Kiếm hơn 2,8 tỷ đồng nhờ tố giác xe vi phạm giao thông

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Hơn một nửa các bang của Mỹ cấm xe tải (nhiều nơi cấm cả xe buýt) chạy không tải trong một khoảng thời gian nhất định; nhằm giảm lượng tiêu thụ nhiên liệu; cũng như giảm mức khí thải ra môi trường.

Theo các nghiên cứu, khí thải từ động cơ xe chạy bằng xăng và động cơ diesel được biết đến là nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe, bao gồm bệnh hen suyễn, các vấn đề về hô hấp và tim mạch.

Ở New York, vào năm 2019, Cựu Thị trưởng Bill de Blasioban cho phép người dân có thể kiếm tiền nhờ báo cáo vi phạm của các tài xế xe tải và xe buýt.Theo quy định, nếu phát hiện một chiếc xe chạy không tải trong khoảng thời gian nhất định tại khu vực trường học, bạn phải ghi lại hình ảnh trong 1 phút, còn nếu không ở khu vực trường học, thì ghi hình 3 phút. Sau đó, tải đoạn phim lên Sở Bảo vệ Môi trường của thành phố, cùng với một bản cam kết.

Chủ phương tiện vi phạm lần đầu sẽ bị phạt 350 USD. Người gửi video vi phạm sẽ nhận được 87,5 USD hoặc 1/4 số tiền phạt theo quy định.

Chính sách này trở thành công việc kiếm tiền khá béo bở cho nhiều người New York, trong đó có anh Donald Blair.

“Tôi thực sự không thể nghĩ được là mình có thể kiếm được số tiền như thế, 55.000 USD”, Donald Blair nói.

Donald Blair thường xuyên theo dõi các xe tải và xe buýt chạy không tải ở khu vực Brooklyn, ghi lại video vi phạm, nhờ đó kiếm được 55.000 USD. Ngoài ra, khoảng 70.000 USD nữa đang được chờ xử lý chuyển về tài khoản. Số tiền này khiến anh trở thành người kiếm được nhiều tiền nhất trong số những người báo cáo tài xế vi phạm, với tổng cộng là 125.000 USD (khoảng hơn 2,8 tỷ đồng).

Blair cho hay: "Nếu bạn muốn thay đổi thói quen của ai đó, cách tốt nhất là đánh thật mạnh vào túi tiền của họ".

Kể từ khi áp dụng chính sách này, thành phố đã thu được 2,3 triệu USD tiền phạt và 1/4 số tiền đó (khoảng 600.000 USD) được trả cho những người báo cáo vi phạm.

Nhờ cách kiếm tiền có phần khá dễ dàng, ở New York có một nhóm khoảng 60 người chuyên theo dõi và ghi hình xe vi phạm có tên là “Nhóm chiến binh không tải”, trong đó có nhiều người đã kiếm được hàng chục nghìn USD nhờ các video ghi lại vi phạm giao thông. Như George Packenham, một người làm công việc này cũng kiếm được 40.000 USD.

George Packenham nghĩ rằng chính sách ra đời năm 2019 này đã tạo ra được sự khác biệt, hàng dài xe buýt trường học chạy không tải dọc con phố ở khu nhà ông ở đã không còn trong hai năm qua. Mặc dù vậy, ông cảm thấy thất vọng khi nhiều chủ phương không chịu trả tiền phạt.

“Còn hàng triệu USD tiền phạt từ các phương tiện chạy không tải vi phạm chưa nộp cho chính quyền. Tôi không hiểu hệ thống này làm việc kiểu gì mà vẫn cho phép điều này xảy ra”, George Packenham bức xúc.

Tòa Thị chính New York cho biết vẫn còn khoảng 8 triệu USD tiền phạt chưa được đóng. Trong số đó, các công ty như Amazon, UPS, FedEx là các “con nợ” lớn nhất của thành phố. Cụ thể, công ty Amazon bị phạt nhiều nhất, 250.000 USD. UPS đứng thứ hai với 70.000 USD và FedEx là 60.000 USD.

Theo Chi cục Bảo vệ Môi trường của thành phố, gần 11.500 vé phạt dành cho các phương tiện chạy không tải đã được đưa ra vào năm ngoái, cao hơn gấp đôi so với 5.000 vé phạt vào năm 2019.

Mặc dù mang đến thu nhập cho nhiều người nhưng chương trình báo cáo vi phạm này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro với người tố giác khi họ bị tấn công bởi các chủ xe vi phạm.

“Tôi bị truy đuổi, xua tay, thậm chí là xô đẩy. Mỗi khi tôi đi ra khỏi nhà, tôi đều chuẩn bị tinh thần cho một cuộc tấn công", Ernest Welde, một luật sư về môi trường, chia sẻ về công việc ghi hình những chiếc xe dừng đỗ mà động cơ vẫn chạy trên đường của mình. Đến nay, anh đã gửi hơn 2.000 video báo cáo vi phạm và hiện chúng đang được cơ quan chức năng xử lý.

Về vấn đề này, người phát ngôn của Chi cục Bảo vệ Môi trường của thành phố cho biết phố không chịu trách nhiệm nếu một công dân bị tấn công trong một "hành động tự nguyện" để báo cáo một chiếc xe vi phạm.

Với nhiều người, mục đích cuối cùng khi lựa chọn công việc dễ kiếm tiền những cũng nguy hiểm này chính là vì bầu không khí sạch của thành phố. 

Một số người dân cho biết:

“Không hẳn là vì tiền đâu. Đây là vấn đề sức khỏe cộng đồng”.

“Tôi thực sự làm điều này vì tôi thấy tình trạng ô nhiễm không khí tồi tệ như thế nào, đặc biệt là ở các thành phố lớn, nơi có nhiều phương tiện giao thông”.

“Bất kỳ phương tiện thương mại nào không lưu thông trên đường và đang đậu đều phải tắt động cơ. Tôi sẽ không ngừng công việc báo cáo vi phạm cho đến khi không còn tình trạng chạy ì ạch ở Thành phố New York.”

Samara Swanston, một luật sư lập pháp của Hội đồng New York, người đã viết luật chống xe chạy không tải, nói rằng luật này hoạt động vì người dân New York đang được khen thưởng cho những nỗ lực của họ.

Đối với Swanston, vấn đề này mang tính cá nhân sâu sắc: “Tôi mất cả chồng và con gái vì những cơn hen suyễn. Tôi tin là họ sẽ còn sống nếu không khí trong sạch hơn. Tôi nghĩ họ sẽ rất vui vì chúng tôi đã làm điều đúng đắn cho Thành phố New York”.

Còn tại Việt Nam, mới đây, Đại tá Đỗ Thanh Bình, Phó Cục trưởng Cục CSGT cho biết đang đề xuất cơ chế trả tiền cho người gửi clip vi phạm giao thông và sẽ có cổng thông tin tiếp nhận, xác minh độ chính xác.

Với đề xuất này, Thượng tá Nguyễn Văn Quỹ, nguyên Tổ trưởng xử lý vi phạm (Công an TP Hà Nội) bày tỏ sự đồng tình ủng hộ nhằm mục tiêu nâng cao ý thức của người tham gia giao thông: “Cơ quan chức năng thưởng xứng đáng cho người cung cấp clip vi phạm là việc rất nhân văn và văn hóa. Người tham gia giao thông cũng sẽ chủ động chấp hành quy tắc giao thông, chấp hành luật giao thông nhằm đảm bảo an toàn giao thông trên các tuyến đường”.

Ngoài ra, Thượng tá Quỹ cũng lưu ý cần có giải pháp để xác minh được tính tin cậy, chính xác của chứng cứ vi phạm, từ đó, khen thưởng xứng đáng cũng như xử phạt nghiêm minh nhưng trường hợp cắt ghép video gian lận để đảm bảo hiệu quả của hình thức này.