Cảm hứng Mekong hôm nay, mời quý thính giả cùng chúng tôi ghé thăm một bếp cơm chay đặc biệt do ông Lê Trung Nghĩa, 71 tuổi, ngụ xã Nhơn Ái, TP. Cần Thơ khởi xướng, nơi mà mỗi hộp cơm không chỉ làm no lòng khi đói mà còn làm đầy cả niềm tin vào sự tử tế.
Bếp cơm chay đặc biệt giúp lao động nghèo
PV: Thưa chú, điều gì đã thôi thúc chú bắt tay vào hành trình làm thiện nguyện, đặc biệt là mở bếp cơm chay hằng ngày?
Chú ngày xưa cũng nghèo cơ cực lắm mà cũng chẳng có ai giúp chú. Rồi sau này khi gia đình chú cũng tương đối, con lớn hết rồi. Chú nhận thấy rằng có những hoàn cảnh khó khăn cũng cần có sự giúp đỡ, Cứ khoảng 3 tháng – 5 tháng, chú cho người nghèo 10kg gạo, mình cho số lượng ít thôi. Thành ra từ đó, chú gom một số anh em cùng chí hướng, cùng suy nghĩ với nhau đó mới phát động chương trình nấu cơm hàng ngày.
Ban đầu, nhóm tự góp tiền, thống nhất phải cố giữ bếp hoạt động được ít nhất ba tháng. May sao, sau ba tháng có thêm mạnh thường quân hỗ trợ. Đến nay đã gần hai năm. Trước đợt lũ, bếp nấu 350–400 suất/ngày. Sau khi nước ngập, nhiều anh em phải lo phục hồi vườn tược, nhân lực giảm nên bếp duy trì đều đặn 280 suất.
PV: Mỗi ngày bếp cơm hoạt động ra sao để những suất cơm luôn nóng hổi, đầy đủ đến tay bà con?
Khoảng 7 giờ sáng là nhóm nổi lửa. Người vo gạo, người nhóm bếp, người chuẩn bị món kho, món xào, món canh, tới giờ cơm chín rồi bắt đầu có những anh em ở đây, chuyên bới cơm vô họp, rồi người là chia đồ ăn, mọi việc được phân công rõ ràng.
Hiện nay, bếp đi vào một cái nề nếp rồi. Lúc sớm chỉ có 3–4 người. Đến gần 9 giờ, anh em tụ lại đông đủ, ai vào việc nấy. Khoảng 10 giờ rưỡi là hoàn tất, chia cơm vào hộp và mang đi phát.
PV: Trong thời điểm nước dâng cao gây ngập vườn rẫy, nguồn rau củ thiếu hụt, bếp cơm đã xoay xở như thế nào để vẫn duy trì các suất ăn?
Gạo thì không thiếu. Anh em người ta cứ thấy việc làm mình, tùy khả năng người ta gửi mình 1 bao, 2 bao. Ở đây trung bình mỗi ngày nấu 1 bao gạo. Hiện nay sự giúp đỡ của các mạnh thường quân. Trung bình mỗi ngày bếp dùng một bao gạo, trong kho giờ còn khoảng một tấn, đủ để nấu đến hết tháng 10 âm lịch.
Còn rau củ thì khó khăn hơn. Trước đây, nhiều người trồng được mang cho. Trên chợ, người ta bán còn dư cũng gửi xuống hỗ trợ. Nhưng từ hôm lũ đến giờ thiếu rau lắm vì rẫy bị ngập hết. Trước kia, có rau vườn, chú còn gửi lên bệnh viện để nhóm từ thiện nấu ăn. Còn giờ, anh em phải tự vào vườn hái rau dại, thậm chí dùng cả bắp chuối để làm gỏi cho kịp bữa.
PV: Chú mong muốn điều gì cho bếp cơm và cho những người lao động nghèo mà bếp đang hỗ trợ mỗi ngày?
Đến giờ, thiếu gì thì anh em tự góp bù, từ đường, bột nêm, bột ngọt đến túi đựng. Nhưng thật sự hiện bếp đang thiếu khoảng 10 triệu đồng. Chú cũng đang kêu gọi mạnh thường quân và anh em trong nhóm chia sẻ thêm chút đỉnh để trả phần còn nợ, giữ cho bếp được duy trì đều đặn mà không bị đứt quãng.
PV: Cảm ơn chú với những chia sẻ vừa rồi. Chúc chú luôn mạnh khỏe để tiếp tục giữ lửa, mang những suất cơm nghĩa tình đến với bà con nghèo mỗi ngày
Bông hoa lành nở trên những nẻo đường mưu sinh
Hơn 6 giờ sáng, tại góc bếp nhỏ của Thánh thất Nhơn Ái, khói nghi ngút bốc lên từ những nồi canh, món xào, đồ chay, hòa cùng mùi thơm của rau củ tươi. Để có hơn 300 suất cơm chay trao đi trong mỗi buổi trưa, ông Nghĩa cùng những người có cùng tâm niệm “sống là cho” mỗi người một việc, không ai bảo ai, hối hả chuẩn bị các nguyên liệu được sơ chế từ ngày hôm trước sau đó được cất vào tủ lạnh để hôm sau kịp nấu, để khoảng 9-10 giờ mỗi ngày là hoàn thành những phần cơm, mang theo hơi ấm, tình thương đến với bà con khó khăn.
Trong căn bếp nhỏ ấy, có cả những người đã lớn tuổi nhưng vẫn ệt mài đóng góp từng phần nhỏ bé của mình. Với nhiều bà con, dù không có tiền nhưng với tinh thần nhiệt huyết nên ngày nào cũng đến bếp phụ lặt rau, chia cơm vào hộp rồi đi phân phát cho bà con.
Đứng giữa gian bếp đầy hơi nóng ấy là ông Lê Trung Nghĩa, người đã dành trọn những năm tháng tuổi già, cùng những người có cùng tâm niệm “sống là cho” để nấu từng bữa cơm cho người nghèo.
Ông Lê Trung Nghĩa chia sẻ: "Bà con nghèo ở địa phương khi mình giúp cho họ, đỡ đần cho họ bớt những nỗi khó khăn trong cuộc sống thì họ rất là mừng mà bản thân của tôi ở đây, những người thiện nguyện này cũng rất là mừng.
Khi mà mình đem mình chia sẻ một hộp cơm cho những người đó, họ hoan hỉ là mình thấy mừng. Thật sự ra anh em chúng tôi rất là cảm ơn những người đó. Khi mà mình làm ra có người ta nhận được là mình cảm ơn người ta, người ta dùng hộp cơm của mình chia sẻ với họ".
Ông Nghĩa là nông dân chính gốc, quanh năm gắn bó với ruộng đồng. Hơn 10 năm trước, ông giao lại ruộng vườn cho con cháu để dấn thân vào việc thiện. Từ hỗ trợ phòng khám ễn phí, tìm và bốc thuốc nam cho người nghèo theo đơn, đến năm 2024, ông quyết định lập nên bếp cơm chay tại Thánh thất Nhơn Ái.
Những ngày đầu vô cùng vất vả, thiếu gạo, thiếu rau, thiếu cả dụng cụ nấu ăn. Mỗi ngày chỉ vỏn vẹn 100 suất cơm nhưng đầy nghĩa tình. Rồi dần dần, chính ý nghĩa nhân văn của mô hình đã lan tỏa. Người góp tiền, người góp gạo, góp rau, rồi góp cả công sức. Và thế là, bữa cơm từ thiện cứ lớn dần trong sự yêu thương của bà con, lối xóm và cả những người xung quanh.
“Có gì dùng nấy, nhưng mình phải thay đổi món. Ví dụ hôm nay nấu canh chua thì mai đổi sang món khác, chứ nấu hoài một thứ người ta ăn cũng ngán. Thành ra tụi chú chuẩn bị nguyên liệu từ hôm trước để sáng hôm sau nấu.
Những bữa khan hiếm quá thì chú đi kiếm mít về kho, xào sả ớt, hoặc kiếm chuối. Giai đoạn này rau củ đắt lắm, ít hàng, mà người ta cho mình cũng thương lắm vì họ mua về giá cao.”
“Mình biết ơn lắm những người góp gạo, góp công cho bếp. Có khi bà con nhận cơm, nhưng hôm nào làm được tiền lại gửi chút đỉnh để góp lại cho bếp. Nghĩ vậy mà thấy ấm lòng dữ lắm.”
Các phần cơm gửi đến bà con ở chợ, đến khu lao động nghèo, nơi có nhiều người bán vé số, phụ hồ, nhặt ve chai… đã lan toả nghĩa cử cao đẹp, mang đến bữa cơm ấm lòng, giúp người dân vơi bớt khó khăn chi phí ăn uống mỗi ngày, khi người nhận vui thì đó cũng là động lực lớn nhất để bếp cơm nhỏ này duy trì qua từng ngày. Một hộp cơm chay ấm nóng, một giờ lao động tình nguyện, một lòng tốt sẻ chia - tất cả kết lại thành tình người nồng đượm giữa cuộc sống bộn bề:
“Chúng tôi chỉ như một ngọn đuốc nhỏ, thắp lên trước. Nếu bà con nghe đài, thấu hiểu và muốn đồng hành, thì bất kỳ sự hỗ trợ nào chúng tôi cũng đều trân quý. Điều mong mỏi nữa là khi biết về bếp cơm này, anh em ở những nơi khác — nếu có điều kiện — cũng có thể tổ chức những hoạt động tương tự. Làm được như vậy thì chúng tôi mừng lắm.”
Bếp cơm Nhơn Ái không chỉ là nơi nấu những phần cơm nóng hổi mà là điểm tựa tinh thần cho biết bao mảnh đời lam lũ, là nơi người ta gửi gắm sự tử tế, gửi gắm yêu thương.
"Bếp này đến thời điểm hiện nay thì không có hứa hẹn lâu dài gì nhưng khẳng định là còn gạo là còn nấu".
Giữa nhịp đời hối hả, bếp cơm nhỏ ở xã Nhơn Ái vẫn đỏ lửa mỗi ngày như một ngọn đèn kiên trì soi sáng. Từ gian bếp đơn sơ ấy, từng hộp cơm chay nóng hổi được gửi đi như những bông hoa lành nở trên những nẻo đường mưu sinh đầy bụi bặm. Giữa cuộc sống còn nhiều lo toan, thật may khi vẫn có những tấm lòng lặng lẽ như vậy, để chúng ta tin rằng: Tình người, dù nhỏ bé, vẫn đủ sức nâng đỡ nhau qua những ngày khó khăn.