Rủi ro với thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

# Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Đề án phát triển ngành chế biến thủy sản giai đoạn 2021-2030, phấn đấu đưa Việt Nam trở thành trung tâm chế biến thủy sản và đứng trong số 5 nước hàng đầu thế giới vào năm 2030. 

Đáng chú ý, trang tin công nghệ Digitimes vừa có bài viết dự báo ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam sẽ tăng trưởng vượt bậc trong 5 năm tới bất chấp tác động của đại dịch COVID-19. 

# Theo dự thảo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư lấy ý kiến góp ý, mục tiêu đến năm 2025 tối thiểu 500.000 cơ sở sản xuất kinh doanh được nhận các hỗ trợ chuyển đổi số.

Và mới đây, Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, từ 1-7-2022 dứt khoát phải cải cách tiền lương, không thể chậm hơn. Lương cũng là nội dung kích thích kinh tế, kích thích đầu tư. 

# Trong 8 tháng đầu năm, hàng xuất khẩu qua các cảng biển của Việt Nam tăng 16%; hàng nhập khẩu tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Cũng từ đầu năm, trong bối cảnh Australia giảm mạnh nhập gạo từ thế giới, gạo Việt Nam xuất khẩu sang Úc lại tăng trưởng ấn tượng lên đến 37% về kim ngạch so với cùng kỳ. 

Từ hôm nay, Cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) đã thông quan hàng hóa trở lại, sau khi Việt Nam và Trung Quốc đã thống nhất được quy trình phòng chống dịch Covid-19. 

# Vàng trong nước hôm nay đứng giá (ở mức 57,35 triệu đồng/lượng) trong khi vàng thế giới giảm và vẫn thấp hơn gần 8 triệu đồng/lượng so với giá bán ra của vàng SJC cùng thời điểm.

Còn lãi suất liên ngân hàng từ đầu tuần đã giảm nhẹ 6-7 điểm cơ bản, đóng với mức 0,9% cho kỳ hạn qua đêm và 1,04% cho kỳ hạn 1 tuần. Và với thị trường BĐS, Savills dự báo, trong phân khúc BĐS công nghiệp, đại dịch sẽ khiến giao dịch Bán-Tái thuê ngày càng trở nên phổ biến. 

# Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Fed sẽ giảm chương trình mua trái phiếu (hiện đang ở mức 120 tỷ USD/tháng), trong năm nay hoặc đầu năm sau, phụ thuộc vào số liệu kinh tế. 

Trong khi đó, quỹ phục hồi hậu Covid19 của Liên minh châu Âu (EU) vừa giải ngân các khoản đầu tiên trị giá gần 10 tỷ euro cho Tây Ban Nha và Litva. 

# Với mức tăng 6,1% từ đầu năm, các nước thuộc Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) trên đà đạt được mức tăng trưởng dự báo trong năm nay là 6,4%. 

Ngoài ra, với dấu hiệu về sự phục hồi của nền kinh tế, Chính phủ Hàn Quốc cũng đặt mục tiêu năm 2021 tăng trưởng trên 4%. 

# Tài khoản của Chính phủ Afghanistan tại các ngân hàng Mỹ đã bị đóng băng. Động thái nhằm ngăn Taliban tiếp cận hàng tỷ USD đang được lưu trữ trong các tổ chức của Mỹ. Và cũng do quan ngại về tình hình Afghanistan, giá dầu thế giới tiếp tục giảm 0,7-1% trong phiên gần nhất, ở mức 66-69 USD/thùng.

Tin thị trường chứng khoán

# Kết thúc phiên giao dịch, VN-Index giảm 2,15 điểm xuống 1.360,94 điểm. Toàn sàn có 172 mã tăng, 197 mã giảm và 43 mã đứng giá. 

# Đáng chú ý, BID, TCB, VPB là những mã tác động tiêu cực tới chỉ số nhất trong nhóm NH. Các cổ phiếu lớn trong nhóm bất động sản gồm VHM, VIC, NVL, VRE ghi nhận một phiên giảm điểm. Hầu hết các mã chứng khoán đều tăng điểm, như: APG, EVS, TVB, VIX. 

# Theo SSI Reseach, Thanh khoản thị trường tiếp tục giảm so với phiên trước, tổng giá trị khớp lệnh đạt 27.931 tỷ đồng, giảm 9%, trong đó, giá trị khớp lệnh sàn HoSE giảm 8% xuống 22.550 tỷ đồng. Khối ngoại đẩy mạnh bán ròng hơn 1.800 tỷ đồng ở sàn HoSE.

# 7 tháng đầu năm 2021, giá trị trái phiếu tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái, mặc dù khung pháp lý về phát hành trái phiếu doanh nghiệp siết chặt hơn. Sự phát triển nóng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp thời gian qua vẫn tồn tại một số bất cập, tiềm ẩn rủi ro đối với các chủ thể tham gia thị trường, trong đó có các nhà đầu tư cá nhân đang mua trái phiếu doanh nghiệp theo phong trào. Những rủi ro với các nhà đầu tư này ra sao? Chuyển động thị trường ghi nhận ý kiến các chuyên gia: 

Trong 2 năm liên tiếp 2019 và 2020, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành thành công đều vượt tổng giá trị trái phiếu Chính phủ phát hành trên thị trường. Riêng trong năm 2020, giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt mức kỷ lục 429.500 tỷ đồng, tăng 28% so với năm 2019.  

Theo ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Tổng Thư ký Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam, Quyền Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDirect, việc phát triển thị trường trái phiếu mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp: "Khơi thông kênh dẫn vốn trung và dài hạn với chi phí lãi suất ổn định, doanh nghiệp từ đó có thể mạnh dạn hơn trong việc đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng và huy động vốn".

Tuy vậy, theo TS. Cấn Văn Lực, rủi ro đối với trái phiếu doanh nghiệp đang tăng lên. Dù đa số các trái phiếu này đều có tài sản đảm bảo đảm khi phát hành, tuy nhiên trong 6 tháng đầu năm 2021, chiếm 28-30% số lượng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành là không có tài sản đảm bảo: "Cổ đông họp đại hội mỗi năm 1 lần nhưng người mua trái phiếu đầu tư 5-10 năm lại thiếu thông tin minh bạch". 

Theo TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính, Học viện Tài chính, trước việc thị trường có sự tham gia của nhiều nhà đầu tư cá nhân với những hiểu biết hạn chế, cơ quan quản lý đã ban hành Nghị định 153, 155, 156 năm 2020 của Chính phủ hướng dẫn Luật chứng khoán để tăng cường yêu cầu về việc công bố thông tin đối với tổ chức phát hành, song hiệu lực giám sát chưa cao: "Nhà nước đảm bảo tính hiệu lực của quy định pháp lý bằng cách tổ chức thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm. Tuy nhiên, quá trình thanh tra giám sát tốn nhiều chi phí, mà thị trường càng phát triển thì việc để lọt các vi phạm càng dễ xảy ra".

Xét về khung pháp lý hiện nay, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch HĐQT Fiin Ratings cho rằng, các quy định đang quy tính pháp lý của trái phiếu về việc niêm yết hay không niêm yết. Tuy nhiên không ai dám đảm bảo doanh nghiệp niêm yết có khả năng trả nợ tốt hơn doanh nghiệp không niêm yết: "Còn doanh nghiệp, tổ chức phát hành hiện vàng thau lẫn lộn. Một số doanh nghiệp có tài sản thế chấp nhưng trong xếp hạng tín nhiệm thì tài sản thế chấp không có giá trị nhiều lắm, không có gì đảm bảo cho nhà đầu tư". 

Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 khiến doanh nghiệp không thể hoạt động nhưng vẫn đi vay vốn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn. Mặc dù vậy, nhiều nhà đầu tư vẫn có sự nhầm lẫn rằng nếu mua trái phiếu qua kênh ngân hàng phân phối sẽ được bảo lãnh thanh toán.

Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cảnh báo: "Các ngân hàng chỉ là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, hưởng phí dịch vụ từ doanh nghiệp phát hành mà không chịu trách nhiệm về việc doanh nghiệp có hoàn trả được gốc, lãi trái phiếu khi đến hạn hay không. Điều này đồng nghĩa, rủi ro với nhà đầu tư rất lớn nếu doanh nghiệp phát hành vỡ nợ". 

Như vậy, mặc dù khung pháp lý dành cho thị trường trái phiếu đã có song còn không ít vấn đề tồn tại như thiếu công bằng thông tin giữa doanh nghiệp phát hành trái phiếu và nhà đầu tư; hoạt động thanh tra, giám sát vi phạm dễ bỏ lọt khi thị trường ngày càng phát triển; thiếu công cụ bảo đảm thanh toán cho người mua.