Trong một hội nghị về tự chủ đại học, một câu hỏi gây ám ảnh với các hiệu trưởng nhất, đó là “Tự chủ có phải cắt hết ngân sách từ nhà nước?”.
Thực tế, đây là một hiểu nhầm nghiêm trọng từ phía các trường đại học, lẫn một bộ phận người thực thi chính sách về tài chính đại học.
Một lãnh đạo Bộ GD-ĐT đã trả lời dứt khoát: “Tự chủ tài chính không có nghĩa là nhà nước sẽ cắt ngân sách và các trường phải tự túc”.
Vậy cần phải hiểu tự chủ đại học như thế nào đây?
Mục tiêu của tự chủ đại học là để phát huy được nội lực, sức mạnh của cả hệ thống cũng như của từng đơn vị trong một trường, tới tận cá nhân giảng viên, làm sao mà mục tiêu cuối cùng là các trường đại học thu được thêm nguồn lực và nâng cao được chất lượng đào tạo.
Trên thực tế, những trường đang tự chủ đại học thuận lợi cũng là những trường có chất lượng đào tạo tốt, hợp tác liên kết có hiệu quả với các đơn vị trong và ngoài nước, tạo được thương hiệu uy tín trong xã hội. Và chính những trường này, tuy đã có thể giảm lệ thuộc vào ngân sách nhưng cũng nhận được số ngân sách rót về thuộc nhóm dẫn đầu.
Sở dĩ như vậy là bởi khi một cơ sở giáo dục đại học sử dụng nguồn lực từ nhà nước hay xã hội tốt hơn, hiệu quả hơn, thì chính Nhà nước sẽ đóng vai trò là chủ đầu tư, nhận thấy hiệu quả suất đầu tư được đảm bảo, đem lại lợi ích cho quốc gia, thì sẽ đầu tư nhiều hơn cho cơ sở đó. Có thể thông qua các dự án nghiên cứu, đào tạo, thực hành theo đơn đặt hàng, chuyển giao công nghệ, hoặc các đề án khoa học tầm cỡ quốc gia.
Do đó, tư duy trường nào làm tốt rồi, “sống khỏe” rồi thì ưu tiên ngân sách cho nơi khó khăn thực tế là không chính xác. Và thực tế, Luật giáo dục đại học 2018 quy định rõ, Nhà nước chỉ thay đổi cơ chế phân bổ ngân sách, chứ không phải Nhà nước giảm vai trò trong việc cấp ngân sách và đầu tư vào các trường đại học.
Vướng mắc ở đây là các ngành đào tạo có nhu cầu rất khác nhau về cơ sở vật chất, hạ tầng, trang thiết bị. Việc thực thi chính sách tiếp cận bình đẳng từ tất cả các bên, sự minh bạch trong phân bổ ngân sách cũng cần được cải thiện.
Vì hiện rất nhiều lãng phí đã xảy ra ở việc sử dụng, vận hành các khoa, chuyên ngành chủ yếu xuất phát từ sự buông lỏng quản lý, thiếu sâu sát và quản trị cơ chế tài chính yếu kém.
Xét ở tầm vĩ mô, việc phân bổ ngân sách là của Chính phủ. Chính phủ cần tăng chi cho giáo dục tương xứng với nhu cầu về nhân lực để phát triển kinh tế - xã hội theo đúng các chỉ tiêu, mục tiêu đề ra.
Xét ở tầm cụ thể, việc thu hút ngân sách và các nguồn lực bên ngoài là nhiệm vụ sống còn của các trường đại học. Tự chủ buộc họ phải đổi mới toàn diện về tư duy, cách vận hành hệ thống, vận hành từng cá nhân trong hệ thống đó để thương hiệu của họ hấp dẫn hơn, thu hút hơn, chất lượng hơn. Bởi thế mà có chuyên gia ví von, “điều hành một trường đại học thật sự hiệu quả thì người đứng đầu không chỉ là hiệu trưởng mà còn là một CEO đúng nghĩa”.
Tự chủ buộc các trường đại học phải tinh gọn bộ máy, tối ưu hóa các công đoạn, cắt bỏ những khoa, lớp đào tạo không hiệu quả, tăng cường đầu tư cho các chuyên khoa mũi nhọn, mang tính chiến lược và hiệu quả hơn.
“Hữu xạ tự nhiên hương”, chân lý này luôn đúng với mọi ngành, không riêng gì giáo dục đào tạo. Khi các trường đại học đủ tốt, đủ tự tin, họ sẽ khiến Nhà nước, các tổ chức xã hội cảm thấy muốn, thấy cần và nên đầu tư.
Xe điện loại từ 5-14 chỗ chở khách tham quan, du lịch khu vực nội đô thành phố. Với mục đích bảo vệ môi trường, hướng tới giao thông xanh, điểm đặc biệt của các chuyến xe điện này là tính linh hoạt khi lưu thông trong nội đô, không bị phụ thuộc vào giờ giấc cao điểm, thấp điểm.
Mùa du lịch nội địa lớn nhất trong năm sắp bắt đầu. Tuy nhiên, giá tour tăng cao, đặc biệt là giá vé máy bay, đang trở thành thách thức lớn của ngành du lịch, với tỷ lệ người dân chuyển sang đặt tour nước ngoài chiếm tới 60 - 70% trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5.
Hồ Gươm với không gian xanh mát, thoáng đãng giữa trung tâm thủ đô là địa điểm lý tưởng của các đội nhóm khắp nơi tìm về rèn luyện sức khỏe mỗi ngày.
Từ lâu hình ảnh những sinh viên đại học tranh thủ làm thêm ngoài giờ học không còn xa lạ, thậm chí trong một số trường hợp, việc này nhận được sự khích lệ. Vì vậy, đề xuất của Bộ LĐTB&XH quản lý chặt hơn việc đi làm thêm của sinh viên đã thu hút sự quan tâm của dư luận.
Sau khi Luật Giá được Quốc hội thông qua, hiện Bộ Tài chính đang xây dựng và hoàn thiện Nghị định thi hành Luật Giá nhằm sớm đưa Luật vào cuộc sống. Tuy nhiên, quy định liên quan tới kê khai giá trong Nghị định này đang khiến nhiều doanh nghiệp băn khoăn bởi có điểm bất hợp lý, gây khó cho doanh nghiệp.
Hà Nội và nhiều địa phương đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí, trong khi đó, mạng lưới hệ thống quan trắc chất lượng không khí còn mỏng, việc tiếp cận thông tin về chất lượng không khí từ cơ quan quản lý Nhà nước còn hạn chế dẫn đến những khó khăn trong việc kiểm soát ô nhiễm không khí.
Áp lực đáo hạn trái phiếu năm nay của nhóm bất động sản vẫn tương đối lớn, trong đó, nhiều doanh nghiệp sẽ phải thanh toán hàng nghìn tỷ đồng đến hạn cho nhà đầu tư.
