Với chức năng kiểm tra, đánh giá việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đang giữ vai trò quan trọng trong công tác phòng, chống lãng phí, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực quốc gia.
Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Cùng với đó, KTNN được Hiến pháp năm 2013 và Luật KTNN xác định là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập, thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công. Các quy định của Đảng và pháp luật đã đặt KTNN vào vị trí trung tâm trong việc kiểm soát quyền lực tài chính, bảo đảm tính tiết kiệm, hiệu quả trong sử dụng ngân sách nhà nước.
Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Trần Minh Khương cho biết, KTNN đã cụ thể hóa các quy định về phòng, chống lãng phí trong hệ thống chuẩn mực và quy trình kiểm toán, qua đó chủ động phát hiện và ngăn ngừa các dấu hiệu sử dụng nguồn lực công kém hiệu quả. Hằng năm, KTNN thực hiện hơn 200 cuộc kiểm toán, bao quát hầu hết các lĩnh vực kinh tế - xã hội, tập trung vào các lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng, lãng phí.
Qua thực tiễn, KTNN đã chỉ ra nhiều bất cập trong quản lý ngân sách, đầu tư công và quản lý tài sản công như: lập dự toán không sát thực tế, phân bổ nguồn lực dàn trải, đầu tư công trình thiếu đồng bộ, chậm tiến độ, đội vốn hoặc không phát huy hiệu quả sau khi hoàn thành. Cùng với đó là tình trạng sử dụng đất, tài sản công lãng phí – đất bỏ hoang, cho thuê sai quy định, định giá đất thấp hơn thị trường gây thất thu ngân sách.
Từ kết quả kiểm toán, KTNN đã kiến nghị xử lý tài chính tăng thu, giảm chi ngân sách nhà nước hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi năm; chuyển nhiều hồ sơ có dấu hiệu vi phạm sang cơ quan chức năng điều tra, xử lý; đồng thời kiến nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật chưa phù hợp. Những kiến nghị này giúp siết chặt kỷ luật tài chính, bịt lỗ hổng cơ chế, góp phần làm lành mạnh nền tài chính quốc gia.
Không chỉ thực hiện kiểm toán, KTNN còn đẩy mạnh công tác truyền thông về phòng, chống lãng phí thông qua các ấn phẩm báo chí. Tiêu biểu, loạt bài “Chống lãng phí trong lĩnh vực khoa học, công nghệ” của Báo Kiểm toán đã đạt Giải A – Giải Báo chí toàn quốc về Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực lần thứ V, năm 2024-2025.
Với vai trò ngày càng được khẳng định, KTNN đã, đang và sẽ tiếp tục là công cụ hữu hiệu của Đảng, Nhà nước trong công cuộc phòng, chống lãng phí – góp phần bảo vệ tài sản quốc gia và thúc đẩy phát triển bền vững.