Em hay tôi?

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Và trong nhiều trường hợp khác khi xuất hiện trước công chúng, người trẻ nổi tiếng vẫn thường tự nhận mình là “em”, trong khi khán thính giả, độc giả của họ là hàng vạn, hàng triệu người ở đủ mọi thành phần, lứa tuổi.

Việc xưng “em” có thể khiến nhân vật bày tỏ sự khiêm tốn, lễ phép với người trả lời, nhưng có vẻ lại không phù hợp cho ngữ cảnh giao tiếp với công chúng trong xã hội hiện đại. Bởi khi xưng “em”, nhân vật đã vô tình tự thu hẹp nhóm công chúng của mình, đánh mất liên hệ với những người không coi họ là “em”.

Nhưng đó chưa phải vấn đề chính. Ở một góc nhìn khác, cách xưng hô này khiến cho nhân vật đánh mất hình ảnh đĩnh đạc cần có trong mắt số đông. Nó cũng khiến người ta có cảm giác, dường như tuổi 18 chưa phải là dấu mốc trưởng thành, mà chỉ có ý nghĩa xác lập đầy đủ các quyền và nghĩa vụ công dân theo pháp luật.

Trong khi, cùng tuổi đó, giới trẻ ở nhiều nước khác đã vạch ra bao nhiêu kế hoạch, dự định cho mình, dám thuyết trình bảo vệ nó, dám công khai kế hoach để tự gây áp lực buộc mình phải phấn đấu chứ không rụt rè sợ “nói trước bước không qua”. Họ mạnh dạn bày tỏ suy nghĩ, quan điểm của mình mà không e ngại bị phán xét, miễn là không vi phạm các chuẩn mực cộng đồng.

Tất nhiên mọi so sánh đều là khập khiễng, nhưng rõ ràng, khác biệt lớn trong cách giáo dục đã cho ra đời những sản phẩm khác xa nhau, ít nhất là ở góc độ tự tin và đĩnh đạc của cái “tôi” cá nhân. Khi trẻ em từ mẫu giáo đến hết phổ thông được dạy phấn đấu theo tiêu chí “con ngoan trò giỏi, biết vâng lời”, thì đến ngoài hai mươi tuổi, họ vẫn thấy mình rụt rè, non nớt giữa cuộc đời, cũng là điều dễ hiểu.

“Em” hay “tôi”, đều cùng một ngôi xưng hô, chỉ khác nhau vỏ ngôn ngữ. Nhưng đằng sau đó là chuyện những người trẻ mãi chưa dám khẳng định mình đã đủ trưởng thành./.

---

Mời các bạn nghe nội dung đầy đủ của chuyên mục Nhật ký đô thị tại đây: