Tội phạm gia tăng mùa dịch bệnh: Cần giữ bằng được kỷ cương phép nước

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Dịch COVID-19 đang ảnh hưởng nặng nề tới đời sống, kinh tế của người dân, đẩy nhiều người vào tình cảnh mất công ăn việc làm, tạo điều kiện nảy sinh tội phạm trong xã hội.

Bên cạnh những hành vi trốn cách ly, vận chuyển người trái phép, trục lợi từ đầu cơ trang thiết bị y tế, khẩu trang, tội phạm lừa đảo, cướp giật, tội phạm công nghệ cao cũng gia tăng ở hầu hết các địa phương.

Theo thống kê từ Bộ Công an, thời gian qua, có nhiều loại hình tội phạm gia tăng như: hoạt động buôn lậu, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, lừa đảo, đầu cơ các mặt hàng thiết yếu, y tế, lương thực, thực phẩm; đưa tin không đúng sự thật về dịch bệnh.

Tội phạm chiếm đoạt tài sản diễn biến phức tạp, nhất là các nhóm đối tượng nghiện ma túy, “tín dụng đen”, thua cờ bạc, nợ nần... Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy cho biết, số vụ vi phạm pháp luật về ma túy trong 6 tháng đầu năm 2020 tăng 9,46% so với cùng kỳ năm 2019.

Đáng chú ý, trong thời gian giãn cách xã hội và tăng cường làm việc trực tuyến, bùng phát các giao dịch thanh toán online, tội phạm trên không gian mạng liên tục gia tăng. Ngoài giả mạo email, tin nhắn từ ngân hàng, các đối tượng còn mạo danh cơ quan nhà nước, cơ quan chức năng phòng chống dịch bệnh, các tổ chức từ thiện gửi tin nhắn đính kèm virus, mã độc để chiếm đoạt tài sản.

Trước thực trạng này, chuyên gia tâm lý tội phạm Nguyễn Như Chính nhận định: Đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, kéo dài đã gây ra những hệ lụy nặng nề trong xã hội, trong đó có vấn đề an ninh, trật tự.

“Tình hình dịch COVID-19 như hiện nay thì thứ nhất là làm gia tăng tình trạng thất nghiệp, nhất là trong giai đoạn hiện nay rất khó kiếm được một việc làm mới phù hợp. Thông thường trước thời điểm kinh tế khó khăn, khoa học đã chỉ ra rằng những vụ phạm tội càng xảy ra nhiều hơn. Trước hết là các vụ cướp giật, như vụ cướp ngân hàng cũng sinh ra từ nợ nần, rồi những vụ trọng án cũng liên quan vấn đề nợ, đến sinh kế của người dân”.

Bên cạnh trộm cắp, cướp giật, tội phạm lừa đảo cũng có dấu hiệu gia tăng với nhiều hình thức tinh vi, khó phát hiện. Bản thân chuyên gia Nguyễn Như Chính cũng từng bị đối tượng gọi điện diễn kịch, thông báo nhận giấy triệu tập của công an. Nếu là người già, người ít kinh nghiệm va chạm xã hội sẽ rất dễ bị qua mặt và thiệt hại về kinh tế.

“Công an Hà Nội ở các phường đã có hình thức sử dụng các nhóm mạng xã hội để người dân thông báo cho cán bộ chiến sĩ. Một số phường còn chủ động lắp camera để quan sát ở những địa bàn thường xuyên xảy ra vấn đề về an ninh trật tự. Chúng ta cần phát huy cái này và tăng cường sử dụng công nghệ để giám sát trong giai đoạn tới”.

Là địa phương áp dụng việc tiếp nhận thông tin tố giác qua zalo, phường Phúc Xá (quận Ba Đình, Hà Nội) đã chứng minh được tính hiệu quả của hoạt động này. Bà Bùi Thị Xuân, thành viên trong Tổ bảo vệ dân phòng cho biết, các tổ liên tục đi tuần tra đấu tranh tội phạm bất kể sớm muộn, ngày đêm, và thông tin liên tục, thông suốt với cán bộ công an phường.

“Địa bàn này có 5 tổ dân phố từ cầu Long Biên trở lên, người ta tứ xứ đến đây, gần cầu Long Biên và chợ nên người tụ tập ban đêm nhiều, người ở trọ cũng đông, có lúc lên đến 600-700 người tại một khu vực. Nên chúng tôi đã thành lập nhóm Zalo của tổ cảnh sát và lãnh đạo khu dân cư cùng cán bộ cơ sở, người dân có thể báo và cảnh sát khu vực cũng nắm được ngay”.

Theo Thượng úy Nguyễn Tuấn Anh, phó trưởng Công an phường Phúc Xá, phường nằm ven sông Hồng, giáp ranh với 7 phường và 3 quận nội thành Hà Nội. Trên địa bàn phường có chợ đầu mối Long Biên lớn nhất thành phố, do đó, hàng ngày số người đổ về tham gia các hoạt động kinh doanh, bốc vác để kiếm sống rất lớn. Từ đó, số người lưu trú, tạm trú tăng lên đáng kể.

“Lực lượng cảnh sát khu vực và cảnh sát hình sự đã thường xuyên có những buổi tuyên truyền cũng như hướng dẫn cho người dân về các thủ đoạn tinh vi của những loại tột phạm mới bằng nhiều cách, có thể tuyên truyền trực tiếp với những gia đình không sử dụng thiết bị 4.0. Chúng tôi cũng xây dựng nhóm zalo để có thể thông báo kịp thời đến những người dân trên địa bàn, những thủ đoạn tinh vi mới của đối tượng và biện pháp phòng tránh các thủ đoạn đó”.

Trong khi đó, ông Võ Đỗ Thắng, Giám đốc Trung tâm đào tạo quản trị và an ninh mạng Anthena nêu quan điểm: Người dân cần nâng cao cảnh giác, đặc biệt thận trọng với cuộc gọi, tin nhắn đề nghị cung cấp thông tin hoặc chuyển tiền.

"Các nhóm lừa đảo đó sẽ vẽ ra những kịch bản yêu cầu nạn nhân phải làm việc a, b, c rồi chuyển tiền cho nhóm lừa đảo. Cuối cùng các nạn nhân sẽ thiệt hại rất lớn. Do đó, khi chuyển từ môi trường làm việc truyền thống sang mô hình làm việc online, mọi người cần tự trang bị cho mình kiến thức về an ninh mạng".

Các chuyên gia an ninh cũng khuyến cáo, khi không thực sự cần thiết, người già, phụ nữ và trẻ nhỏ không nên ra ngoài đường vào những khung giờ đêm muộn, tại những đoạn đường vắng.

Mời các bạn đến với góc nhìn của VOVGT qua bình luận nhan đề: “Giữ bằng được kỷ cương, phép nước”

Theo quy luật mùa dịch bệnh, hoạt động tội phạm luôn có xu hướng manh động và có tính chất công khai hơn. Thực tế, tỉ lệ phạm pháp hình sự liên quan đến trộm cắp, cướp giật, lừa đảo có tổ chức đều tăng ở các đô thị lớn.

Trong bối cảnh toàn dân, toàn quân dồn lực cho công tác phòng chống dịch, bất cứ ‘khoảng trống’ hoặc sự lơ là về an ninh trật tự nào (nếu có) sẽ làm gia tăng bất ổn, thậm chí khủng hoảng xã hội.

Ở nhiều địa phương, những mô hình, sáng kiến hay đã được áp dụng để đảm bảo thực hiện mục tiêu kép vừa chống dịch, vừa phòng ngừa tội phạm hiệu quả. Đơn cử như hệ thống ‘camera cộng đồng’ tại TP.Vinh, Nghệ An khi lực lượng công an phường vận động người dân đóng góp kinh phí để lắp đặt camera quan sát.

Những chiếc “mắt thần” đã phủ được tới tới những ‘điểm nóng’ về an ninh trật tự, những địa điểm vắng vẻ, dễ phát sinh tội phạm. Chúng giúp nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân, đồng thời cung cấp những cứ liệu quan trọng để cơ quan điều tra phá án.

Vụ 2 đối tượng cướp ngân hàng ở Nguyên Hồng, Hà Nội, chính việc dựa vào camera quan sát của nhà dân, lực lượng chức năng đã nhanh chóng khoanh vùng, nhận diện được nghi phạm và tổ chức truy bắt.

Hay việc áp dụng mạng xã hội tiếp nhận tin tố giác của nhân dân tại Ba Đình, Hà Nội, nó không chỉ giúp giải quyết nhanh, kịp thời những tình huống phát sinh khi tội phạm xuất hiện, mà còn tạo niềm tin trong quần chúng về việc: họ được lắng nghe, được bảo vệ tức thời!

Trong giai đoạn ‘bình thường mới’, mỗi người dân phải thay đổi thói quen giao tiếp, đi lại, sinh hoạt, các loại hình tội phạm cũng có sự biến hóa với những phương thức, thủ đoạn mới. Những vụ giả mạo, tống tiền, lừa đảo tinh vi liên tục nở rộ.

Thực tế này đòi hỏi các lực lượng an ninh cần tăng cường tuần tra, kiểm soát, tuyên truyền tới người dân các biện pháp phòng ngừa, tố giác tội phạm. Những tổ công tác hỗn hợp như 141 tại Hà Nội, 363 tại TP.HCM, những chuyên án triệt phá tội phạm công nghệ cao, tội phạm vận chuyển người nhập cảnh trái phép, trốn cách ly phải được triển khai liên tục và thường xuyên, thậm chí cần được tăng nhịp độ ở mức cao hơn, quyết liệt hơn so với thời điểm chưa xuất hiện dịch bệnh.

Từ đó, chúng ta chuyển tải một thông điệp cứng rắn đối với giới tội phạm: Những hành vi lợi dụng tình hình dịch bệnh để phạm pháp sẽ không có đất dung thân và sớm hay muộn sẽ bị trừng phạt đích đáng!

Cũng cần lưu ý, giai đoạn này, ‘sức khỏe’ của nền kinh tế đang thực sự ‘ngấm đòn’ trước tác động sâu rộng của đại dịch Covid-19. Trong bối cảnh tỉ lệ thất nghiệp, phá sản, vỡ nợ gia tăng, những đối tượng tiền án, tiền sự, tội phạm trực chờ nở rộ, ngoài các công cụ giám sát trật tự, an ninh, rất cần công cụ an sinh, trợ cấp xã hội vào cuộc một cách nhanh chóng.

Khi các chính sách hỗ trợ chưa kịp với tới người khốn khó, khi chủ trương không đến được đúng đối tượng, dễ dẫn đến tình trạng ‘Đói ăn vụng, túng làm càn’.

Và chắc chắn, xã hội sẽ không mong muốn có những vụ án nghiêm trọng xảy ra, mà ở đó thủ phạm lại là một lớp “tội phạm không chuyên”.

Thật khó để khẳng định được mối liên hệ nhân quả giữa cái nghèo và tội ác. Nhưng chắc chắn, trong thời buổi dịch dã này, các nhà quản lý cần thực hiện song song hai nhiệm vụ: Giữ gìn kỷ cương phép nước và phúc lợi, an dân./.