"Thôi, xong, em lại bị ăn sóng FOMO rồi, mất nhiều không?"
"Thế cuối cùng vẫn mất mấy chục triệu cho khoá học ấy hả? Lại bị FOMO sợ lỡ mất khuyến mại khủng đúng không?"
FOMO là một thuật ngữ cực kỳ cực kỳ quen thuộc trên thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường tiền số, chứng khoán. Nhưng, nếu tìm hiểu kỹ thì tình hình trạng FOMO phổ biến hơn như thế rất nhiều, và rất có thể, bạn đã từng dính bẫy FOMO mà không hề hay biết.
FOMO là một thuật ngữ tiếng Anh viết tắt. Nếu viết đầy đủ sẽ là Fear of ssing out – Hội chứng Sợ bỏ lỡ. Đây là một hội chứng thuộc về tâm lý học, mô tả cảm giác hoặc nhận thức rằng chúng ta đang có thể bỏ lỡ một cơ hội – một điều tốt đẹp nào đó. Không nhanh là mất! – có thể dùng cụm từ này để mô tả thêm.
Tâm lý FOMO được cho là có bắt nguồn từ sự ghen tị và lòng tự trọng của con người. Chúng ta khó chịu khi người khác bắt kịp và sở hữu một điều gì đó tốt đẹp. Và nếu chúng ta cũng bắt kịp và sở hữu điều đó, thì chúng ta là người khôn ngoan, hiểu biết, giỏi giang. Còn nếu không, thì chúng ta không chỉ mất mát, mà còn là một người kém cỏi, không nhanh nhạy.
Tâm lý sợ bỏ lỡ thì vốn đã có từ rất lâu trong lịch sử loài người, nhưng thuật ngữ FOMO được chính xác gọi tên thì được cho là từ một nghiên cứu năm 1996 của tiến sỹ Dan Herman, là thời điểm môi trường mạng xã hội bắt đầu trở nên phổ biến. Khi con người có thêm nhiều công cụ để “khoe khoang” về bản thân và cuộc sống, thì cũng đồng thời xuất hiện tình trạng so sánh bản thân mình, cuộc sống của mình với những hình mẫu khác ngày càng đầy rẫy trên mạng xã hội.
Và, “họ làm được thì mình cũng làm được” đã trở thành một tâm lý phổ biến, thậm chí là một “mồi câu” kinh điển trên môi trường mạng xã hội, đẩy con người vào hội chứng FOMO. Hội chứng này đặc biệt nguy hiểm trước sự phát triển mạnh mẽ của các thị trường tài chính có nền tảng cập nhật liên tục, đặc biệt là trên online, như tiền số, chứng khoán hay forex. Các cơ hội mang đến những khoản lợi nhuận kếch xù thường xuyên xuất hiện trong một thời gian ngắn, đẩy các nhà đầu tư vào tâm lý FOMO – không nhanh là mất, đu đỉnh – bắt đáy, và cuối cùng là trắng tay.
Ngoài thị trường tiền số hay chứng khoán, có thể dễ dàng nhận diện rất nhiều FOMO trong kinh doanh khác, ví dụ như Black Friday hay các đợt siêu khuyến mại lớn. Người mua hàng chỉ nhìn vào những con số khuyến mại khủng thậm chí tới 99%, và thời gian gấp rút, flash sale 24h, thậm chí là giờ vàng giật mã chỉ diễn ra trong khoảng 1h, mà hoàn toàn quên mất giá trị thực tế của món hàng, hoặc nhu cầu của chính bản thân với món hàng đó có hay không.
Như đã nói, FOMO là một hội chứng ngày càng phổ biến khi mạng xã hội đã trở thành một cuộc sống thứ 2 của con người. Vậy nên, để tránh bị cuốn vào tâm lý FOMO, cách đơn giản nhất lại chỉ là… tắt app, hoặc rời khỏi các mạng xã hội trong một khoảng thời gian nhất định.