Nhắn tin xin cấp phép vào cảng: Đừng cải cách nửa vời

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Ông Nguyễn Văn Lai, chủ một phương tiện thủy tại An Giang từng rất kỳ vọng việc cấp phép ra vào cảng bằng tin nhắn sẽ giúp doanh nghiệp giảm bớt thời gian đi lại. Tuy vậy, thực tế triển khai cho thấy, hình thức này chưa rút ngắn thủ tục hành chính bao nhiêu:

"Tôi thấy cái này hơi rườm rà, hơi bất tiện, tại vì mình vừa nhắn tin, rồi lại phải lên trình Cảng vụ, thấy làm hơi dư thừa, tại vì phương tiện dưới sông, nhắn tin có khi mạng bị kẹt, nhắn không được".

Chị Tạ Thị Thúy Oanh, đại diện doanh nghiệp Thành Hưng (Cần Thơ) cũng cho biết, quy định là phải đăng ký số máy thuyền trưởng, nhưng thực tế, doanh nghiệp phải thay đổi thuyền trưởng liên tục nếu làm không được việc. Mỗi lần thay thuyền trưởng lại kéo theo nhiều hệ lụy: 

"Thứ nhất số tổng đài hơi khó nhớ, ví dụ 2 số, 3 số thì tài công dễ nhớ hơn. Rồi tài công nhiều khi không phân biệt được bến nào thuộc trung ương quản lý, bến nào thuộc địa phương quản lý, tuyến địa phương không yêu cầu nhắn, tuyến trung ương yêu cầu nhắn thì tài công không nắm được. Nhiều khi chủ điều đi bến bà A, bến ông B vậy thôi, thành ra không biết được tên bến đúng theo giấy mình đăng ký bến nên hơi khó".

Ông Huỳnh Văn Út, Phó giám đốc Cảng vụ khu vực 4 (Cần Thơ) cho biết, theo quy trình, tàu, thuyền sắp vào hoặc rời cảng, bến, thuyền trưởng sẽ gửi tin nhắn theo cú pháp định sẵn hoặc email cho cảng vụ trực tiếp quản lý cảng, bến.

Cảng bến sẽ đối chiếu hệ thống dữ liệu về phương tiện, thuyền viên, lịch sử hoạt động của phương tiện… khi thấy đáp ứng các yêu cầu về hồ sơ pháp lý sẽ được cấp phép cho vào.

Sau đó, cảng vụ chỉ cần “hậu kiểm” xem có đúng như khai báo từ xa hay không. Thực tế triển khai cho thấy, hình thức này cũng góp phần rút ngắn thời gian hậu kiểm cho cả 2 phía. 

Tuy vậy, ông Huỳnh Văn Út cho biết, thực tế triển khai cũng nảy sinh nhiều bất cập, nhiều khi chủ tàu sử dụng các số khuyến mại, mất số khiến cú pháp tin nhắn gửi đi không được tiếp nhận; điện thoại không kết nối mạng cũng không thể tiếp nhận tin nhắn; chi phí phát sinh tin nhắn cho cả phía chủ tàu và cảng vụ….

Do vậy, số lượng phương tiện sử dụng hình thức này giảm theo từng năm, từ chỗ năm 2017, tại Cảng vụ khu vực 4 có hơn 36 nghìn lượt phương tiện sử dụng hình thức nhắn tin, nhưng 6 tháng đầu năm nay chỉ còn khoảng 8.000 lượt phương tiện sử dụng hình thức này

"Mạng nội bộ của mình rất chậm, bởi cùng lúc người ta nhắn rất nhiều tin, thành ra tin để mình xử lý rất chậm, thứ 2 mình gửi tin nhắn đi cũng rất chậm, có khi người ta đến cảng, đến bến rồi nhưng tin cho người ta vào, người ta cũng chưa nhận được luôn".

Đại diện lãnh đạo Cảng vụ khu vực 3 (TP. HCM) cũng cho biết, việc nhắn tin bằng cú pháp còn khá phức tạp, đòi hỏi phải chính xác từng ký tự thì tổng đài mới chấp nhận.

Vì vậy việc nhắn tin bằng cú pháp không phải là lựa chọn ưu tiên của thuyền viên, bởi sau khi nhắn tin, thuyền viên vẫn phải lên bờ trực tiếp đối chứng giấy tờ nên nhiều trường hợp chủ tàu chuyển từ hình thức tin nhắn sang cách làm thủ công:

"Theo như thí điểm là không phải trình nữa, nhưng bây giờ vẫn phải bắt buộc trình thôi vì trong quá trình hoạt động không biết còn hiệu lực các giấy tờ đó không, thành ra người dân cũng thấy chưa phát huy được tính năng cải cách".

Tiếp nhận và đánh giá những bất cập này, ông Phan Văn Duy, Phó Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa VN - đơn vị trực tiếp đề xuất việc thí điểm cấp phép ra vào cảng bằng tin nhắn cho hay, đối với những khó khăn về hạ tầng, đường truyền, tổng đài, thời gian tới đơn vị sẽ nghiên cứu, soạn thảo quy trình làm thủ tục theo phương thức điện tử. Đồng thời có báo cáo gửi Bộ GTVT nhằm tháo gỡ những vướng mắc nảy sinh:

"Kiến nghị Bộ GTVT bố trí kinh phí cho nâng cấp hệ thống phần mềm hạ tầng công nghệ thông tin, trang thiết bị phục vụ cho dịch vụ công trực tuyến và kinh phí chi thường xuyên để công tác quản lý, bảo trì, vận hành và khắc phục những sự cố, khó khăn, vướng mắc vừa nêu".

Tuy vậy, đến nay Bộ GTVT vẫn chưa có trả lời chính thức. Do vậy, việc cấp phép ra vào cảng bằng tin nhắn vẫn được áp dụng ở một số cảng vụ, nhưng cũng có Cảng vụ đã tạm dừng áp dụng hình thức này.

Việc thí điểm cấp phép ra vào cảng, bến bằng tin nhắn là chủ trương đúng với xu thế nhằm giảm bớt phiền hà, giảm thời gian đi lại cho chủ tàu, thuyền viên. Tuy vậy, quá trình thí điểm không đồng bộ với hệ thống cơ sở hạ tầng, dữ liệu liên quan khiến mục tiêu cải cách hành chính không những không phát huy hiệu quả, mà ở góc độ nào đó còn tạo thêm thủ tục cho chủ tàu.

Mời quý vị đến với góc nhìn này của VOVGT qua bình luận nhan đề: "Đừng cải cách nửa vời"

Không thể phủ nhận nỗ lực của cơ quan quản lý khi thực hiện thí điểm cấp phép ra vào cảng bằng tin nhắn với mục đích là cải cách thủ tục hành chính, giảm bớt các thủ tục giấy tờ cho doanh nghiệp, cá nhân trong làm thủ tục phương tiện thủy ra, vào cảng bến thủy nội địa.

Cùng với đó, khi thực hiện thí điểm, Bộ GTVT, Cục Đường thủy nội địa VN đã bỏ yêu cầu chủ tàu, thuyền viên phải xuất trình các thủ tục có liên quan đến phương tiện hoặc thuyền viên vẫn còn hiệu lực và đã được cảng vụ lưu trữ hoặc có trong cơ sở dự liệu.

Song qua thực tế triển khai hầu hết các Cảng vụ vẫn buộc phải kiểm tra các giấy tờ khi phương tiện ra, vào cảng bến.

Nguyên nhân là do chưa có cơ sở dữ liệu đầy đủ về an toàn giao thông đường thủy để cả chủ tàu, thuyền viên và các cảng vụ truy cứu, đối soát, từ hệ thống cảng bến khu vực, cảng bến địa phương, đến phương tiện và người lái, bằng cấp, chứng chỉ thuyền viên, số lần phương tiện vi phạm bị tịch thu bằng lái hoặc phương tiện bị va chạm dẫn đến không an toàn phải sữa chữa và đăng kiểm lại nhưng vẫn cố tình lưu hành… 

Do vậy, hầu hết các chủ tàu, thuyền viên đã thực hiện việc nhắn tin, vẫn phải trực tiếp lên bờ làm các thủ tục đối soát trực tiếp. Trong khi đây lại là điều kiện tiên quyết để có thể thực hiện cải cách hành chính, rút ngắn thủ tục cho chủ tàu, thuyền viên.

Điều này vô tình khiến việc cấp phép ra vào cảng bằng tin nhắn không những giảm thủ tục hành chính, mà còn gia tăng thêm phiền hà, bất tiện cho người dân.

Để việc cấp phép ra vào cảng bến bằng tin nhắn thật sự hiệu quả và là một bước đột phá về cải cách hành chính trong làm thủ tục ra, vào cảng bến thủy nội địa, nhất thiết phải xây dựng được phần mềm chung về quản lý và lưu trữ thông tin phương tiện thủy, thuyền viên giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các cơ quan quản lý có thể tra cứu được hành trình phương tiện, các lỗi vi phạm thuyền viên…. điện tử hóa hệ thống cảng bến, từ đó người dân dễ dàng tra cứu và làm thủ tục qua tin nhắn, để giảm được thủ tục hành chính khi ra, vào cảng bến cho phương tiện thủy.

Trong trường hợp chưa xây dựng phần mềm quản lý, lưu trữ, kết nối dữ liệu thông tin phương tiện, thuyền viên, nghiên cứu ứng dụng Zalo trong việc nhắn tin nhằm giảm chi phí tin nhắn, vì hiện nay thuyền viên phần lớn đã đăng ký sử dụng mạng 3G.

Việc áp dụng dịch vụ công trực tuyến là xu thế tất yếu để giảm thời gian đi lại, bớt chi phí, phiền hà cho người dân. Song nếu chỉ vì chạy theo thành tích, coi nhẹ những yêu cầu tối thiểu để hệ thống dịch vụ công trực tuyến được vận hành trơn tru, thì đó chẳng khác việc cải cách nửa vời đề rồi làm khó người dân và làm khó cả cơ quan chức năng.

Bởi khi thử mà trục trặc, đến lúc làm thật, người dân và doanh nghiệp sẽ thờ ơ vì niềm tin vào tính hiệu quả đã bị giảm sút ít nhiều./.