Quản lý bán hàng tốt hơn, nh bạch với cơ quan thuế
Cụ thể, hộ kinh doanh thuộc diện bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử bao gồm hộ kinh doanh có hoạt động bán hàng, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng, bao gồm trung tâm thương mại; siêu thị; bán lẻ (trừ ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác); ăn uống; nhà hàng; khách sạn; dịch vụ vận tải hành khách, dịch vụ hỗ trợ trực tiếp cho vận tải đường bộ, dịch vụ nghệ thuật, vui chơi, giải trí, hoạt động chiếu phim, dịch vụ phục vụ cá nhân khác theo quy định về Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam, đáp ứng 1 trong 3 tiêu chí là: hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán có mức doanh thu hàng năm trên 1 tỷ đồng; hộ kinh doanh có sử dụng máy tính tiền; hộ kinh doanh có quy mô về doanh thu, lao động đáp ứng từ mức cao nhất về tiêu chí của doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa phải thực hiện chế độ kế toán và nộp thuế theo phương pháp kê khai.
Chị Ngọc Phương – chủ một cửa hàng hoa quả trên phố Lạc Long Quân, Hà Nội cho biết: "Tôi cũng vừa mới được cán bộ thuế thông tin về quy định này. Theo đó, nếu doanh thu của hộ kinh doanh như tiệm tôi mà từ 1 tỷ đồng trở lên trong năm thì sẽ phải sử dụng máy tính tiền để xuất hóa đơn điện tử, bắt đầu từ ngày 1/6/2025. Thật ra ban đầu nghe cũng hơi lo vì mình kinh doanh nhỏ, chưa quen với công nghệ nhiều. Nhưng sau khi tìm hiểu thì tôi thấy quy định này cũng hợp lý. Nó giúp mình quản lý bán hàng tốt hơn, nh bạch với cơ quan thuế, và cũng thuận tiện nếu khách cần hóa đơn".
Chị Phương cũng cho rằng nếu nhà nước có hỗ trợ cụ thể về máy móc, phần mềm, thì các tiểu thương sẽ dễ dàng hơn trong việc triển khai và sẽ tích cực ủng hộ chính sách mới.
Nghị định 70 cũng quy định rõ nội dung của hóa đơn điện tử phải có thông tin về người bán, người mua, hàng hóa, dịch vụ, giá trị thanh toán và mã của cơ quan thuế để tra cứu thông tin. Việc xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền sẽ giúp quản lý chính xác doanh thu của các hộ kinh doanh so với phương thức khoán trước đây.
Nghị định quy định cụ thể nội dung trên hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền gồm: Tên, địa chỉ, mã số thuế người bán; Tên, địa chỉ, mã số thuế/số định danh cá nhân/số điện thoại của người mua theo quy định (nếu người mua yêu cầu); Tên hàng hóa, dịch vụ, đơn giá, số lượng, giá thanh toán. Đối với kinh doanh dịch vụ ăn uống, thì trên hóa đơn còn phải thể hiện mặt hàng ăn, uống.
Ông Tân Hải Bùi đại diện doanh nghiệp kinh doanh ăn uống Hải Bùi, quận Tây Hồ, Hà Nội cho biết: "Nghị định này ghi rõ thêm vấn đề là viết hoá đơn của những công ty kinh doanh về nhà hàng quán ăn thì chỗ trên hoá đơn của mình có tên hàng hoá dịch vụ thì trên hoá đơn phải thể hiện ghi thêm tên hàng hoá, dịch vụ trên hoá đơn bằng tiếng Việt và cũng phải cụ thể tên hàng hoá phải chi tiết đến từng chủng loại từng chi tiết chứ không ghi chung chung, kinh doanh mặt hàng nào phải ghi rõ mặt hàng đó. Ví dụ, lẩu cá kèo, lẩu cá diêu hồng, cơm chiên phải ghi cụ thể như vậy. Tức là những quán ăn nhà hàng khi mời khách thì đưa thực đơn cho khách lựa chọn món thì trên đó có từng món ăn thì phải viết hoá đơn từng món ăn như vậy, chứ không được ghi cơm khách, ghi tiếp khách. Kinh doanh món gì, tính tiền món gì phải ghi như vậy".
Giảm sai sót trong kê khai thuế
Tương tự, đối với ngành vận tải, hóa đơn điện tử bắt buộc phải thể hiện biển kiểm soát xe, hành trình vận chuyển (điểm đi – điểm đến) và thông tin người gửi, người nhận hàng. Với các doanh nghiệp taxi, hóa đơn phải được xuất ngay sau khi kết thúc hành trình.
Chuyên gia Minh Tuyết, Trung tâm Đào tạo kế toán VIS, lưu ý: "Thứ nhất đối với doanh nghiệp chạy taxi thì thời điểm chốt hoá đơn là ngay sau khi kết thúc hành trình đấy thì người bán sẽ phải xuất hoá đơn luôn. Thứ hai là đối với các doanh nghiệp mà kinh doanh lĩnh vực vận tải, hàng hoá, hoặc là khách hàng hành khách thì sẽ phải xuất trên tờ hoá đơn thể hiện biển kiểm soát của xe vận chuyển, điểm đi điểm đến của hàng hoá hoặc hành khách đó ở trên hoá đơn.
Đấy là lưu ý mà trước đây kế toán chỉ ghi mỗi là cước vận chuyển thì bây giờ phải ghi là cước vận chuyển hàng hoá từ đâu đến đâu và biển kiểm soát phải ghi rõ. Ngoài ra, doanh nghiệp vận tải nếu có vận chuyển hàng hoá của bên thương mại điện tử thì nội dung trên đấy phải ghi đầy đủ rồi nhưng còn phải ghi thêm thông tin của người vận chuyển, thông tin của người thuê vận chuyển. Nếu là cá nhân phải ghi rõ mã số thuế hoặc định danh cá nhân của khách hàng đó. Đây là một trong những điểm rất là mới mà áp dụng từ 1/6/2025".
Theo Cục Thuế, Nghị định 70/2025 cho phép người bán, bao gồm hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, được ủy quyền cho bên thứ ba lập hóa đơn điện tử. Riêng với doanh nghiệp chế xuất, nếu có hoạt động kinh doanh khác (ngoài chế xuất), thì tùy phương pháp tính thuế mà sử dụng hóa đơn bán hàng hoặc hóa đơn giá trị gia tăng.
Ông Phạm Quang Toàn, Trưởng ban chuyển đổi số Cục thuế, Bộ Tài chính cho biết: "Hoá đơn điện tử từ máy tính tiền thì đây là một loại đặc thù, đặc biệt cũng nhiều khác biệt bởi vì máy tính tiền thì trực tiếp cho người tiêu dùng và yêu cầu phải rất nhanh với số lượng hoá đơn rất nhiều trong ngày và trên một hoá đơn cũng rất nhiều thông tin. Thế thì khi xây dựng quy định pháp luật thì chúng tôi cũng tách cái đó ra và khi xuất hoá đơn từ máy tính tiền thì kỹ thuật sẽ tự khắc cho các doanh nghiệp là sẽ chủ động xin mã của cơ quan thuế, trên cơ sở các thông tin cơ quan thuế quy định và sau đó vào cuối ngày thì gửi thông tin về cho cơ quan thuế".
Việc triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả quản lý thuế, hạn chế thất thu ngân sách, giảm sai sót trong kê khai, và đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng khi có thể nhận hóa đơn dễ dàng và nhanh chóng./.