Ngành giao thông và câu chuyện “đỏ mắt” tìm người”

Từ nay đến năm 2025, hàng trăm km đường cao tốc, trong đó ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long khoảng 400km cần xây dựng. Bên cạnh đó còn nhiều tuyến đường quốc lộ, cầu, đường vành đai… cũng cần triển khai theo kế hoạch.

Bất chấp một số bê bối trong các dự án trọng điểm làm đường cao tốc, đường sắt đô thị, buýt nhanh…, nguồn lực quốc gia đổ vào việc phát triển đường sá, hạ tầng, công trình giao thông trong giai đoạn tới vẫn rất lớn, kéo theo đó nhu cầu, cơ hội việc làm trong ngành GTVT là rất nhiều trong tương lai.

Vấn đề nằm ở chỗ, các cơ chế đấu thầu, cho vay vốn, tiến độ triển khai, giải ngân các dự án đã đáp ứng được thực tiễn, đã chuyển từ nhu cầu ở dạng tiềm năng sang sự bùng nổ nhu cầu thực tế?

Các cơ sở đào tạo đã thực sự đổi mới, cập nhật phương pháp giảng dạy, các giáo trình về kỹ thuật đang phát triển và thay đổi từng ngày theo nhịp độ của cuộc Cách mạng công nghệ 4.0? Họ đã tiếp cận đến người học đúng cách?

Điều kiện việc làm, môi trường sống, văn hóa doanh nghiệp, đãi ngộ, an sinh với người lao động đã thực sự được các công ty chú tâm? Tính bền vững trong chiến lược phát triển và nhu cầu nhân lực ứng với kế hoạch của đơn vị đã được nghiên cứu và dự trù tỉ mỉ?

Rất khó để trách học sinh, sinh viên thờ ơ, thậm chí quay lưng với các ngành nghề về lĩnh vực GTVT. Họ chưa được tư vấn hướng nghiệp và truyền thông một các bài bản để biết và hiểu được rằng, cơ hội có việc làm tốt với các ngành nghề đặc thù cao hơn hẳn các ngành nghề phổ thông, chạy theo xu hướng.

Họ cũng khó được tiếp cận đủ gần để hiểu vai trò của bản thân trong tương lai ở các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực này, một lĩnh vực có vị trí tiên phong trong công cuộc phát triển kinh tế-xã hội của quốc gia.

Một lãnh đạo của cơ sở đào tạo ngành GTVT lớn trong cả nước cũng thừa nhận khó khăn của ngành giao thông hiện nay tác động tới sự lựa chọn của người học. Thế nhưng, đất nước nào cũng đều cần cơ sở hạ tầng giao thông, nó là điều kiện cơ bản cho sự phát triển. Do đó, cần quan tâm hơn, hiểu đúng với giá trị của các ngành GTVT, để hiểu và lựa chọn trong việc đăng ký theo học.

Không có cách nào khác để kỹ sư, công nhân xây cầu, sửa đường, điều khiển tàu… được sánh ngang trong những lựa chọn của xã hội với các ngành nghề thời thượng khác, đó là sự vận động của tất cả các khâu trong quá trình từ đào tạo đến tuyển dụng, các bên liên quan trong ngành, từ ra chính sách đến thực thi dự án.

Đến nay, một số dự án đường cao tốc, các cây cầu, công trình giao thông trọng điểm đã do 100% người lao động Việt Nam, nhà thầu và chủ đầu tư Việt Nam triển khai. Điều đó cho thấy tiềm lực và khả năng của lực lượng xây dựng, sản xuất trong nước hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu của thị trường.

Vấn đề khát nhân lực chất lượng cao cũng phản ánh phần nào nội lực của ngành GTVT của đất nước đó. Không ai khác, các nhà làm chính sách, các nhà quản lý và đào tạo, các doanh nghiệp trong ngành sẽ là người trả lời và trực tiếp giải bài toán này.