủ có thể sẽ khởi động dịch vụ xe tự hành với những tuyến cố định trong các khu nhà ở, đưa người dân đến các đầu mối giao thông.
“Ưu tiên của tôi là tập trung vào các khu nhà ở ở xa trung tâm thành phố. Mục đích là để chúng ta có thể hỗ trợ cư dân sinh sống tại những khu này, đảm bảo thời gian di chuyển bằng phương tiện công cộng cạnh tranh được với phương tiện cá nhân, bởi hiện nay thời gian di chuyển bằng phương tiện công cộng từ các khu nhà ở công cộng đó thường hơi lâu, và do đó nhu cầu sử dụng phương tiện cá nhân cũng tăng cao hơn”.
Ông hi vọng xe tự hành sẽ được triển khai rộng rãi trong vòng 5 năm tới tại những khu nhà ở xa trung tâm và sẽ là một bổ sung rất hữu ích cho mạng lưới giao thông công cộng.
Theo ông Siow, giai đoạn đầu nên tập trung vào mở rộng dần trước khi triển khai hàng loạt. Đồng thời, phương tiện tự hành có thể giải quyết “rào cản lớn” về nhân lực của dịch vụ buýt.
Ông phân tích: “Tôi cho rằng xe tự hành sẽ là bước đột phá lớn. Trong ngắn hạn, tôi thấy xe tự hành có thể bổ sung cho mạng lưới giao thông công cộng của chúng ta. Giờ cao điểm, chúng ta có thể dùng xe nhỏ đưa đón người dân từ nhà đến các trạm. Giờ thấp điểm, có thể đưa họ đến các điểm đến như trạm y tế, trung tâm cộng đồng, chợ,...
Điều quan trọng là nó giải phóng hệ thống giao thông khỏi một hạn chế lớn: nhân lực. Nó cũng mở rộng lựa chọn di chuyển trong các khu nhà ở công cộng, rút ngắn quãng đường “đầu – cuối” và đạt được mục tiêu làm cho giao thông công cộng cạnh tranh hơn với xe cá nhân”.
WeRide, công ty AV đã vận hành dịch vụ đưa đón tại khu nghỉ dưỡng World Sentosa suốt một năm qua, hiện chở khoảng 100 hành khách mỗi ngày trên tuyến dài 1,2 km quanh đảo.
Xe buýt không người lái của họ sử dụng kết hợp cảm biến và camera để điều hướng. Phương tiện được trang bị cảm biến LiDAR, công nghệ quét laser 3D phát hiện vật thể trong bán kính đến 200 m với độ chính xác gần như hoàn hảo. Các camera trên xe sẽ phân loại vật thể là xe máy, ôtô hay người đi bộ trong phạm vi 100 m.
Theo công ty, trước khi bất kỳ phương tiện nào được phê duyệt đưa vào vận hành, nó phải trải qua nhiều vòng thử nghiệm trên tuyến đường được chỉ định với một nhân viên an toàn ngồi cùng.
Ông Sebastian Yee, Giám đốc Phát triển Kinh doanh của WeRide (Singapore), cho biết khi công nghệ xe tự hành đang tiến triển nhanh chóng trên toàn cầu, các quy định và khung pháp lý cần được cải cách để đẩy nhanh quá trình ứng dụng.
“Không chỉ ở Singapore, tôi nghĩ trên toàn cầu, các quy định, khung pháp lý cần cải cách. Với điều đó, chúng ta có thể thảo luận về cách thương mại hóa nó cùng với chủ sở hữu địa điểm và nhà cung cấp dịch vụ vận tải … Khi vấn đề này được giải quyết, bạn sẽ thấy toàn bộ quá trình tiếp nhận sẽ nhanh hơn và trơn tru hơn nhiều”.
Ông Yee cho biết xe buýt tự hành có thể giúp giảm bớt tình trạng thiếu hụt lái xe buýt ở Singapore. WeRide dự kiến sẽ triển khai thêm nhiều tuyến quanh Sentosa cũng như trên Đảo Jurong trong tương lai.
Hiện nay, trước khi xe được phê duyệt, nó cần trải qua nhiều vòng thử nghiệm trên tuyến đã chỉ định với một nhân viên an toàn đi cùng.Một nhà điều hành AV khác, Moovita, cũng có kế hoạch mở rộng và đang kêu gọi đơn giản hóa thủ tục phê duyệt nhưng không ảnh hưởng đến an toàn.
Phó Chủ tịch Moovita, ông Ken Chan, cho biết: “Chúng tôi đang xoay xở với các tiêu chuẩn đang thay đổi và nhiều cấp độ phê duyệt. Và hiện nay, mỗi phương tiện đều phải được thử nghiệm. Điều đó cũng sẽ ảnh hưởng đến thời gian cần thiết để triển khai. Nếu chỉ một xe, có thể không đến nỗi tệ. Có thể mất vài tuần hoặc vài tháng. Nhưng nếu tôi có một đội xe lớn, thời gian thử nghiệm cho mỗi xe sẽ là một thách thức.”
Ông lưu ý rằng cơ sở hạ tầng cần được nâng cấp để xe buýt tự hành trở thành thông dụng. Xe buýt không người lái cần làn đường riêng để giảm thiểu gián đoạn do hành vi bất ngờ của các phương tiện khác.
“Chiều rộng đường, hay việc thi công liên tục hoặc mật độ giao thông cao, có thể không thuận lợi cho xe tự hành hoạt động. Vì vậy, một phần thách thức khi mở rộng triển khai hay vận hành là hạ tầng xung quanh có đủ điều kiện hay phù hợp dựa trên năng lực công nghệ hiện tại hay không”.
Moovita hiện bổ sung thêm ba xe buýt không người lái chạy tuyến từ trường Ngee Ann Polytechnic đến các trạm King Albert Park và Clementi MRT với nhân viên an toàn đi cùng. Các xe này chở tối đa 16 hành khách ngồi, với tần suất phục vụ từ 30 đến 45 phút tùy theo tình hình giao thông.
Công ty đang dự kiến mở rộng đội xe lên ít nhất 50 phương tiện trong năm năm tới vào các khu dân cư và sân bay, tăng từ sáu chiếc hiện tại.
Trong khi đó, Việt Nam cũng đã có những bước tiến đầu tiên trong nghiên cứu, thử nghiệm và ứng dụng phương tiện tự hành, đặc biệt là tại các đô thị lớn như TP.HCM. Một số doanh nghiệp như Phenikaa, VinFast đã ra mắt các mẫu xe tự hành thử nghiệm, tích hợp cảm biến Lidar, radar, camera và các phần mềm điều khiển hiện đại.
Tuy nhiên, các thử nghiệm mới chỉ giới hạn trong khuôn viên trường đại học, khu đô thị khép kín hoặc sân golf, chưa được phép triển khai trên đường công cộng.
Ngoài ra, một trong các ứng dụng thực tiễn của xe tự hành tại Việt Nam hiện nay là dùng xe cỡ nhỏ để gom hành khách di chuyển từ các khu dân cư đến các bến xe buýt hoặc các ga tàu điện, nhằm góp phần cải thiện giao thông đô thị hiệu quả và bền vững. Đây là bước đầu để phát triển giao thông thông nh và xanh, song vẫn đang ở giai đoạn thử nghiệm và phát triển.
Như vậy, dù đã có nhiều dấu hiệu tích cực về công nghệ và ứng dụng xe tự hành của doanh nghiệp nội địa, việc mở rộng triển khai trên các tuyến đường công cộng vẫn còn đang được nghiên cứu, kiểm định và chờ chính sách phù hợp.