Ở Hà Nội, không khó để bắt gặp cảnh một chiếc xe ba bánh chở hàng dài đến cả chục mét, che khuất toàn bộ tầm nhìn, chở hàng nặng đi nghiêng ngả qua ngã tư đông đúc. Nhiều chiếc xe máy đã cũ nát, không còn thấy đèn hậu hay yếm xe… vẫn lắp xe kéo chở theo hàng trăm cân sắt thép rồi lao ra đường. Chỉ cần một cú bẻ lái bất ngờ hoặc phanh gấp là TNGT sẽ xảy ra.
Điều đáng nói là, những chiếc xe này mặc dù không đăng ký, không đăng kiểm, nhưng vẫn lưu thông trong nhiều năm qua. Chỉ đến khi bị lực lượng chức năng xử phạt, các lái xe này mới đưa ra lý do để biện nh cho hành vi của mình:
“Vì hoàn cảnh khó khăn nên tôi phải làm, chứ đúng ra ở tuổi tôi không được làm nữa. Cũng chỉ làm để kiếm thêm thu nhập thôi, chứ chuyến này của tôi chạy được 50 ngàn”.
Ghi nhận trong ngày 12/5, Tổ công tác Đội CSGT đường bộ số 14 (Phòng CSGT, Công an TP. Hà Nội) tuần tra, kiểm soát và xử lý xe tự chế chở hàng hóa cồng kềnh trên các tuyến đường như Phạm Tu, cầu Bươu, đường 70... (huyện Thanh Trì).
Đây cũng được coi là "điểm nóng" giao thông khi thường xuyên ùn tắc do có nhiều xe tự chế, xe 3 bánh chở vật liệu cồng kềnh. Lực lượng chức năng đã phát hiện nhiều trường hợp điều khiển xe tự chế để chở hàng hóa như: cốp pha xây dựng, sắt thép, tấm tôn…
Theo Thiếu tá Đặng Đình Hoàng, cán bộ Đội CSGT đường bộ số 14 (Phòng CSGT, Công an TP. Hà Nội), từ đầu tháng 5 đến nay, Đội CSGT đường bộ số 14 đã phát hiện và xử lý 35 trường hợp sử dụng xe tự chế hoặc chở hàng cồng kềnh kéo theo xe, vật khác, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn cho người tham gia giao thông:
“Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, xe chở hàng cồng kềnh rất nặng nên bắt buộc phải chấm dứt hành vi vi phạm. Nên quá trình sang hàng, xuống hàng rất mất thời gian và nặng. Các trường hợp này phần lớn là người dân lao động nên họ hay trình bày là hoàn cảnh, mưu sinh.
Tuy nhiên các trường hợp này chúng tôi vẫn kiên quyết xử lý, yêu cầu chấm dứt vi phạm, không thể lấy lý do mưu sinh mà làm ảnh hưởng đến người tham gia giao thông khác”.
Không chỉ đơn thuần là xử phạt, lực lượng CSGT Hà Nội được triển khai theo hướng tuyên truyền, vận động và xử lý. Lực lượng chức năng không chỉ tuần tra vào ban ngày, mà còn chia ca xử lý vào các khung giờ sáng sớm hoặc chiều muộn – thời điểm mà xe tự chế thường hoạt động lén lút. Một số tài xế cố tình tháo biển, đi vào ngõ nhỏ hoặc sử dụng giấy tờ giả cũng đã bị phát hiện và xử lý nghiêm.
Được biết, từ ngày 15/4 đến nay, thông qua công tác tuần tra kiểm soát, Phòng CSGT Hà Nội đã xử lý 321 trường hợp vi phạm liên quan đến xe ba bánh, xe chở hàng cồng kềnh. Trong đó tạm giữ 175 xe ba, bốn bánh, vận động tự giác tháo dỡ được 52 phương tiện. Trung tá Nguyễn Trọng Khanh, Đội CSGT đường bộ số 9 (Phòng CSGT, Công an TP. Hà Nội) cho biết:
"Mức độ đảm bảo an toàn để tham gia giao thông của xe tự chế là rất kém, người điều khiển phương tiện cũng không có nghiệp vụ để điều khiển phương tiện, nên khi tham gia giao thông sẽ rất nguy hiểm. Riêng trên địa bàn huyện Hoài Đức, Đội CSGT đường bộ số 9 đã vận động người dân tiêu hủy và phá dỡ hơn 11 xe tự chế”.
Chắc hẳn chúng ta còn nhớ về vụ TNGT vào ngày 13/3 vừa qua trên địa bàn huyện Hoài Đức (Hà Nội). Nạn nhân là một học sinh, đi xe đạp va chạm với một xe ba bánh không có biển kiểm soát do một người đàn ông điều khiển.
Hậu quả, cú va chạm mạnh khiến em học sinh bị mắc kẹt giữa xe ba bánh và tường nhà. Người đi xe ba bánh nhanh chóng cùng người dân đưa em học sinh này đi cấp cứu nhưng đã quá muộn.
Nơi xảy ra tai nạn là một ngõ nhỏ, rộng chừng hơn 2m, nhiều góc khuất bởi tường nhà dân. Thế nhưng hàng ngày không ít xe ba bánh, xe tự chế dù đã bị cấm từ lâu nhưng vẫn cứ ngang nhiên vận chuyển hàng hóa.
Đây chỉ là 1 trong nhiều vụ TNGT liên quan đến xe tự chế trên địa bàn thủ đô trong thời gian qua. Theo nhận định, đặc điểm chung của các phương tiện này là đã xuống cấp từ lâu, nhiều xe còn không lắp đèn hay gương chiếu hậu.
Người điều khiển đa phần là lao động tự do, không bằng lái, không qua đào tạo nên việc xử lý tình huống bất ngờ xảy ra là rất kém.
Trong một đô thị đông đúc như Hà Nội, chỉ một sơ suất nhỏ từ những chiếc xe này cũng có thể cướp đi tính mạng người tham gia giao thông.
Do đó, dẹp bỏ xe tự chế không chỉ để đảm bảo trật tự đô thị mà còn là vệ tính mạng của người tham gia giao thông./.