Hãy cùng trò chuyện với nhà nghiên cứu Phạm Minh Quân – Phó viện trưởng Viện nhân học văn hoá liên quan đến cụm từ "À lôi" này nhé!
PV: “À lôi” nghĩa là gì và tại sao thời gian gần đây giới trẻ lại sử dụng cụm từ này nhiều như vậy?
Nhà nghiên cứu Phạm Minh Quân: Cụm từ “à lôi” thực ra là 1 câu cảm thán đặc trưng trong ngôn ngữ của dân tộc Tày, ý nghĩa của nó là 1 câu cảm thán như là “hả”, hay “trời ơi”. Gần đây có vẻ nó rất phổ biến trong 1 bài rap của rapper Double2T – quán quân của Rap việt mùa vừa rồi.
Câu chuyện sử dụng lối nói của người dân tộc cho ca nhạc thì cách đây 10 năm trong ca khúc “Tình yêu màu nắng” của ca sĩ Đoàn Thuỳ Trang, sáng tác của nhạc sĩ Phạm Thanh Hà đã bắt đầu bằng câu :”ai mặc noong lái lai” nghĩa là “anh yêu em nhiều lắm” cũng tạo ra một hiệu ứng tương đối lạ với người nghe bấy giờ.
Cách sử dụng 1 thán từ của dân tộc thiểu số trong âm nhạc là 1 chiếc cầu nối kéo gần hơn khoảng cách giữa vùng núi và đồng bằng, cũng là 1 cách đem bản sắc văn hoá của người ền núi đến gần hơn với công chúng yêu âm nhạc.
Biểu hiện rõ nhất của những bạn trẻ mà chúng ta thấy là trên tiktok hay instagram họ bắt đầu tích hợp câu “à lôi” vào những câu bình luận cảm thán. Hay trong những video ngắn trên mạng xã hội gần như tạo thành xu hướng khiến người ta quan tâm tìm hiểu nhiều hơn về dân tộc Tày để biết rằng văn hoá các dân tộc anh em trên đất nước Việt Nam có rất nhiều điều thú vị.
Như vậy “à lôi” ngoài là cụm từ bắt trend nhưng tất yếu nó lại gợi ra sự tò mò với văn hoá dân tộc thiểu số, đặc biệt đối với giới trẻ. Tôi cho rằng đây là 1 hiệu ứng đặc biệt của cụm từ này.
PV: Dưới góc độ nghiên cứu thì anh nghĩ đời sống của cụm từ này trong giới trẻ sẽ kéo dài được bao lâu?
Nhà nghiên cứu Phạm Minh Quân: Tôi nghĩ với độ hot của chương trình cũng mới gần đây thì có thể sẽ kéo dài 1-2 tháng nữa trước khi có cụm từ gì đấy thời thượng hơn. Vì bây giờ khuyh hướng của các bạn trẻ là bắt trend rất nhanh.
PV: Không thể phủ nhận một điều, sức nóng của cụm từ “à lôi” và bài rap cùng tên đã giúp kết nối, kéo gần hơn khoảng cách vùng núi và đồng bằng, lan tỏa hình ảnh thiên nhiên Việt Nam tươi đẹp, những bộ trang phục dân tộc ền núi ấn tượng đến với mọi người.