Gỡ nghẽn dòng tiền khơi thông thị trường tài chính

Lãi suất tăng, tỷ giá căng thẳng, nhà đầu tư trái phiếu sốt sắng tất toán trước hạn… đã đặt doanh nghiệp trước hàng loạt áp lực xoay xở dòng tiền. Câu chuyện thanh khoản trên thị trường tiền tệ không phải mới.

Hết quý 1/2022 câu chuyện về room tín dụng và tiếp cận vốn trên thị trường mới nổi lên rất nhức nhối. Đến giữa tháng Mười, sự kiện liên quan đến thị trường trái phiếu xảy ra, thì vấn đề tiếp cận vốn với doanh nghiệp lại càng trở nên khó khăn hơn.

TS. Trần Minh Tuấn, Phó chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán Smart Invest phân tích thêm về tồn tại mà thị trường tài chính phải đối mặt trong thời gian qua:

"Nhà đầu tư mất niềm tin toàn bộ vào TTTP dẫn đến việc rút tiền đồng loạt nên các DN không thể đáp ứng được tính thanh khoản trong một thời gian ngắn. TT cổ phiếu cũng bị ảnh hưởng do tính thanh khoản chung giảm. Và từ giữa tháng 4/2022 đã xảy ra việc nghẽn tín dụng, gần như các DN ko tiếp cận đc vốn tín dụng, SX càng ngày bị thu hẹp. Đó là những cái tồn tại trong thời gian vừa qua mà chúng ta đang gặp phải và đối mặt trên thị trường."

Còn theo TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương (CIEM), do đặc thù của hệ thống tài chính Việt Nam, sự thiếu hụt dòng tiền còn đến từ những nguyên nhân sau:

"Thứ nhất, tăng trưởng tín dụng luôn cao hơn tăng trưởng huy động khiến các ngân hàng thương mại phải tăng lãi suất để huy động vào, cho thấy nguồn tín dụng không dồi dào. Thứ hai, nguồn tín dụng huy động đa phần là vay ngắn hạn nhưng lại tiến hành cho vay trung và dài hạn đối với lĩnh vực bất động sản dẫn đến thu hồi vốn chậm và khó cho vay khoản mới."

Cùng với đó, chúng ta đã dành một nguồn ngân sách lớn để thực hành chính sách tài khoá thông qua đầu tư công (cả đầu tư công định kỳ và vốn từ Chương trình phục hồi), song giải ngân đầu tư công lại quá chậm, khiến cho dòng tiền ách tắc không quay vòng được. Và để kiểm soát lạm phát và tỷ giá, chính sách thắt chặt tiền tệ đang áp dụng khiến lãi suất tăng cao càng làm doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng hơn.

Do đó, điểm nghẽn đồng thời là điểm nóng hiện tại, trong điều hành kinh tế chính là gỡ bài toán về vốn. Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam VCCI cho rằng, Chính phủ cần có quyết sách đặc biệt để vượt qua được thách thức này:

"Vốn là vấn đề tồn tại hay không tồn tại của doanh nghiệp, doanh nghiệp sợ nhất là những “cú phanh gấp”, tức là những chính sách không lường trước được. Giai đoạn Covid-19, chúng ta đã giải tốt bài toán khó rồi, nhưng tôi cho rằng sắp tới đây giải bài toán về vốn cũng không hề đơn giản. Tôi kỳ vọng Chính phủ sẽ có quyết sách đặc biệt, chúng ta sẽ vượt qua được thách thức này."

Không những vậy, tâm lý phòng thủ của người dân và các nhà đầu tư hiện nay rất cao. Góp phần khiến thanh khoản khó khăn như vậy. Và để tháo gỡ được khúc mắc đó, TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cho rằng, cùng lúc chúng ta phải xử lý ba bài toán:

"Thứ nhất là ổn định vĩ mô, không chỉ đơn thuần là lạm phát. Thứ hai là tỷ giá và cán cân thanh toán quốc tế. Cán cân thanh toán quốc tế của chúng ta tuy không quá khó khăn nhưng không còn đẹp như những năm trước đây. Thứ ba, bên cạnh ổn định vĩ mô còn là câu chuyện an toàn của hệ thống ngân hàng. Câu chuyện không chỉ là sản xuất kinh doanh ở những lĩnh vực phi tài chính, phi ngân hàng mà còn là câu chuyện cả hệ thống tài chính ngân hàng."

Để hài hoà giữa điều hành vĩ mô và vi mô, các chuyên gia cho rằng nhìn vào bài học của thế giới, chúng ta phải tìm ra được điểm cân bằng của thị trường, quan trọng nhất không gây ra sự đổ vỡ. Đặc biệt là không gây ra sự đổ vỡ ở thị trường bất động sản, ở hệ thống ngân hàng hay ở niềm tin thị trường và xã hội./.

Thông tin tài chính, kinh tế  

# Thủ tướng Chính phủ vừa có chỉ đạo Bộ Tài chính rà soát, phân loại trái phiếu DN, doanh nghiệp nào làm tốt, cần công khai; DN nào khó khăn thì có cách hỗ trợ để tiếp tục phát triển.

# FiinRatings đánh giá, việc huy động vốn quốc tế thành công của các tổ chức trong nước thời gian qua với các khoản vay hàng trăm triệu USD mang đến tín hiệu tích cực cho kinh tế Việt Nam. 

# Từ đầu năm, Mỹ là thị trường XK lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt hơn 93 tỷ USD, chiếm gần 30% tổng kim ngạch xuất khẩu.

# Và nếu duy trì sản lượng trên 400.000 tấn/tháng trong 2 tháng cuối năm, XK gạo năm nay của cả nước có thể đạt từ 6,8-7 triệu tấn.

# Theo Tổng cục thuế, từ đầu năm số tiền thu thuế từ các nền tảng xuyên biên giới như Google, Meta, Netflix đạt 1.800 tỷ đồng. 

# Đáng chú ý, Hà Nội vừa “điểm danh” các doanh nghiệp nhà nước làm ăn ‘bết bát’, trong Báo cáo tài chính nhà nước của thành phố năm 2021. 

# Từ tối nay 24-11 đến 27/11, nhiều cửa hàng, siêu thị bán hàng xuyên đêm, giảm giá đến 100%, nhân sự kiện ‘Hanoi Midnight Sale’. 

# Và nghiên cứu cho thấy, Việt Nam dẫn đầu Đông Nam Á về lượng người dùng iPhone với mức tăng trưởng 75% tính đến quý II năm nay. 

# Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), Tăng trưởng kinh tế thế giới sẽ giảm từ 3,1% trong năm nay còn 2,2% vào năm sau do lạm phát cao. Cũng theo OECD, phải đến năm 2024, kinh tế toàn cầu mới phục hồi nhẹ và tăng trưởng 2,7%. 

#: Viện nghiên cứu kinh tế Ifo của Đức nhận định, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) chắc chắn sẽ tăng lãi suất đáng kể để chống lạm phát. 

# Trong khi đó, các nước CH Czech, Hungary và Romania dự báo sẽ phải đối mặt với cuộc khủng hoảng tiền tệ vào năm 2023 do ngân sách ngày càng tăng và ảnh hưởng từ các vấn đề quốc tế.

# Chỉ số VNIndex hôm nay đóng cửa tại 947,71 điểm, tăng nhẹ 1,71 điểm (+0,18%). Động lực hồi phục của thị trường đến từ sự đảo chiều tăng lại trong phiên của nhiều mã trong rổ VN30 như HPG, STB, GVR, VRE, PLX…; đặc biệt PLX và VIC là 2 mã chỉ giao dịch từ vùng tham chiếu trở lên trong phiên.

# Theo SSI Reseach, thanh khoản thị trường duy trì mức xấp xỉ hôm qua. GTGD khớp lệnh trên HOSE vẫn đạt mức 6,9 nghìn tỷ đồng. Khối ngoại đẩy mạnh lại mua ròng với GT +290 tỷ đồng trên HOSE.