Thuốc hiếm, chưa được đăng ký lưu hành tại Việt Nam
Cụ thể, theo Cục Quản lý Dược, Protan sulfat, một loại thuốc trung hòa khả năng chống đống máu, rất cần thiết trong các ca mổ, là thuốc thuộc danh mục thuốc hiếm nên được ưu tiên trong việc xem xét cấp giấy đăng ký lưu hành.
Tuy nhiên đến nay, chưa có cơ sở nào nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy đăng ký lưu hành tại Việt Nam cho thuốc chứa hoạt chất Protan sulfat.
Thời gian gần đây, Cục Quản lý Dược đã cấp phép cho một số cơ sở để nhập khẩu thuốc tiêm chứa hoạt chất Protan sulfat (chưa được cấp giấy đăng ký lưu hành) để đáp ứng nhu cầu điều trị đặc biệt của cơ sở khám chữa bệnh theo quy định tại Điều 68 Nghị định số 54/2017/NĐ-CP.
Theo thông tin từ các cơ sở nhập khẩu này (Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu y tế Thái An; Công ty TNHH Dược phẩm Việt Pháp và Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Codupha), mặc dù số lượng thuốc Protan sulfat đã được cấp phép nhập khẩu là theo đúng số lượng dự trù từ các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có nhu cầu; tuy nhiên số lượng thuốc Protan sulfat nhập khẩu vào Việt Nam sắp tới vẫn có thể thiếu do nhu cầu tăng hơn so với số lượng dự trù hiện tại.
Lý do chính bởi Protan sulfat là thuốc chuyên khoa, chỉ sử dụng trong quy trình phẫu thuật tim - lồng ngực với nhu cầu không nhiều. Vì vậy, nhà sản xuất thường chỉ sản xuất sau khi có đơn đặt hàng từ các cơ sở khác. Trong khi đó, các cơ sở nhập khẩu của Việt Nam sau khi nhận được dự trù từ các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và được Bộ Y tế cấp phép nhập khẩu thì mới đặt hàng với nhà cung cấp thuốc nước ngoài.
Do đó, trường hợp không chủ động, kịp thời đặt hàng từ các cơ sở khám chữa bệnh với các cơ sở nhập khẩu thuốc và từ cơ sở nhập khẩu thuốc với các nhà cung cấp thuốc nước ngoài thì có thể dẫn đến việc có khoảng thời gian thiếu thuốc tạm thời khi cơ sở nhập khẩu của Việt Nam đặt hàng nhưng các nhà cung cấp thuốc nước ngoài không còn đủ hàng dự trữ để cung ứng theo yêu cầu cho thị trường Việt Nam; đồng thời, nếu chờ để chờ sản xuất thêm thì cũng mất thời gian khá dài (khoảng vài tháng).
Khắc phục nguy cơ thiếu thuốc trong thời gian tới
Trước thực trạng này, nhiều năm nay, Cục Quản lý Dược đã gửi công văn đề nghị các Bệnh viện, Viện có giường bệnh trực thuộc Bộ; Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chủ động liên hệ kịp thời với các đơn vị nhập khẩu thuốc Protan sulfat để đặt hàng, mua sắm;
Chủ động tiến hành công tác dự trữ thuốc, trong đó ngoài số lượng sử dụng theo nhu cầu, các cơ sở khám, chữa bệnh cần phải có một số lượng tồn kho dự trữ thuốc Protan sulfat ngoài nhu cầu thường xuyên để đề phòng khi có nhu cầu đột biến hoặc gặp trục trặc trong cung ứng thuốc;
Rà soát lại kế hoạch dự trù, đặt hàng, mua sắm, dự trữ thuốc tiêm chứa hoạt chất Protan sulfat để đảm bảo tránh gián đoạn việc cung ứng thuốc cho nhu cầu điều trị của Bệnh viện.
Các cơ sở nhập khẩu thuốc Protan sulfat được đề nghị khẩn trương tổng hợp toàn bộ các dự trù của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh để lập kế hoạch và ký hợp đồng sớm với cơ sở sản xuất, cơ sở cung ứng thuốc nước ngoài nhằm đảm bảo các cơ sở này có thể chủ động trong việc sản xuất, cung ứng thuốc kịp thời cho thị trường Việt Nam, tránh thiếu thuốc do ký hợp đồng muộn;
Phối hợp với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có nhu cầu để lập hồ sơ, đơn hàng nhập khẩu thuốc Protan sulfat theo đúng quy định và nộp hồ sơ về Cục Quản lý Dược ngay sau khi chuẩn bị xong hồ sơ; Thực hiện các thủ tục có liên quan ngay sau khi nhận được Công văn cho phép nhập khẩu của Cục Quản lý Dược để có thể sớm nhập khẩu thuốc tiêm chứa hoạt chất Protan sulfat về Việt Nam.
Cục Quản lý Dược cho biết, trước ngày 20/8/2022, các cơ sở nhập khẩu phải báo cáo về Cục kế hoạch nhập khẩu Protan sulfat trong thời gian tới (số lượng nhập, thời điểm dự kiến nhập), các nguy cơ và tình trạng thiếu hụt nguồn cung (nếu có) và đề xuất các giải pháp khắc phục;
Đồng thời báo cáo về Cục Quản lý Dược về số lượng nhập khẩu thuốc Protan sulfat ngay sau khi các lô thuốc này được nhập khẩu về đến cảng Việt Nam theo đúng quy định tại Khoản 21 Điều 91 Nghị định 54/2017/NĐ-CP.
Trước đó, trên nhiều tờ báo, một số bệnh viện lớn như Bệnh viện Chợ Rẫy, Tim Hà Nội, Tim mạch Quốc gia đã phản ánh tình trạng chỉ còn thuốc Protan sulfat dùng trong một vài tuần. Nếu không kịp mua sắm, các cơ sở y tế này đứng trước nguy cơ ngưng các ca mổ vì không có thuốc thay thế./.