Hà Nội - 02437919191    TP. Hồ Chí Minh - 02839919191    MekongFM - 02838309090
  • Hà Nội - 02437919191   
  • TP. Hồ Chí Minh - 02839919191   
  • MekongFM - 02838309090   
Đối thoại

Giẫm đạp, án mạng và hiệu ứng “người đứng nhìn”

Minh Hiếu: Thứ ba 01/11/2022, 05:00 (GMT+7)

Bên cạnh con số thương vong, điều khiến nhiều người thảng thốt trong vụ giẫm đạp ở Hàn Quốc vừa qua hay các vụ án mạng trong nước gần đây, là sự thản nhiên của những người có mặt tại hiện trường. Phải chăng sự lẫn lộn giữa thực và ảo đang ngày càng tăng?Hiện tượng này được tâm lý học lý giải ra sao?

Phóng viên VOV Giao thông có cuộc trao đổi với PGS. TS. Trần Thành Nam, Trường đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội về vấn đề này. 

 

PV: Thưa ông, từ vụ giẫm đạp tại Hàn Quốc đến những vụ án mạng gây xôn xao dư luận Việt Nam gần đây, phải chăng đang sự lẫn lộn giữa thực và ảo dẫn đến sự vô cảm thực sự?

PGS.TS. Trần Thành Nam: Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên mà mọi thứ diễn ra tốc độ quá. Ai cũng sống vội, ai cũng bị “chứng bệnh” sợ bị bỏ lỡ. Đặc biệt là sau 2 năm dịch COVID-19, dường như mọi người muốn tận dụng những không gian lễ hội để giải tỏa cho bản thân là chính.

Ngay cả những sự việc thời sự mà nó làm chúng ta cảm thấy đau đớn, thì bây giờ sự đau đớn cũng qua quá nhanh. Có nhiều người chỉ lên mạng, chia sẻ hình ảnh, thêm một vài bình luận và coi như đó là mình đã tưởng niệm xong, chia sẻ xong với cộng đồng.

Những nguy cơ trên không gian mạng lại mang hậu quả trên thực tế, nhiều khi do chúng ta chưa quen, chưa phải “công dân số”. Vì vậy, một số hiện tượng phản cảm, có dấu hiệu báo trước ở trên mạng rồi, nhưng không biến thành hành động cụ thể để ngăn chặn một cách hiệu quả, phản ánh, gọi điện hay ra tay gúp đỡ, ứng cứu cả.

Nhiều lúc trên mạng chúng ta thấy một tâm lý thế này: “Ôi, cái này nguy hiểm quá, nhưng không phải chỉ có một mình mình thấy, chắc là sẽ có một người nào báo cáo đấy”. Nhưng ai cũng nghĩ như thế, chẳng ai báo cáo cả và cuối cùng sự việc đau lòng xảy ra.

Mọi người trên cộng đồng mạng cảm thấy sự “khuếch tán trách nhiệm”: “Ôi giời, việc bao nhiêu người nhìn thấy mà chẳng ai báo cáo cả, thì trách nhiệm đâu có thuộc về mình”.

Như thế thì mình ngày càng vô cảm, đó là hiện tượng “người đứng nhìn” đã được phản ánh trong tâm lý học.

Hiện trường vụ giẫm đạp gây chết nhiều người tại Hàn Quốc. Ảnh: AFP.

Hiện trường vụ giẫm đạp gây chết nhiều người tại Hàn Quốc. Ảnh: AFP.

PV: Vậy đâu là giải pháp để ngăn chặn hiện tượng “người đứng nhìn”?

PGS. TS. Trần Thành Nam: Giải pháp đầu tiên là phải nâng cao năng lực “công dân số” cho toàn thể cộng đồng. Thứ hai, phải để cho mọi người biết rằng, mọi mối nguy đều phải cần được nhận diện, mỗi cá nhân có trách nhiệm báo cáo bắt buộc để bảo vệ cộng đồng, chung tay để chính không gian mà chúng ta đang sống, không gian mạng và không gian thực tế, nó trở nên tốt đẹp hơn.

Công tác giáo dục là câu trả lời về lâu dài, còn công tác quản lý chỉ là biện pháp nhất thời. Nếu không giáo dục được về mặt giá trị thì những sự việc vô cảm như thế vẫn còn có thể xảy ra trong tương lai. Đấy là giá trị về sự yêu thương, tôn trọng, chia sẻ, đoàn kết…

Tất cả những cái đấy phải “ngấm” được vào trong mỗi bạn trẻ từ chương trình học phổ thông cơ. Và những giá trị đấy không chỉ nói bằng mồm, mà nó phải được phản ánh vào trong những hành động, hành vi ứng xử hằng ngày.

Thứ nữa, chúng ta phải có quy trình quản lý nghiêm ngặt hơn, phù hợp hơn. Ví dụ, trong những dịp lễ hội, đằng sau những giai đoạn khủng hoảng,… thì chúng ta phải có quy tắc, quy định để tránh những vụ việc đau lòng tương tự xảy ra.

Tạm dừng tất cả hoạt động mang tính chất vui vẻ để cùng tưởng nhớ, đó là sự chia sẻ chung của cộng đồng, phản ánh những giá trị nhân văn.

PV: Xin cảm ơn ông!

Minh Hiếu/vovgiaothong.vn
Ý kiến của bạn
Hệ luỵ của không kiếm soát được cảm xúc, có thể là nỗi đau khôn cùng

Hệ luỵ của không kiếm soát được cảm xúc, có thể là nỗi đau khôn cùng

Một câu chuyện đang làm đau lòng cả cộng đồng: nam sinh bị nghi là do có xích mích với bạn mà bị người nhà bạn đánh tới chết não xảy ra tại Long Biên (Hà Nội). Kết luận cuối cùng vẫn phải chờ cơ quan công an, tuy nhiên, đây không phải chuyện nhỏ! Giải pháp nào để ngăn chặn sự việc tương tự?

Quản lý ô nhiễm không khí, 'loay hoay' đến bao giờ?

Quản lý ô nhiễm không khí, "loay hoay" đến bao giờ?

Những ngày đầu tháng 3, Hà Nội trở thành một trong những thành phố ô nhiễm nhất thế giới với chỉ số AQI luôn ở mức nguy hại. Kết quả nghiên cứu cho thấy, có tới 29/30 quận, huyện, thị xã có nồng độ bụi PM 2.5 trung bình năm vượt quy chuẩn quốc gia.

Những dấu chân hoa

Những dấu chân hoa

Tháng 3 ở Hà Nội là tháng của nhiều mùa hoa đến và đi trong tiết trời xuân rất đặc trưng của miền Bắc. Đó là sắc trắng miên man của hoa sưa, sắc tím nhẹ mong manh của hoa ban, hay màu đỏ rực của hoa gạo đã bung nở, khoe sắc, khoe hương rồi rụng rơi trên hè phố.

Vướng mặt bằng, nhà thầu cao tốc sốt ruột vì thiệt hại

Vướng mặt bằng, nhà thầu cao tốc sốt ruột vì thiệt hại

Hiện tại vẫn còn một số vướng mắc mặt bằng và mỏ vật liệu, nhưng các nhà thầu cao tốc Vân Phong – Nha Trang vẫn đang bố trí hàng nghìn nhân lực, hàng trăm máy móc thiết bị. Tuy nhiên, do mặt bằng "xôi đỗ", có nơi máy móc, nhân sự vẫn phải chờ mặt bằng và vật liệu, gây lãng phí nguồn lực.

Vì sao đường Lương Định Của làm gần 10 năm vẫn chưa xong?

Vì sao đường Lương Định Của làm gần 10 năm vẫn chưa xong?

Dự án nâng cấp đường Lương Định Của (thuộc địa bàn TP. Thủ Đức, TP.HCM) dài gần 2,5 km được khởi công từ năm 2015, dự kiến hoàn thành sau 2 năm. Tuy nhiên, đến nay đã gần 10 năm, dự án này vẫn đang còn dang dở gây ảnh hưởng đến đi lại và đời sống người dân.

Cao tốc chờ trạm sạc, trạm sạc chờ quy chuẩn

Cao tốc chờ trạm sạc, trạm sạc chờ quy chuẩn

Tính đến cuối năm 2023, cả nước có khoảng hơn 22.000 ô tô điện và con số này gia tăng nhanh chóng theo từng năm. Cùng với đó, chiều dài cao tốc của cả nước hiện lên gần 1.900km và gần 1.700km đang thi công, dự kiến năm 2025, cả nước có 3.000km và 2030 có trên 5.000km cao tốc.

Quý I/2024, khó khăn nhất với doanh nghiệp vẫn là dòng tiền

Quý I/2024, khó khăn nhất với doanh nghiệp vẫn là dòng tiền

Quý I/2024 đã gần trôi qua và số liệu về đăng ký doanh nghiêp từ đầu năm tiếp tục phát đi tín hiệu về những khó khăn chưa vơi nhiều trong cộng đồng kinh doanh.