Qua nhiều lần chỉnh trang, mở rộng đường phố, những con dốc Hà Nội cái còn, cái mất. Nhưng chuyện về con dốc sẽ vẫn được kể đi, kể lại mỗi lần bộ hành ngang phố.
“Đây có phải con dốc La Pho hay không?” là câu hỏi ông Nguyên, người đã sống hơn 70 năm ở con dốc này nhận được nhiều lần trong ngày. Có bộ hành tò mò về cái tên, có người lại như ngờ ngợ không biết liệu đã đi đúng đường. Đặc biệt khi biển tên “Dốc La Pho” lại vừa được gỡ xuống gần đây.
Con dốc dài 300m gấp khúc tương đối cao từ đường Hoàng Hoa Thám xuống phố Thụy Khuê là nơi ông Nguyên gắn bó cả đời chưa từng rời đi. Nhiều loại cây cảnh, cây hoa quý và cây xanh lấy bóng mát tô điểm thêm cho các công sở, biệt thự, đường phố thủ đô đều bắt nguồn từ khu đất trước kia là vườn ươm quanh con dốc La Pho này.
Ông Nguyên cũng từng trồng cây giống, nhưng giờ bám trụ lại vỉa chỉ rộng chưa đầy mét mở quầy cắt tóc với một ông bạn:
"Cái rặng sấu 2 hàng, cây cả một người ôm giờ mất hết rồi. Trước cái đường này nó nhỏ thôi".
"Các ông học trường Bưởi nói rằng dịch theo nghĩa tiếng Pháp là vườn rừng, chỗ này rậm rạp. Xuất xứ chỗ này người ta nuôi ngựa, nuôi bò cho Quần Ngựa trên kia kìa".
Cũng dọc đường Hoàng Hoa Thám, Thụy Khuê mà đi là tới một con dốc khác, Dốc Tam Đa. Bà Nhung năm nay ngoài 80 tuổi kể rằng con dốc này đã thay đổi khó nhận ra, chỉ còn những chùa chiền, di tích ngày càng nhiều thêm tuổi.
Trước đây Dốc Tam Đa chỉ như con ngõ nhỏ thì nay đã mở rộng và “không còn dốc” như cái tên. Cuộc sống của người dân quanh con dốc này cũng đã khác xưa:
"Trước đây con dốc là dốc gấp, giờ nhà nước mới mở chỗ ngã ba đấy. Xưa đường nó chỉ hẹp như đường đây thôi. Khu đất này của hợp tác xã trồng rau không phải nhà cửa như thế này đâu. Đường Thụy Khuê nước Hồ tây còn dâng lên tận đường. Lịch sử con đường này là như thế. Cuộc sống của người dân cũng phát triển rồi".
Dốc Hàng Phèn, dốc Bà Triệu, dốc Thanh niên, dốc Hàng Than… đang giảm dần độ cao tỉ lệ thuận với tốc độ làm đường và tôn cao nhà cửa. Mỗi con dốc trong lòng phố đều chứng kiến đổi thay của cuộc sống.
Đó là nơi ghi dấu tuổi thơ đầy ắp kỷ niệm của biết bao thế hệ người Hà Nội với các buổi tập xe đầy nghịch dại. Dù con dốc vẫn còn hay đã mất, chỉ cần gọi tên, lại một lần thấy thân thương như người quen cũ.
Trong lời kể của người lớn tuổi về những con dốc, ít người còn ngậm ngùi về quá khứ bởi họ vẫn đang tận hưởng cuộc sống hiện tại nhờ tinh thần lạc quan mà những kỉ niệm đẹp đã có bên những con dốc mang đến.
Con dốc mở rộng làm thay đổi cuộc sống của người dân và ngược lại người Hà Nội cũng đang thay đổi phố phường Hà Nội.
Với những bộ hành chỉ mới thấy những con dốc trong lòng phố lần đầu, sẽ muốn thử cảm giác đi bộ chậm rãi, điều hòa hơi thở leo lên leo xuống con phố nghiêng 10 độ để thấy Hà Nội không chỉ có phố nhỏ, ngõ nhỏ hay phố đông tắc đường, Hà Nội còn có nhiều con phố ẩn chứa câu chuyện đẹp. Mà chỉ khi mỗi người chậm lại sẽ không bỏ lỡ phát hiện thú vị ngay trong cuộc sống đời thường.