Nhớ ngày bé, khi chúng tôi còn ở trong những căn nhà tập thể do cơ quan bố mẹ phân cho. Những ngôi nhà mái ngói, tường đất trộn vôi, rơm, và ngăn cách với nhà hàng xóm bằng những tấm liếp tre mục nát…
Nỗi sợ, thực ra là bực bội, vì ngày ấy, có lẽ sống khổ quen rồi, nên mấy đứa trẻ sợ chuột, gián hay những con vật thường xuất hiện hằng ngày trong nhà đến mức quen thuộc như thạch sùng, nhện.
Bực bội vì bị chúng làm phiền trong cuộc sống hằng ngày. Lúc đi ngủ chuột chạy rầm rập trên mái nhà, cũng che bằng tấm liếp tre, thỉnh thoảng có con chuột lỡ chân lọt qua lỗ thủng rơi xuống đỉnh màn lăn lộn mãi không thoát nổi. Thế là mấy anh em đang nằm, chưa kịp ngủ được một phen náo loạn cả nhà vì phải đuổi kẻ phá hoại ấy. Còn nhớ những năm 80, cả nước sợ hãi vì dịch hạch do lũ chuột gieo rắc…
Nhưng bực bội nhất, và phiền phức nhất, có lẽ là lũ nhện. Chúng không đáng sợ bằng bọn chuột, không phá hoại như chuột, không gây bệnh truyền nhiễm như chuột… Chúng xuất hiện khắp nơi, và với điều kiện sống ở cái thời nhà cửa xập xệ ấy, chẳng khác nào “thiên đường” cho nhện giăng tơ.
Khắp mái nhà, mái hiên, từ trong bếp tới phòng khách, từ phòng ngủ tới mọi ngõ ngách trong nhà, dù có cố gắng dọn dẹp đến mấy, chỉ thoáng lơ là hôm trước hôm sau mạng nhện đã giăng kín. Cứ mỗi năm một vài lần, bọn trẻ chúng tôi lại bị bố mẹ bắt cầm chổi buộc vào thanh tre dài mà đi quét màng nhện.
Nhưng như đã nói, tất nhiên là một việc làm vô ích, vì chỉ một thời gian ngắn, đâu lại vào đó.
Quãng chục năm trước, khi thành phố Hà Nội quyết tâm hạ ngầm cáp điện cáp viễn thông… với mục tiêu xóa bỏ hình ảnh một thành phố với chằng chịt trên đầu là những đường dây điện, và giảm nguy cơ cháy nổ mà những búi dây cáp điện, viễn thông vẫn thường gây ra.
Người ta thường gọi vui hình ảnh ấy là những “mạng nhện” trên phố. Và đúng là chỉ một thời gian không lâu sau thì hầu như các tuyến phố chính đã sạch bóng dây điện. Diện mạo phố phường phong quang, sạch sẽ, để mỗi khi đi trên phố, được phóng tầm mắt ngắm nhìn bầu trời, những ngôi nhà cổ kính phố cổ không bị che khuất bởi đám bùi nhùi dây điện lủng lẳng dọc ngang.
Thậm chí, chỉ cách đây 1 - 2 năm, có vị đại biểu quốc hội phát biểu tại nghị trường rằng, phải mạnh tay xử lý, xử phạt những đơn vị “cố tình” chăng dây điện, dây cáp viễn thông trên phố, không thể để tình trạng này xảy ra và tái diễn.
Làm được như thế, cương quyết như thế, chỉ có lợi cho hình ảnh thành phố, một thành phố đang trên con đường hướng tới mục tiêu phát triển, hiện đại và thu hút du khách, tăng trưởng kinh tế, phát triển văn hóa, xã hội…
Thế nhưng, đúng như các cụ ta đã nói: “Niềm vui ngắn chẳng tày gang”, ngày hôm nay đi trên phố, dạo quanh Hồ Hoàn Kiếm, chợt giật mình khi “mạng nhện” lại giăng đầy trên đầu.
Ô hay, từ lúc nào mà người ta lại chăng kéo dây cáp viễn thông, dây điện dọc ngang ở chốn này? Nơi nhẽ ra phải “sạch sẽ” nhất Thủ đô chứ nhỉ?
Cái cảm giác bực bội, khó chịu ngày xưa lại kéo về, khi ta chỉ được hưởng cái không gian thoáng đãng không có mạng nhện trên đầu được mấy hôm, rồi lại đâu vào đấy.
Chẳng biết vì lý do gì, phục vụ cho việc công hay việc tư – của những đơn vị cung cấp dịch vụ ấy, nhưng rõ ràng họ đang “vi phạm bầu trời” của dân Thủ đô. Vì lợi ích của ai?
Có hơn hai cách giải thích việc này. Thứ nhất, là tầm nhìn quy hoạch hạ tầng của thành phố đã không… nghĩ đến việc khi hạ ngầm phải tính toán phát sinh trong tương lai, nên giờ đây, khi hệ thống cáp ngầm quá tải thì người ta lại tái diễn cảnh “giăng mạng nhện”?
Thứ hai, chắc là các đơn vị cung cấp dịch vụ kia “sợ” bị người dân, cơ quan truyền thông phản ánh việc đào đường mới làm để chạy dây cáp rồi đắp lại lổn nhổn dọc ngang mặt đường như trước nay vẫn làm?
Và có lẽ, còn những nguyên nhân sâu kín nữa mà chúng ta chẳng biết, chỉ nhận ra rằng, những “ám ảnh quá khứ” lại bắt đầu quay về bủa vây, như những “mạng nhện” khó chịu kia.
Có điều, ai sẽ là người ra tay dọn dẹp, và ai, sẽ là người đảm bảo cho những con nhện không quay lại “giăng tơ”???