Sự kiện diễn ra đúng dịp kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam, khẳng định giá trị nổi bật của di sản Óc Eo – Ba Thê và mở ra hành trình mới trên con đường hướng tới Di sản Văn hóa Thế giới.
Phát biểu tại buổi lễ, Ông Nguyễn Văn Nhiên - Giám đốc Ban Quản lý Di tích Văn hóa Óc Eo nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của sự kiện, diễn ra trong bối cảnh cả nước kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam.
Việc công nhận hai Bảo vật Quốc gia và xác lập ba Kỷ lục Việt Nam không chỉ khẳng định giá trị to lớn của di sản Óc Eo – Ba Thê, mà còn góp phần quảng bá hình ảnh An Giang đến bạn bè trong nước và quốc tế.
Hai hiện vật được công nhận Bảo vật Quốc gia
Mộ vò Gò Cây Trâm - Được phát hiện qua cuộc khai quật phối hợp giữa các cơ quan khoa học Việt Nam và Hàn Quốc (2018–2019), mộ vò nằm ở lớp văn hóa Óc Eo sớm (thế kỷ I–III sau Công nguyên).
Hiện vật là một vò gốm chứa di cốt trẻ em khoảng 7–8 tuổi, có nắp đậy hình đĩa, thể hiện kỹ thuật chế tác đặc trưng của cư dân Óc Eo. Đây là tư liệu quý giúp nhận diện sự kế tiếp cư trú giữa các tầng văn hóa tại khu vực khảo cổ.
Đầu tượng Phật Linh Sơn Bắc - Hiện vật bằng đất nung, thể hiện hình Đức Phật được che chở bởi vòm rắn Naga 5 đầu – mô típ phổ biến trong mỹ thuật Phật giáo ảnh hưởng Ấn Độ.
Tượng được phát hiện tại di tích Linh Sơn Bắc trong tầng văn hóa chứa nhiều di vật gốm, ngói, đèn dầu, văn bia… có niên đại từ thế kỷ I–II đến IX–XII. Đây là nh chứng quan trọng cho sự phát triển tôn giáo – tín ngưỡng của cư dân Óc Eo.
Ba Kỷ lục Việt Nam về văn hóa Óc Eo
Theo Quyết định số 3306/KLVN/2025, Trung tâm Kỷ lục Việt Nam xác lập ba kỷ lục dành cho Ban Quản lý Di tích Văn hóa Óc Eo:
- Đơn vị tuyên truyền, vận động nhân dân hiến tặng hiện vật Óc Eo nhiều nhất: 70 tổ chức, cá nhân tham gia hiến tặng; 7.407 hiện vật được tiếp nhận; 2.454 hiện vật tiêu biểu đang được bảo quản và trưng bày.
- Nơi lưu giữ nhiều đồng tiền Phù Nam nhất: Nhà trưng bày Văn hóa Óc Eo hiện lưu giữ 46 đồng tiền Phù Nam nguyên vẹn và 14 mảnh tiền, chủ yếu do người dân vùng Đá Nổi (xã Phú Hòa) hiến tặng.
- Đơn vị đầu tiên bảo quản hai mái chèo gỗ hình lá đề thuộc văn hóa Óc Eo được tìm thấy qua khai quật tại Việt Nam: Hai mái chèo phát hiện tại Lung Lớn – khu vực trọng điểm nghiên cứu trong giai đoạn 2017–2020, cho thấy vai trò của hệ thống kênh cổ trong đời sống cư dân Óc Eo.
Lãnh đạo Ban Quản lý Di tích Văn hóa Óc Eo khẳng định, Khu di tích Óc Eo – Ba Thê (hơn 433 ha) là trung tâm đô thị cổ của vương quốc Phù Nam từ thế kỷ II–VII; Năm 2012, khu di tích được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt; Năm 2022, UNESCO đưa vào Danh sách dự kiến Di sản Văn hóa Thế giới.
Hiện tỉnh An Giang đang gấp rút hoàn thiện hồ sơ để trình UNESCO trước 1/2/2026, phấn đấu ghi danh vào năm 2027. Đồng thời đưa ra 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm: đẩy mạnh nghiên cứu – bảo tồn, tăng cường hợp tác quốc tế, đẩy mạnh quảng bá di sản, ứng dụng công nghệ số, và bảo vệ nghiêm ngặt các Bảo vật Quốc gia theo quy định.
“Việc được công nhận Bảo vật Quốc gia và Kỷ lục Việt Nam là niềm tự hào của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh An Giang; đồng thời là động lực để tiếp tục gìn giữ, phát huy giá trị di sản Óc Eo – Ba Thê, hướng tới mục tiêu vươn tầm thế giới”, ông Nguyễn Văn Nhiên nói.