Hãy cùng Bộ hành qua phố cảm nhận sự thay đổi ít nhiều của thế giới ẩm thực tại các khu tập thể lâu năm này trong sự phát triển chung của Hà Nội hiện nay.
Thiên đường ẩm thực tại các khu tập thể cũ thường gắn liền với khoảng sân chung, không gian công cộng ngay trong các khu tập thể đó.
Với vị trí trung tâm, nằm kề nhiều đường phố lớn, trường học và chợ dân sinh xung quanh nên vị trí sân tập thể từ trước tới nay vẫn rất thuận lợi để kinh doanh ẩm thực bình dân, phục vụ nhu cầu của chính người dân sinh sống và làm việc tại đây.
"Nhà cô này bán chục năm nay rồi, độc khách quan và công sở người ta đến ăn, nói chung là ngon nên người ta đến và quay lại ăn cũng đông”.
"Vui vẻ và đoàn kết, sạch sẽ, nhiều cây xanh".
"Chủ yếu là vệ sinh, người ta ăn uống vừa phải hợp túi tiền, vừa phải vệ sinh. Đồ ăn ngon nhưng chất lượng bây giờ nó cao hơn, cao hơn, ngon hơn, rẻ hơn thì người ta mới đến, chứ còn đắt không bao giờ người ta đến, thiếu gì chỗ ăn”.
"Đây là phố ẩm thực thì thích rồi, ai đến đây cũng thích, đến đây nhiều đồ ăn, muốn ăn gì có cái nấy, trong ngõ, khu tập thể này rất đông".
Theo thời gian, hàng quán mọc lên san sát, dịch vụ ăn uống ngày càng nở rộ. Bước chân ra khỏi cửa thôi cũng có thể chạm mặt ngay mấy hàng bán đồ ăn, hay có dịch vụ gọi đồ ăn về tận nhà. Ấy thế nhưng, những món đồ ăn vặt trong các khu tập thể vẫn thu hút nhiều thực khách, đặc biệt vào mùa đông bởi chính không gian rất đặc trưng, chỉ có thể cảm nhận được sự ngon lành của những món ăn khi trực tiếp được thưởng thức ngay tại chính khu sân tập thể đó.
Ví dụ như hình ảnh đông đúc, rộn ràng của các sân tập thể khu Kim Liên, Trung Tự, Thành Công, Nghĩa Tân những chiều đông một thời với mỗi khoảng sân là một món ăn đặc trưng nào đó. Đó có thể là hương vị thơm ngon của bát cháo sườn còn nóng hổi, hay là tiếng xuýt xoa từ chiếc bánh giò còn nghi ngút khói, từ bát bánh đúc, bát chè nóng ngọt lịm trên tay thực khách…
Hàng quán nào cũng giản đơn với một chiếc bàn bán hàng cùng vài chiếc ghế nhựa xung quanh, thậm chí còn chẳng cần tới biển hiệu, tên quán bởi sự quen thuộc quá đỗi của cả chủ và khách trong khu tập thể này rồi.
Sự khác biệt dễ nhận thấy nhất của những không gian ẩm thực sân tập thể ngày xưa và bây giờ, chính là sự quy hoạch đã chỉn chu hơn cho không gian công cộng này. Nếu như trước kia, vì ưu tiên cho phát triển kinh tế và sự quản lý chưa được thống nhất, các sân tập thể vốn là không gian sinh hoạt chung lại bị chiếm dụng cho việc kinh doanh, buôn bán, thì nay, các sân khu tập thể đều đã được cải tạo, xây mới sạch sẽ hơn, có các thiết bị tập thể dục, ghế đá, cảnh quan cho người dân sinh hoạt.
Vì thế, các hàng quán ăn sẽ phải dẹp gọn vào trong nhà, và quanh sân tập thể, diện tích có phần hạn chế hơn, nhưng vẫn đảm bảo cho khách được thoải mái, thong thả, và vẫn có chỗ để xe thuận lợi so với các hàng quán trong ngõ…
Dù sao, trong khu tập thể, mọi người hầu như quen biết nhau nên dễ chia sẻ, thông cảm và tạo điều kiện cho nhau hơn. Và hơn cả, mọi người đều vui vẻ chấp nhận những thay đổi này:
"Làm sân này lên thì sạch hơn, chiều bọn trẻ con có chỗ chơi. Ngày trước có thể ngồi ở sân được nhưng bây giờ không được ra sân nữa rồi, trước xe máy xe ếc này cũng để trên sân, nhưng giờ không được cho nữa rồi".
"Trên sân không được buôn bán mà chỉ cho ngồi 4-5 cái ghế bán cà phê giáp ở bên này chứ không ảnh hưởng đến các máy tập, cũng gọi là tạo điều kiện cho người ta làm kinh tế. buổi chiều hết hàng quán thì các cháu nhỏ nhỏ đi xe đạp, ông bà tập thể dục ở đấy . Nói chung là từ khi làm cái sân này mấy năm nay là sướng lắm, rất thích".
Thế giới ẩm thực sân tập thể do chính những con người sinh sống tại đây tạo nên và đã giúp họ nuôi sống gia đình mình qua những giai đoạn khó khăn nhất. Những khoảng sân với những món ngon, những con người quen thuộc dù đã ít nhiều thay đổi, nhưng vẫn luôn là một góc ký ức đáng nhớ của nhiều thế hệ người Hà Nội.
Trong sự phát triển chung của đô thị, những con người nơi đây cũng nhận ra chính bản thân mình và con cháu các thế hệ sau sinh sống tại đây cần được hưởng khoảng không gian công cộng quý báu giữa lòng thành phố này.
Đó cũng là điều cho thấy chất lượng sống của con người đã tốt hơn, không chỉ phải lo cơm áo từng bữa nữa, mà đã đến lúc người già cần có chỗ nghỉ ngơi, trẻ con cần có chỗ vui chơi, mọi người cần có một không gian chung kết nối để đời sống tinh thần tốt hơn và gần gũi nhau hơn trong nhịp sống hiện đại này.