Hàng Bông, mội thời sầm uất

Hàng Bông là một tên gọi phố hàng thân thuộc, gắn với chiều dài lịch sử của phố phường Hà Nội. Trước khi chính thức được đổi thành Hàng Bông như hiện nay, con phố này được chia thành 4 đoạn phố khác nhau với những tên gọi riêng.

Chỉ từ những cái tên của nhiều đoạn phố gộp thành như vậy cũng đủ phác họa được không khí buôn bán nhộn nhịp, sầm uất của con phố này từ xưa tới nay…

Phố Hàng Bông năm 1954 (Ảnh: thanhnhan)

Tên phố Hàng Bông được đặt cho đoạn phố dài gần 1km như hiện nay chính thức có từ năm 1945. Trước đó, theo nhà nghiên cứu Hà Nội - Nguyễn Việt Cường, con phố này gồm 4 đoạn phố ngắn với những tên gọi riêng, gắn liền với các mặt hàng được buôn bán phổ biến trên phố:

"Phố Hàng Bông gồm tới 4 phố khác nhau, đoạn đầu tiên là phố Hàng Hài, tiếp theo là phố Hàng Bông Đệm, đấy mới là phố làm nghề bật bông để làm chăn, tiếp theo đến đoạn phố nữa thì gọi là Hàng Bông Cây đa Cô Quyền vì ở đó có một cây đa, và đoạn cuối cùng giáp với vườn hoa Cửa Nam là Hàng Bông Lờ.

Nói là Hàng Bông nhưng nó lại không liên quan gì đến bông cả mà sản xuất tất cả các dụng cụ để đánh bắt cá, mà trong đó có cái Lờ để đánh bắt cá là nhiều nhất".

Trên một con phố ngắn chưa tới 1km mà đã có tới vài ba mặt hàng, dịch vụ đặc trưng và trở thành tên phố, thành điểm nhận diện quen thuộc đối với tất cả mọi người khi tới khu vực trung tâm phố cổ, đủ cho thấy sự nhộn nhịp khác biệt trên con phố Hàng Bông từ thời xưa.

Ở đây có những đoạn phố làm nghề, như Hàng Bông Đệm, Hàng Hài, có cả những mặt hàng và dịch vụ được buôn bán nhiều như trên phố Hàng Bông Lờ, Hàng Bông Cây đa Cô Quyền…

Phố Hàng Bông tấp nập và rực rỡ hàng quán mọi thời điểm trong ngày

Kể cả khi những cái tên cụ thể mất đi, những nghề thủ công và mặt hàng trên phố không còn tồn tại thì các tên phố Hàng Bông xưa vẫn được những người dân sống lâu năm trên con phố này nhắc đến trong sự hình dung rõ ràng, như gia đình bà Mai, đã gắn bó với phố qua nhiều thế hệ vẫn gọi tên đoạn phố nhà mình là Hàng Bông Đệm:

"Thời của cô đa số vẫn nhắc đến, Ví dụ như Hàng Bông nhà cô là Hàng Bông Đệm. Phố Hàng Bông này từ xưa tới giờ chẳng lúc nào nó vắng, lúc nào nó cũng nhộn nhịp. Chẳng hiểu tại sao mà từ xưa hồi cô đi học đã có câu là “Hàng Bông là ông các phố” chắc là bởi vì nó quá là nhộn nhịp ấy.

Xong hoặc là cô đi đâu đấy thì mọi người lại bảo: gái Hàng Bông đấy, ý là phố mà nhộn nhịp về mặt kinh doanh ấy, kiểu như là có lẽ cũng sắc sảo hay ấn tượng với mọi người…"

Một cửa hàng điện lâu đời nằm trên đoạn phố Hàng Bông Đệm xưa!

Phố Hàng Bông với vị trí là trục chính nối thẳng ra khu vực trung tâm Bờ Hồ và một thời thêm sầm uất, tấp nập bởi có đường ray tàu điện chạy dọc phố.

Ký ức về những đường ray trên mặt đường đôi khi khiến mình vấp ngã, hay những chuyến tàu điện leng keng chạy qua phố cũng làm nên một phần sôi động của phố Hàng Bông và một phần sống động, không thể thiếu trong tuổi thơ, tuổi thanh xuân của nhiều người. 

Thế hệ tiếp nối, trẻ trung như thế hệ con cháu bà Mai hiện nay cũng vẫn thấy rõ sự sầm uất, tấp nập của phố Hàng Bông hiện đại. Những tên phố xưa của Hàng Bông tuy đã không còn, nhưng con phố Hàng Bông hiện nay vẫn tiếp tục là con phố buôn bán phong phú nhiều loại mặt hàng, dịch vụ và là điểm đến thú vị không chỉ với người sinh sống ở Hà Nội mà còn với nhiều khách du lịch.

Dấu ấn nhiều ngôi nhà cổ vẫn còn trên phố Hàng Bông hiện nay, là một trong những nét khám phá thú vị của du khách

Anh Minh, sống ở nước ngoài từ nhỏ, nhưng cảm giác thân thuộc khi trở về sinh sống ở phố Hàng Bông khiến anh thấy con phố này vô cùng đặc biệt với mình:

"Em là Việt Kiều, ở bên Đức hơn 30 năm, em về Việt Nam khoảng 3-4 năm rồi, còn về HN và Hàng Bông thì mới về được nửa năm, cảm giác rất thân thiện. Em thấy con phố này đông du lịch, nó đủ đặc biệt để nhiều người từ khắp thế giới tìm đến nơi này, họ chỉ cần đi lang thang và chụp ảnh phố thôi là cũng thấy đẹp, lạ và đủ thú vị rồi.

Còn về sự tiện lợi thì em cũng thấy có tất cả những gì em cần, em cần người sửa điện, cần người may đồ hay cần bơm lốp xe đạp của em cũng có luôn, ngay trước cửa nhà, giống như một thành phố thu nhỏ xíu vậy".

Đoạn phố Hàng Bông Lờ xưa, nay tấp nập hàng quán và những khách sạn lớn

Hàng Bông không chỉ là một con phố, mà còn giống như một thành phố thu nhỏ, mà ở đó, mỗi bước chân bộ hành dù thân quen hay lạ lẫm đều có thể tìm thấy cho riêng mình những khám phá thú vị, mới mẻ.

Một con phố đủ nhộn nhịp để hấp dẫn khách du lịch và cũng đủ bình yên cho người dân sinh sống nơi đây muốn gắn bó dài lâu.

Lang thang bộ hành qua phố và hỏi chuyện, ta vẫn có thể tìm được những gia đình đã sinh sống 3-4 thế hệ trên con phố này, để lắng nghe họ kể về phố với những đổi thay như một thước phim quay thật chậm, thật rõ nét!