Hà Nội, khoảng giao mùa chớm hạ cuối xuân. Là chớm về thời tiết thôi, nóng đấy rồi lại lạnh da diết đấy. Chứ trên tờ lịch, tháng Giêng chỉ vừa mới cạn ngày.
Lá đỏ, lá vàng vấn vít lìa cành, để nhường chỗ cho chồi non sắp bật lên từ khẳng khiu trơ trọi.
Cái khẳng khiu làm cho hai kẻ cùng tên có vẻ xích lại gần nhau hơn. Đi bộ ở phố Lê Duẩn đoạn gần ga Hà Nội, bạn có thể bắt gặp 2 người bạn này: một bên là cây bàng lá đỏ, bên kia là bàng lá nhỏ, như đang chụm đầu kể chuyện với nhau.
Một bên, chỉ còn lác đác vài chiếc lá cuối cùng, như một người trưởng thành đang vượt thoát cái khắc nghiệt của thời gian, để đánh thức mùa xuân từ trong cằn cỗi.
Một bên, vừa hé những chiếc lá nhỏ li ti, phơn phớt xanh, đẹp như thiếu nữ mảnh mai và trong trẻo, ngạc nhiên trước sức sống mãnh liệt của người bạn bên đường.
Với những người mưu sinh trên phố, bàng lá nhỏ là một nét chấm phá cho màu xanh đô thị:
"Cây này trồng được dăm bảy năm rồi. Khi nào ra lá mới đẹp lắm! Xinh xinh như cô gái mười bảy mười tám. Cây xanh ở đâu thì lá phổi của thành phố ở đấy! Phố nào thì phố, ở đâu có cây thì ở đấy sầm uất, vui tươi!"
"Nhưng mùa hè muốn mát thì cứ phải cây bàng (Bàng ta). Lá nó vừa to vừa dày. Đây, ngay đây có một cây. Nó cũng có điểm yếu là về mùa sâu của nó cũng rất kinh! Nhưng mấy khi mình đứng hóng mát dưới gốc bàng đâu!".
Bàng lá nhỏ được đưa vào Hà Nội từ nhiều năm nay, giờ đang thì “trổ mã”. Loài cây thân thẳng, tán đều, lá nhỏ li ti này thường thay áo mới vào dịp cuối tháng ba, tạo nên vẻ lãng mạn, mộng mơ cho những con đường mà nó được chọn làm “vơ-đét” (vedette), như đường dẫn Cầu Thanh Trì phía Cổ Linh, đường trục phía Nam, và nhiều khu đô thị mới.
Ở các quận trung tâm, bàng lá nhỏ được trồng xen vào những vị trí cây cũ bị khuyết, hoặc dặm vào chỗ quá thưa. Và thật tình cờ, đôi khi chúng song hành bên người bạn cùng tên, chỉ khác nhau một chữ: Bàng lá đỏ.
Ngắm hai cây bàng đứng cạnh nhau, một cũ một mới, đó là một cảm xúc rất khó diễn tả. Nó không chỉ nh họa cho cái đan xen mới và cũ như một đặc trưng nổi bật ở thành phố này. Nó còn là cái gì đó cởi mở và nồng hậu.
Bàng lá đỏ đã từng đi vào thi ca, vào tâm hồn, ký ức của bao lớp người Hà Nội, nhưng không vì thế mà xung đột hay kỳ thị với người bạn mới. Nó có sự tự tin về vị thế của mình, đủ để bình thản đón chào cái mới mà không sợ bị soán ngôi.
Nó có sự hiền hậu, bao dung đón chào người mới, với tâm thế đón chào một vẻ đẹp góp thêm cho mảnh đất này. Nó không sợ cái mới hấp dẫn hơn thì lòng người đổi khác… Đó là một tâm thế rất Hà Nội!
Còn bàng lá nhỏ, vừa háo hức đợi chờ, lại vừa e ấp. Dù mang vẻ đẹp mảnh mai và hiện đại, dễ chinh phục người trẻ, nhưng vẫn hòa hợp tự nhiên, nương mình theo những cái cây cũ rất vững chãi ở đây – như bàng lá đỏ - để tìm đồng điệu, để nâng đỡ nhau trong cùng một không gian sinh tồn.
Nếu đi bộ trên hè hoặc ngồi trong xe dừng chờ đèn đỏ, thong thả ngước lên, bạn sẽ bắt gặp đôi bạn ấy: bàng lá đỏ và bàng lá nhỏ đứng cạnh nhau. Dường như, có cả một Hà Nội thu nhỏ trong cái chụm đầu thân thiện ấy!