Những rào cản trong việc đưa trẻ tự kỷ tới trường

Nghe nội dung chi tiết tại đây: 

Giữa tháng 3 vừa qua, một người mẹ có con 8 tuổi mắc hội chứng tự kỷ tại Hà Nội sau rất nhiều nỗ lực tìm trường cho con thất bại đã đăng một lời tâm sự trên mạng xã hội với chút ít hi vọng sẽ có một ngôi trường nào đó tiếp nhận bé. 

Lời chia sẻ này của người mẹ đã khiến nhiều người xúc động, chia sẻ. Một trường tư thục ở quận Bắc Từ Liêm sau khi gặp gỡ và trò chuyện với gia đình đã trao cho bé một tấm vé đi học. Hôm qua, ngày 01/4, là ngày đầu tiên cậu bé này thực sự đến trường trong 8 năm được sinh ra trên đời.

Đây có thể mở ra một hi vọng mới, một cơ hội mới với cậu bé, nhưng cũng có thể còn muôn vàn khó khăn trước mắt khi chưa có một chương trình học được thiết kế phù hợp với trẻ rối loạn phổ tự kỷ như em, khi em gặp những rắc rối phát sinh tại trường mà không ai có thể hiểu được.

Và phải ai cũng may mắn như cậu bé này, khi hàng nghìn những em nhỏ mắc hội chứng tự kỷ khác cũng thường nhận phải lời từ chối khi muốn xin học ở một ngôi trường ở địa phương mình. Trong khi đó, ở các thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh mới có các trường, trung tâm chuyên biệt điều trị và dạy học cho trẻ tự kỷ.

Để theo đuổi việc chữa trị cho con hiệu quả hơn tại những trung tâm như vậy, trung bình mỗi tháng, các gia đình phải chi tiêu từ 15 triệu đồng đến 20 triệu đồng gồm chi phí ăn, ở, tiền học trong khi thu nhập bị giảm sút vì phải nghỉ việc đi chăm con. Những khó khăn đó, nhiều cha mẹ chỉ biết gửi gắm bằng mong muốn:

Mong nhận được sự quan tâm của các cơ quan chức năng để phần nào giúp đỡ cho các gia đình bớt khó khăn trong quá trình tìm nơi điều trị và nơi học cho con. Mong là các trường học cử giáo viên học thêm về giáo dục chuyên biệt để các cháu được hòa nhập trường bình thường khi các cháu đỡ bệnh.

Tôi mong ở địa phương có Trung tâm như thế này để mình còn duy trì công việc và thuận tiện chăm sóc con hơn. Con cũng thuận tiện trong việc học hơn, hòa nhập với trẻ bình thường.

Em rất muốn đưa con về, nhà trường tạo điều kiện quan tâm đến con hơn. Em mong ngành giáo dục cũng cần đào tạo thêm về giáo dục trẻ tự kỷ trong môi trường giáo dục từ mầm non lên đến cấp 1, cấp 2.

Trong khi số lượng trẻ tự kỷ ngày càng tăng nhanh, các trung tâm cơ sở can thiệp ngày càng quá tải thì các trường học công lập dù có tiếp nhận trẻ tự kỷ cũng gặp muôn vàn khó khăn khi không có đủ năng lực để quản lý, dạy học. Câu chuyện đau lòng đã xảy ra khi một bé trai 4 tuổi ở Nam Định mắc rối loạn tự kỷ đã bị giáo viên buộc dây treo vào cửa sổ của trường mầm non vào tháng 11/2018.

Tiến sỹ tâm lý Vũ Thu Hương, phân tích: Giáo viên đặc biệt thì họ biết là các trẻ đó có những vấn đề gì, thể trạng của các cháu ra sao, có thể có những cơn bùng nổ như thế nào và họ cũng biết trong trường hợp các cháu bùng nổ thì họ phải làm gì để giảm cơn bùng nổ của các cháu. Đó là những phương pháp có thể nói là rất cơ bản nhưng những giáo viên bình thường thì có thể sẽ không bao giờ biết. Chính vì khi rơi vào một tình huống khó khăn, thì họ trở nên rất bối rối thậm chí bất lực, chính vì vậy họ sẽ nghĩ ra các biện pháp gây hại cho trẻ hoặc là mang tính chất bạo hành khiến cho trẻ tổn thương mặc dù họ thực sự không muốn điều đó.

Trước những bất cập từ thực tiễn cuộc sống hiện nay, các chuyên gia cho rằng, cần phải xếp trẻ tự kỷ vào trong Luật Người khuyết tật để từ đó có những điều chỉnh chính sách phù hợp.

Ông Nguyễn Bá Duyệt, Phó Chủ tich tịch Hội hỗ trợ trẻ em tàn tật Việt Nam cho rằng: Chúng tôi thấy rằng cần phải có sự quan tâm đầy đủ giữa Bộ Giáo dục và Bộ Y tế, phải xác định đấy có phải là dạng khuyết tật hay không. Có khi Bộ Y tế xác định đó là tự kỷ nhưng Bộ Giáo dục và đào tạo lại không xác định đó là tự kỷ.

Bên cạnh đó còn có liên quan đến cả Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội. Chúng tôi cũng đề xuất trẻ tự kỷ phải được xếp vào dạng tật. Có như thế thì các cháu mới được quan tâm hơn và hỗ trợ cho các cháu có kết quả hơn. Nếu đưa vào luật sẽ có chính sách, chế độ đào tạo giáo viên và có chính sách chế độ đối với nhà giáo.

Cùng với đó, các chuyên gia cũng cho rằng, ngành giáo dục cần bổ sung quy định về khung vị trí việc làm của giáo viên, nhân viên hỗ trợ chuyên biệt cho các trường công lập, từ mầm non đến các bậc học cao hơn để các trường có điều kiện tiếp nhận trẻ tự kỷ.