Mỗi khi nói đến các vấn đề giao thông, một trong những điều mà mọi người thường đề cập, đó là: “để thay đổi thói quen tham gia giao thông là rất khó khăn”. Chính vì việc đó tạo nên sự rối ren của giao thông, từ ùn tắc cho đến tai nạn.
Khi nói về những điều đó, mọi người có xu hướng kết luận rằng, an toàn giao thông cần có được nhờ giáo dục, nhờ các biện pháp khác nhau. Nhưng tôi nghĩ, có một khía cạnh của việc tạo ra ý thức và thói quen giao thông ít khi được nhắc đến. Đó là cách thức chúng ta tổ chức giao thông, cách thức vận hành các công trình giao thông đường bộ.
Ví dụ rất đơn giản: Tôi thấy ở hầu như tất cả mọi quốc gia tôi đi qua, từ Châu Á, Châu Âu, Châu Mỹ, tôi tự lái xe qua rất nhiều nước, mọi người đều hiểu cách đi qua một vòng xuyến, mọi người ý thức chờ đến lượt mình để đi qua. Nó sẽ tạo ra một thói quen nhường theo đúng luật.
Hay chẳng hạn như đặt một biển dừng lại và vạch kẻ ở các lối giao. Nếu chúng ta làm việc đó một cách đồng loạt, dân dần sẽ hình thành một thói quen trước khi đi từ đường này ra một đường khác, mọi người sẽ có xu hướng dừng lại và quan sát. Các thói quen, các nguyên tắc như vậy sẽ được hình thành dần trong những người tham gia.
Một ví dụ khác, hầu như mọi quốc gia họ đều làm đó là trên đường lớn, gần đến chỗ rẽ sẽ có một làn riêng (tiếng Anh gọi là must-turn), tức là bắt buộc phải rẽ. Việc đó tạo ra một thói quen cho mọi người đó là đến gần chỗ rẽ, người tham gia giao thông sẽ có xu hướng chuyển phương tiện của mình sang làn rẽ. Nếu có nhầm lẫn, mọi người cũng sẽ vẫn rẽ và sau đó quay lại.
Những phương thức tổ chức giao thông khoa học và được áp dụng một cách đồng nhất, tôi nghĩ, dần dần góp phần xây dựng thói quen của người tham gia giao thông. Khi thói quen được nhân rộng lên, đương nhiên nó sẽ làm cho mọi thứ dễ dàng hơn.
Chúng ta cũng có thể nhìn thấy trên các tuyến cao tốc, khi cấm xe khách, xe tải không đi vào làn trong cùng, đường đã thông thoáng hơn. Nhưng nếu chúng ta có thể xây dựng thành các làn vượt, dần dần mọi người sẽ có thói quen không đi vào làn đó và không dùng làn đó để cản trở lưu thông của những người khác. Các con đường sẽ được lưu thông thông thoáng hơn, mọi người sẽ đi an toàn hơn.
Tôi thích cách tiếp cận hiện nay của cơ quan cảnh sát giao thông. Đó là bên cạnh hướng dẫn, điều hành giao thông, lực lượng chức năng đã đưa ra những sáng kiến về mặt vận hành, từ đó có thể dần thay đổi thói quen của người tham gia giao thông.
Việc đó tôi nghĩ cần thiết và nên được triển khai một cách rộng rãi, cách đồng bộ. Việc đó chắc chắn sẽ rất tốt và giao thông của chúng ta sẽ trở nên trật tự, an toàn hơn nhờ những biện pháp như vậy./.