Hà Nội - 02437919191    TP. Hồ Chí Minh - 02839919191    MekongFM - 02838309090
  • Hà Nội - 02437919191   
  • TP. Hồ Chí Minh - 02839919191   
  • MekongFM - 02838309090   

Gần 5 năm, vẫn loay hoay kiểm soát khí thải mô tô, xe gắn máy

Phóng viên - 22/06/2021 | 6:17 (GTM + 7)

Việc thu hồi, loại bỏ xe cũ nát tại các đô thị lớn gặp nhiều khó khăn do chưa nhận được sự đồng thuận và do vướng các quy định pháp luật. Còn lộ trình thực hiện kiểm soát khí thải mô tô, xe gắn máy vì sao lại chậm trễ? Cần những biện pháp gì để lộ trình n

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Đến nay, việc kiểm tra khí thải mới được thực hiện đối với những xe nhập khẩu, sản xuất mới, còn đối với những phương tiện đang sử dụng vẫn chưa được triển khai

 Sau hơn 5 năm sử dụng, chiếc xe máy của anh Nguyễn Điệp, ở quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội đã có dấu hiệu xuống cấp. Tuy nhiên, mỗi lần xe hỏng, anh Điệp chủ yếu mang đến cửa hàng sửa xe gần nhà để sửa chữa, bảo dưỡng, nhưng chưa bao giờ anh quan tâm đến khí thải của phương tiện có đạt tiêu chuẩn hay không:

"Chỉ hỏng chỗ nào sửa đấy. Khoảng 2-3 năm mới bảo dưỡng 1 lần nên mình không để ý đến khí thải. Mình cũng đã nghe thông tin về kiểm soát khí thải xe máy nhưng mình chưa biết mang đến đâu để kiểm tra".

Tại các đô thị lớn như Hà Nội và Tp.HCM, số lượng mô tô, xe máy có thời gian sử dụng từ 5 năm trở lên chiếm tỷ lệ lớn. Theo kết quả kiểm tra khí thải xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành do Viện Khoa học công nghệ GTVT hợp tác với Hiệp hội các nhà máy sản xuất xe máy thực hiện cho thấy, các xe trên 5 năm sử dụng có xu hướng không đạt tiêu chuẩn khí thải nếu không được bảo dưỡng định kỳ đúng cách.

Tỷ lệ này đối với những xe sử dụng trên 10 năm là gần 40% tại Tp.HCM và 42,6% ở Hà Nội. 

Số lượng phương tiện không đạt tiêu chuẩn khí thải chiếm tỷ lệ lớn trong số 7 triệu xe ở Hà Nội và gần 8 triệu xe máy ở Tp.HCM, nhưng đến nay, việc kiểm tra khí thải mới được thực hiện đối với những xe nhập khẩu, sản xuất mới, còn đối với những phương tiện đang sử dụng vẫn chưa được triển khai.

Mặc dù, từ năm 2010, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định triển khai đề án “Kiểm soát khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông tại các tỉnh, thành phố lớn”. Năm 2016, Bộ GTVT đã xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ quy định về kiểm soát khí thải đối với xe mô tô tham gia giao thông tại các thành phố lớn. 

Theo Thạc sỹ Đinh Trọng Khang, Phó Giám đốc Viện chuyên ngành Môi trường, Viện Khoa học và công nghệ GTVT, sở dĩ, xảy ra tình trạng này, là do  vướng các quy định của pháp luật:

"Luật giao thông đường bộ năm 2008 có quy định đảm bảo an toàn kỹ thuật cho phương tiện đang lưu hành nhưng không ghi rõ phải kiểm tra khí thải xe máy dẫn đến lúc triển khai, các đơn vị ở dưới rất khó để triển khai".

Mỗi địa phương cần chủ động có những giải pháp quản lý khí thải xe máy riêng phù hợp với điều kiện thực tế và có những chiến dịch tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân trong việc bảo vệ môi trường

Một số chuyên gia cũng cho rằng, khó có thể thực hiện việc kiểm soát khí thải xe máy nếu không đi kèm với kiểm định phương tiện và mạng lưới cơ sở kiểm định.

TS Chu Mạnh Hùng, chuyên gia môi trường cho rằng, dù đã có những Đề án, những kế hoạch kiểm soát khí thải xe máy, nhưng nếu không cụ thể hóa, không đưa ra được những giải pháp thiết thực, phù hợp với thực tế, không có sự đồng thuận của người dân thì sẽ khó triển khai:  

"Nếu như các cấp lãnh đạo không quyết tâm cao thì các cơ quan như sở GTVT, Cục đăng kiểm sẽ lừng chừng và không quyết tâm. Thứ hai, những bước đi, lộ trình đã có thì biện pháp khả thi phải phù hợp. Nếu không có việc triển khai sẽ lúng túng và thất bại".

TS Lê Quý Thủy, chuyên gia Viện Khoa học và công nghệ GTVT, người trực tiếp tham gia vào đề án khám xe tại Tp.HCM cho biết, việc bảo dưỡng phương tiện như thay lọc gió, bugi, dầu bôi trơn làm giảm phát thải các chất độc hại ra môi trường và tiết kiệm nhiên liệu, tỷ lệ lỗi khí thải của phương tiện xe máy trước khi bảo dưỡng và sau khi bảo dưỡng có sự khác biệt rõ rệt: 

"Những xe sử dụng trên 10 năm, thải ra các khí độc như CO, HC…vượt ngưỡng nhiều lắm và ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe. Vậy, đề xuất kiểm soát lượng khí phát thải đó để cho không khí ở các thành phố lớn được tốt hơn".

Ông Nguyễn Hữu Tiến, Phó Vụ trưởng Vụ Môi trường, Bộ Giao thông vận tải cho biết, đơn vị này đang tiếp tục nghiên cứu và bổ sung vào Dự thảo Luật giao thông đường bộ sửa đổi về quy định kiểm soát khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy.

Bộ Tài Nguyên Môi trường cũng đang xây dựng lộ trình áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, trong đó có mô tô, xe gắn máy. Khi các cơ sở pháp lý này hoàn thành, Bộ Giao thông vận tải sẽ có căn cứ để thực hiện:  

"Kết hợp các quy định về mức tiêu chuẩn khí thải mà Bộ Tài nguyên môi trường trình Chính phủ với những quy định về kiểm định khí thải trong Luật Giao thông đường bộ sửa đổi, chúng ta sẽ có cơ sở pháp lý ban đầu để triển khai kiểm soát khí thải phương tiện mô tô, xe gắn máy. Bộ GTVT sẽ phải xây dựng các văn bản để triển khai thực hiện như tiêu chuẩn, quy chuẩn cơ sở kiểm định khái thải xe máy, ban hành phương pháp kiểm tra chứng nhận, hướng dẫn kiểm tra khí thải".

Một số ý kiến cho rằng, song song với việc xây dựng các quy định, tiêu chuẩn, mỗi địa phương cần chủ động có những giải pháp quản lý khí thải xe máy riêng phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương mình và có những chiến dịch tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân trong việc bảo vệ môi trường sống của địa phương mình.

Kiểm soát khí thải mô tô xe máy là giữ cho bầu không khí đô thị không bị nhồi nhét thêm bởi thứ chất độc chết người

Chất lượng không khí tại các đô thị lớn như Hà Nội và Tp.HCM ngày càng bị ô nhiễm nghiêm trọng trong đó có nguyên nhân từ khí thải của phương tiện xe mô tô xe máy. Một lượng lớn những xe trên 10 năm sử dụng đóng góp đáng kể vào nguồn phát thải này.

Để cải thiện chất lượng không khí tại các đô thị, các địa phương cần sớm có những giải pháp để thực hiện chứ không chỉ trông chờ vào các quy định.

Đây cũng là góc nhìn của Kênh VOVGT qua bài bình luận có nhan đề Kiểm soát khí thải mô tô xe máy, đừng phức tạp hóa vấn đề

Sự chờ đợi các quy định và hướng dẫn thống nhất bằng văn bản luật đã khiến cho việc kiểm soát khí thải mô tô, xe gắn máy ở các đô thị nhìn chung vẫn đang ở bước chuẩn bị, hoặc được lồng ghép vào các nhiệm vụ khác.

Kế hoạch đổi xe cũ lấy mới của Hà Nội hồi tháng 9 năm ngoái vẫn chưa kịp triển khai. Chiến dịch xử lý xe máy cà tàngđược TP.HCM thực hiện rầm rộ từ đầu tháng 3 năm nay chưa kịp sơ kết đã phải tạm lắng vì sự hoành hành của dịch bệnh.

Ngoài yếu tố bất khả kháng này, chính quyền các đô thị có nhiều cái khó trong vấn để kiểm soát khí thải, liên quan đến mức phí để làm việc này, hay những lý do muôn thuở rất dễ mềm lòng, như xe cũ là phương tiện mưu sinh, v.v

Tuy nhiên, không có một giải pháp quản trị đô thị nào mang lại lợi ích trọn vẹn cho tất cả, mà chỉ có sự lựa chọn, đánh đổi giữa lợi ích nhỏ với lợi ích lớn, giữa cái lợi trước mắt của một nhóm thiểu số với chất lượng sống và sinh kế lâu dài của cả một cộng đồng.

Kiểm soát khí thải mô tô xe máy là giữ cho bầu không khí đô thị không bị nhồi nhét thêm bởi thứ chất độc chết người từ những chiếc xe “rác” đang thải ra, giảm gánh nặng chi phí bệnh tật thuốc men cho người dân, và ngay trước mắt là giảm tai nạn giao thông.

Tiếp cận từ góc nhìn này, sẽ thấy đầu tư cho kiểm soát khí thải mô tô xe máy hoàn toàn không phải là “gánh nặng” với ngân sách, mà là một sự đầu tư sáng suốt trên nhiều phương diện. Sự tốn kém nếu có, cũng chỉ là tạm ứng cho những lợi ích trong tương lai.

Với hơn 60 triệu triệu mô tô, xe gắn máy đang lưu hành, việc kiểm soát khí thải đòi hỏi phải có chiến lược phù hợp với từng bước đi. Nên bắt đầu bằng siết chặt tiêu chuẩn khí thải từ khâu sản xuất và nhập khẩu, để các xe mới đưa vào lưu hành sẽ đảm bảo thân thiện với môi trường.

Với các phương tiện đang lưu hành, một tiêu chuẩn khí thải thống nhất là cơ sở để người dân chấp hành, và căn cứ cho lực lượng chức năng theo dõi, kiểm tra.

Sự thức tỉnh về môi trường ngày càng mạnh mẽ sau những chấn động của dịch bệnh và thiên tai, đó chính là thời cơ quý giá để bắt đầu những dự án lớn về môi trường với sự đồng thuận của người dân

Tuy nhiên, để làm được việc này, đòi hỏi các trạm đo kiểm khí thải phải được phủ rộng, tiếp cận dễ dàng, việc xác nhận tiêu chuẩn khí thải nên được giao về tận đại lý chính hãng và cửa hàng sửa chữa lớn, để không gây gánh nặng chi phí và thời gian cho người dân.

Tất nhiên, cơ quan chức năng cần có biện pháp để kiểm tra độ xác tin của những giấy chứng nhận này.

Còn đối với những chiếc xe thoạt trông đã thấy không ổn, thì như các chuyên gia đã nói, không cần phải băn khoăn nhiều về giải pháp kiểm tra khí thải, mà hoàn toàn có thể “chặn” bằng quy định của Luật giao thông đường bộ về tiêu chuẩn kỹ thuật của phương tiện khi tham gia giao thông.

Cũng giống như câu chuyện xử lý vỏ bao bì sản phẩm, cần có quy định gắn trách nhiệm của nhà sản xuất trong toàn bộ vòng đời của một chiếc xe, từ khi sản xuất đến khi thu hồi xử lý, để đảm bảo hiệu quả về kinh tế và môi trường. 

Xe cũ nát thực tế vẫn đang là phương tiện mưu sinh của nhiều người nghèo, nhưng cũng là lựa chọn chủ động của những người không hẳn nghèo, muốn tiết giảm chi phí đầu vào để tăng lợi nhuận.

Vì thế, kiểm soát khí thải của nhóm phương tiện này, vừa cần những giải pháp để hỗ trợ người khó khăn chuyển đổi phương tiện, nhưng cũng cần công cụ để sàng lọc, tránh sự trục lợi chính sách. 

Chất lượng môi trường đô thị đã ở ngưỡng không thể đợi chờ thêm. Sự thức tỉnh về môi trường ngày càng mạnh mẽ sau những chấn động của dịch bệnh và thiên tai, đó chính là thời cơ quý giá để bắt đầu những dự án lớn về môi trường với sự đồng thuận của người dân.

Vì thế, không cần phức tạp hóa vấn đề, cũng đừng đợi đồng bộ mới triển khai, mà hãy bắt đầu ngay những việc nào có thể.
 

Tags:
Ý kiến của bạn
Hệ luỵ của không kiếm soát được cảm xúc, có thể là nỗi đau khôn cùng

Hệ luỵ của không kiếm soát được cảm xúc, có thể là nỗi đau khôn cùng

Một câu chuyện đang làm đau lòng cả cộng đồng: nam sinh bị nghi là do có xích mích với bạn mà bị người nhà bạn đánh tới chết não xảy ra tại Long Biên (Hà Nội). Kết luận cuối cùng vẫn phải chờ cơ quan công an, tuy nhiên, đây không phải chuyện nhỏ! Giải pháp nào để ngăn chặn sự việc tương tự?

Sống leo lắt trong ánh đèn dầu ở Thủ đô

Sống leo lắt trong ánh đèn dầu ở Thủ đô

Không trường học, không nhà văn hóa cũng không có tổ dân phố thậm chí không có điện lưới để dùng… Nếu chỉ nói đến đây, nhiều người sẽ liên tưởng ngay đến hình ảnh làng quê của hàng chục năm về trước.

Công an Hà Nội thông tin về vụ việc học sinh lớp 8 bị đánh chết não

Công an Hà Nội thông tin về vụ việc học sinh lớp 8 bị đánh chết não

Đại diện Công an TP. Hà Nội cho biết hiện cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận Long Biên đã khởi tố vụ án, bắt tạm giam đối với T.V.M (SN 2008, trú tại Long Biên, Hà Nội) để điều tra về hành vi cố ý gây thương tích.

Vướng mặt bằng, nhà thầu cao tốc sốt ruột vì thiệt hại

Vướng mặt bằng, nhà thầu cao tốc sốt ruột vì thiệt hại

Hiện tại vẫn còn một số vướng mắc mặt bằng và mỏ vật liệu, nhưng các nhà thầu cao tốc Vân Phong – Nha Trang vẫn đang bố trí hàng nghìn nhân lực, hàng trăm máy móc thiết bị. Tuy nhiên, do mặt bằng "xôi đỗ", có nơi máy móc, nhân sự vẫn phải chờ mặt bằng và vật liệu, gây lãng phí nguồn lực.

Quản lý ô nhiễm không khí, 'loay hoay' đến bao giờ?

Quản lý ô nhiễm không khí, "loay hoay" đến bao giờ?

Những ngày đầu tháng 3, Hà Nội trở thành một trong những thành phố ô nhiễm nhất thế giới với chỉ số AQI luôn ở mức nguy hại. Kết quả nghiên cứu cho thấy, có tới 29/30 quận, huyện, thị xã có nồng độ bụi PM 2.5 trung bình năm vượt quy chuẩn quốc gia.

Cao tốc chờ trạm sạc, trạm sạc chờ quy chuẩn

Cao tốc chờ trạm sạc, trạm sạc chờ quy chuẩn

Tính đến cuối năm 2023, cả nước có khoảng hơn 22.000 ô tô điện và con số này gia tăng nhanh chóng theo từng năm. Cùng với đó, chiều dài cao tốc của cả nước hiện lên gần 1.900km và gần 1.700km đang thi công, dự kiến năm 2025, cả nước có 3.000km và 2030 có trên 5.000km cao tốc.

Vì sao đường Lương Định Của làm gần 10 năm vẫn chưa xong?

Vì sao đường Lương Định Của làm gần 10 năm vẫn chưa xong?

Dự án nâng cấp đường Lương Định Của (thuộc địa bàn TP. Thủ Đức, TP.HCM) dài gần 2,5 km được khởi công từ năm 2015, dự kiến hoàn thành sau 2 năm. Tuy nhiên, đến nay đã gần 10 năm, dự án này vẫn đang còn dang dở gây ảnh hưởng đến đi lại và đời sống người dân.

// //