Hiểm họa từ sự rảnh tay

Dưới góc nhìn của VOV Giao thông, sự mất an toàn đang nằm ở chính thái độ xem nhẹ này.

Những vụ TNGT gây rúng động do sử dụng điện thoại trong khi lái xe đã từng xảy ra, nhưng độ lùi về thời gian có thể khiến nhiều người quên đi mức độ đáng sợ của nó. Cũng có người cho rằng, các trường hợp này hầu hết đều sử dụng điện thoại cầm tay.

Có lẽ vì thế mà việc sử dụng điện thoại đang dần trở nên “bình thường hóa” trong quan niệm của rất nhiều người tham gia giao thông.

Không chỉ phục vụ nhu cầu kết nối công việc, kết nối quan hệ xã hội trong guồng quay ngày càng hối hả, mà việc sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện giao thông – nguy hiểm hơn nữa – lại đang ngày càng dễ dãi cho những nhu cầu giải trí, như lướt web, thể hiện một trạng thái, bày tỏ một cảm xúc khi đang lái xe, thông qua mạng xã hội.

Tuy vậy, các thống kê về TNGT và vi phạm giao thông hiện nay đều đang dừng lại ở dạng “tổng hợp”: bao nhiêu vụ, bao nhiêu người chết, người bị thương, thiệt hại về tài sản, vật chất ra sao? Hoặc, bao nhiêu vi phạm, xử phạt thành tiền, số phương tiện và giấy tờ bị tạm giữ…

Hoàn toàn là số liệu thô, chưa qua phân tích để lượng hóa được nguyên nhân tai nạn, tỉ trọng vi phạm giao thông. Lại càng chưa có sự so sánh giữa các nguyên nhân, các nhóm hành vi căn cứ vào tỉ trọng đó, để đánh giá mức độ nguy hiểm và phổ biến.

Trong khi, đây là những dữ liệu cực kỳ cần thiết cho các chính sách quản lý an toàn giao thông, cả về xây dựng luật lẫn tổ chức các kế hoạch kiểm tra kiểm soát, xử lý vi phạm.

Sự tập trung cao độ lực lượng và trang thiết bị kỹ thuật cho phát hiện, xử lý các vi phạm như bia rượu, ma túy, tốc độ, tải trọng… là cần thiết. Song, nó cũng có thể dẫn đến sự mất cân bằng nhất định cho các vi phạm khác nguy hiểm không kém, như dùng điện thoại khi lái xe. Nhất là, trong bối cảnh, dữ liệu TNGT lại chưa đủ để làm bật sự nguy hiểm này.

Hơn nữa, như các chuyên gia đã cảnh báo, những nhóm hành vi có thể chưa quá nguy hiểm hôm nay, vào giai đoạn này, nhưng với xu thế của đời sống xã hội, thì nó tất yếu sẽ ngày càng phổ biến, kéo theo rất nhiều hệ lụy khó lường nếu không được điều chỉnh sớm.

Vì thế, vấn đề không chỉ dừng lại ở việc khắc phục những khó khăn, hạn chế trong xử lý vi phạm, mà còn là các biện pháp đồng thời khác để thay đổi từ nhận thức đến thói quen của người tham gia giao thông.

Những hình ảnh trực quan sinh động mô phỏng tình huống lái xe sử dụng điện thoại gặp sự cố bất ngờ gây tác động trực tiếp và gián tiếp ra sao cần được đưa đến người tham gia giao thông nhiều hơn, kể từ khi còn là học sinh, học viên trong các nhà trường, cơ sở đào tạo lái xe, để họ thấy nguy hiểm có thật, chứ không phải chỉ là cảnh báo.

Những kỹ năng sử dụng điện thoại an toàn cũng cần được  hướng dẫn tích cực hơn cho tài xế. Vì thực tế giao thông ở đô thị hay trên đường cao tốc, để tìm vị trí dừng xe nghe điện thoại là không dễ. Đi chậm đôi khi cũng bất khả thi. Và dù các dòng xe đã hiện đại hơn rất nhiều, nhưng kết nối rảnh tay không phải lúc nào cũng sẵn sàng, hoặc cho chất lượng như mong đợi.

Điều quan trọng hơn nữa, là kỹ năng chọn lọc giao tiếp, xác định mối ưu tiên, để người tham gia giao thông không bị phân tán bởi những thứ không thực sự cần thiết, cấp thiết, làm ảnh hưởng đến an toàn của mình và nhiều người xung quanh.

Tôn trọng pháp luật, tôn trọng sự an toàn là một ứng xử văn minh. Nếp sống văn minh – trong đó có thói quen sử dụng điện thoại đúng cách, đúng luật khi tham gia giao thông cần được hình thành bền bỉ, tích cực, bằng những sự nhắc nhở của công cụ giám sát, bằng các nuôi dưỡng  dục từ nhà trường và gia đình, và bằng cả những sự định hướng đúng đắn, nghiêm khắc của dư luận cộng đồng xã hội, như cách mà nhiều thính giả đang làm, thông qua phản ánh tới VOV Giao thông/.