Xe khách vẫn chạy: Không thể để quy định bị phớt lờ

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Mặc dù đã có quy định của Bộ GTVT yêu cầu các phương tiện vận tải hành khách công cộng dừng hoạt động, nhưng thực tế ở một số địa phương vẫn xảy ra tình trạng lái xe không chấp hành.

Cụ thể, thống kê của Thanh tra Sở GTVT Hà Nội cho thấy, từ 01/4 đến nay, đơn vị này đã phát hiện, lập biên bản vi phạm hành chính với 24 trường hợp, phạt tiền hơn 47 triệu đồng, tước quyền sử dụng giấy phép lái xe đối với 1 trường hợp.

Ông Cao Văn Hiệp, Phó Chánh Thanh tra Sở GTVT Hà Nội cho biết, các phương tiện này đã phớt lờ lệnh cấm, dừng đỗ, sai quy định, đón trả khách sai nơi quy định…

Đáng chú ý, việc vi phạm không phải chỉ diễn ra trong những ngày đầu lệnh cấm, mà sau 4-5 ngày vẫn xuất hiện. Theo ông Hiệp, các trường hợp này đều bị lực lượng chức năng xử lý theo quy định:

"Qua công tác tuần tra, kiểm tra thì còn một số các doanh nghiệp, các đơn vị khi được các chốt, các lực lượng kiểm tra xử lý thì các đơn vị cũng đã nhận thấy được các vi phạm của mình, đồng thời chấp hành việc dừng hoạt động".

Mới đây nhất, sáng 05/4, trong khi đang làm nhiệm vụ, Đội CSGT số 8, Phòng CSGT, Công an TP. Hà Nội cũng phát hiện một xe ô tô chở 30 hành khách đi từ tỉnh Bình Thuận ra Hà Nội, điểm đến là tỉnh Bắc Giang. Đại úy Nguyễn Tuấn Cường, Phó đội trưởng Đội CSGT số 8, Phòng CSGT Công an TP. Hà Nội cho biết, chiếc xe này đã đi qua rất nhiều tỉnh thành, may mắn là kết quả đo thân nhiệt không có hành khách nào biểu hiện ho, sốt…

"Qua kiểm tra và cán bộ y tế của tổ công tác cũng đã đo, kiểm tra thân nhiệt. Tổ công tác đã lập hồ sơ theo quy định, ghi lại toàn bộ danh sách từng người trên xe khách đó, phục vụ công tác sau này".

Ông Nguyễn Văn Thạo, Phó Giám đốc Sở GTVT-Xây dựng tỉnh Lào Cai cho biết, dù chuẩn bị rất quyết liệt, qua theo dõi vẫn còn tình trạng một số phương tiện vận tải như taxi, tuyến cố định, hợp đồng… lén lút tham gia hoạt động vận tải hành khách.

Một số trường hợp vi phạm đưa ra lý do xe đã xuất phát đi các tỉnh xa mới đi được nửa hành trình nên phải kết thúc hành trình mới quay về. Theo ông Thạo, để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các trường hợp cố tình chở khách, UBND tỉnh đã giao nhiệm vụ đến cấp xã để chung tay quản lý:

"Chúng tôi đã tham mưu cho tỉnh ra văn bản phân công rất cụ thể, chỉ đạo cấp huyện, cấp xã để tất cả các ngành đều vào cuộc, cho nên cái đó rất nghiêm túc".

Tại TP. HCM, tính đến ngày 3/4, qua kiểm tra 76 phương tiện, lực lượng Thanh tra Sở GTVT TP HCM đã phát hiện 28 phương tiện vẫn hoạt động chở khách. Toàn bộ số xe này đều được yêu cầu phải quay đầu về nơi xuất phát.

Ngoài ra, còn một số trường hợp xe dưới 9 chỗ, dùng các phần mềm hoặc mạng xã hội để kết nối, vận chuyển hành khách, trốn tránh sự phát hiện của lực lượng chức năng. Về điều này, ông Phạm Lê Lâm, Đội phó Đội tham mưu tổng hợp, Thanh tra GTVT TP. HCM cho biết:

"Trong khi xe cá nhân vẫn đang chở khách, đúng hay không thì người ta cũng đâu kiểm tra tại các chốt đâu. Chỉ trừ khi nếu anh là xe hợp đồng, anh có phù hiệu dán trên xe, logo 2 bên thì người và phương tiện trên xe làm sao biết được".

Một số người tham gia giao thông cũng bức xúc trước tình trạng một số nhà xe phớt lờ lệnh cấm, vẫn lén lút hoạt động chở khách:

"Dọc tuyến cao tốc Hà Nội – Bắc Giang vẫn đón khách thường xuyên, như 2 đầu cầu Thanh Trì, lối rẽ Quốc lộ 5, đầu cầu Phù Đổng, khu công nghiệp Đại Đồng, nói chung tất cả dọc đường luôn. Thực sự khá lo bởi vì mình đã đọc các thông tin nên khá lo về vấn đề này".

"Vẫn có một số tuyến, vẫn có một số dịch vụ xe đón khách từ Hà Nội đi các tỉnh khác, có những xe không có biển hiệu nhưng vẫn đón trả khách, vì thế chúng ta phải làm nghiêm để khống chế, tránh để dịch Covid-19 lây lan ra cộng đồng".

Luật sư Phạm Thành Tài, giám đốc Văn phòng Luật sư Phạm Danh (Hà Nội) cũng cho rằng, việc một số doanh nghiệp vận tải hành khách cố tình vi phạm dù đã có lệnh cấm rất nguy hiểm, có nguy cơ lớn cho cộng đồng, cho chính người vi phạm và gia đình họ bởi việc vận chuyển hành khách có khả năng làm lây nhiễm chéo giữa người với người, khiến dịch bệnh lây lan trên diện rộng:

"Một số trường hợp vi phạm cần thiết phải bị xử lý vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 176 năm 2013 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực y tế. Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng hơn thì đối tượng vi phạm có thể bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 240 Bộ Luật Hình sự về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người".

Từ ngày 01/4, yêu cầu dừng mọi hoạt động vận chuyển hành khách đã được ban hành, song đến nay vẫn có một số trường hợp vi phạm. Dưới góc nhìn của VOVGT, điều này không chỉ thể hiện thái độ của các chủ xe, lái xe coi thường sức khỏe của mình và cộng đồng mà còn là hành vi coi thường luật pháp và cần phải bị xử lý nghiêm khắc.

Tuy nhiên, tình trạng hoạt động bất chấp lệnh cấm của các phương tiện chở khách còn phần nào cho thấy kẽ hở cần được “bịt” sớm trong công tác quản lý dịch vụ này.  

Đừng để những chuyến xe “vớt” làm cho nỗ lực chống dịch bị đổ xuống sông

Việc xe khách vẫn hoạt động sau 4-5 ngày lệnh tạm cấm được ban hành, không thể có lý do từ sự thiếu thông tin. Bởi đối với các doanh nghiệp vận tải hành khách có đăng ký và hoạt động dưới sự quản lý của Sở GTVT địa phương, họ luôn chủ động nắm bắt thông tin, thậm chí dự báo xu hướng của các biện pháp điều hành hoạt động vận tải, để luôn chủ động trong mọi tình huống.

Và không riêng xe kinh doanh chở khách, bất cứ ai trong giai đoạn này đều đang “căng mắt căng tai” theo dõi từng thông tin liên quan đến dịch bệnh, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến mỗi người mỗi nhà.

Đó chỉ có thể là sự bao biện vụng về cho một thái độ xem thường quy định, xuất phát từ tâm lý hám lợi, tranh thủ chạy cố, chạy vớt những đợt khách cuối cùng trước khi bước vào giai đoạn tạm nghỉ mà họ cho rằng có thể còn kéo dài, và trong bối cảnh, các nhà xe đã “đói” khách suốt vài tháng trời.

Nhưng hậu quả của một vài chuyến xe “vớt” kiểu này, có thể sẽ rất phức tạp, khó lường. Trường hợp một người tiếp xúc gần với bệnh nhân Covid-19 mới đây vẫn đi xe khách, bị phát hiện ở trạm Dốc Xây- Bỉm Sơn Thanh Hóa là một ví dụ.

Rất may, nguồn tin báo của người dân đã giúp lực lượng chức năng ngăn chặn kịp thời, đưa gần ba chục hành khách trên xe đi cách ly tập trung, trước khi những mầm bệnh nguy hiểm phát tán, lây lan ra hàng trăm, hàng ngàn người khác.

Nhưng không chỉ có xe khách tuyến cố định lén lút hoạt động bất chấp lệnh cấm, mà thị trường “ngầm” của dịch vụ vận tải khách, hoạt động ngoài sự kiểm soát của cơ quan chức năng vẫn tiếp tục diễn ra, thậm chí trở nên sôi động hơn trong những ngày này.

Đó là những loại xe dịch vụ dưới 9 chỗ đưa đón tận nơi, chỉ liên lạc với khách qua điện thoại và quảng bá theo kiểu “truyền miệng” ở các địa phương. Hoặc những hội, nhóm kín trên mạng thực hiện giao dịch đặt xe và tự thỏa thuận với khách mà không có bất kỳ sự quản lý nào.

Dù quy mô số khách trên xe không lớn, nhưng việc những người lạ đi chung trên một chuyến xe, rồi lái xe tiếp xúc qua nhiều lượt hành khách, cũng đều tiềm ẩn các nguy cơ phức tạp về lây lan dịch bệnh.

Cho đến nay, mặc dù các lực lượng thanh tra đã cơ bản phát hiện, xử lý được những trường hợp xe khách hoạt động trái lệnh cấm, nhưng đối với nhóm xe hợp đồng trá hình dưới 9 chỗ, thì vẫn là một “kẽ hở” rất đáng lo ngại.

Sự đáng lên án của các hành vi coi thường quy định, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh nguy hiểm đang diễn biến phức tạp như thế này, là không cần bàn cãi. Việc xử lý thật nghiêm để răn đe, ngăn chặn là đương nhiên. Nhưng để ngăn một cách hiệu quả, cần có những giải pháp quyết liệt hơn từ “gốc”, theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.

Sự theo dõi, phát hiện của các lực lượng tuần lưu sẽ không hiệu quả bằng làm tốt quá trình giám sát, kiểm tra từ chính các địa phương nơi có các nhà xe hoạt động.

“Tai mắt” nhân dân ở khắp nơi, nếu các cơ chế thông tin phản ánh đủ thuận lợi và được truyền thông rộng rãi, thì “nhất cử nhất động” của các nhà xe, các cá nhân hoạt động kinh doanh chở khách dưới mọi hình thức sẽ được phát hiện, ngăn chặn kịp thời thay vì để chuyến xe đi đến tận nửa đường hoặc cuối bến. 

Ngoài ra, cần có sự truyền thông, nhắc nhở thường xuyên đến từng địa bàn dân cư, để người dân không chủ quan, xem thường các nguy cơ lây lan dịch bệnh khi sử dụng các dịch vụ xe chở khách, dù với quy mô nào, để không “tiếp tay”, không lựa chọn những hình thức di chuyển thiếu an toàn này.

Để làm được điều đó, rất cần phát huy vai trò giám sát của người dân ở mọi địa bàn; cần gắn trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền địa phương các cấp, nhằm “bọt lót” cho những sơ hở trong quản lý hoạt động vận tải khách đang tồn tại lâu nay, nhất là trong giai đoạn mang tính quyết định này, để những nỗ lực  của cả nước nhằm ngăn chặn, đẩy lùi dịch bệnh không bị “đổ sông đổ bể”./