Dừng sản xuất sản phẩm nhựa sử dụng một lần, tiến tới ngăn chặn 'ô nhiễm trắng'

Ở Việt Nam, tính trung bình mỗi năm thải ra khoảng 1,8 triệu tấn rác nhựa, trong đó có khoảng hơn 30 tỷ túi nylon. Hơn 80% số đó đều bị thải bỏ sau khi dùng một lần.

Trước vấn đề này, vừa qua, Chính Phủ đã ban hành Nghị định 08/2022 hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường 2020. Đáng chú ý, Chính phủ yêu cầu sau 31/12/2030, dừng sản xuất sản phẩm nhựa sử dụng một lần. Đây được xem là biện pháp cứng rắn, quyết liệt để góp phần bảo vệ môi trường, giảm thiểu “ô nhiễm trắng”.

Phóng viên VOV Giao thông có cuộc trao đổi với TS Vương Thị Lan Anh, ngành Công nghệ Hoá Môi trường, Đại học Công nghiệp Hà Nội:

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

PV: Thưa bà, từ ngày 10/1/2022, Nghị định 08/2022 của Chính phủ về hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường 2020 chính thức có hiệu lực. Nghị định mới được ban hành cũng quy định chi tiết một số mốc thời gian để thực hiện, tiến tới dừng sản xuất nhựa sử dụng một lần vào năm 2030. Bà có nhận định như thế nào về vấn đề này?

TS Vương Thị Lan Anh: Trước hết, tôi đồng tình với việc ra đời của các nghị định cũng như quy định hoặc là quyết định dưới luật, đặc biệt là với luật bảo vệ môi trường năm 2020.

Tuy nhiên, với lộ trình liên quan đến việc xử lý các loại bao bì, đặc biệt là bao bì nhựa thì tôi nhận thấy rằng có một số những điểm chưa được chi tiết cũng như chưa được rõ ràng, có thể dẫn tới việc triển khai trên thực tế sẽ có khó khăn.

Ví dụ như xác định khó phân hủy sinh học và phân hủy sinh học khác nhau như thế nào; rồi các sản phẩm có vi nhựa và những sản phẩm không chứa vi nhựa được thực hiện như thế nào thì có lẽ là xét về mặt công nghệ, chúng ta cũng vẫn chưa được hiểu rõ.

Tiếp theo là một số các chi tiết liên quan đến kích thước. Ví dụ như kích thước 50 cm x50 cm hay độ dày của một lớp màng nhỏ hơn 50 μm thì tất cả những cái này nó đòi hỏi các công cụ để có thể đánh giá được cũng như là những công cụ có thể kiểm soát được.

Và vô hình trung nó có thể dẫn tới lãng phí nhân lực cũng như lãng phí về mặt thời gian, chưa nói đến các chi phí kinh tế và liên quan đến ảnh hưởng trực tiếp đến việc sản xuất bao bì. Trên thực tế, có lẽ sẽ còn cần nhiều cơ chế khác nữa để có thể thực hiện được một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, về tổng thể thì tôi rất đồng tình với việc chúng ta cần phải có lộ trình liên quan đến bao bì nhựa cũng như rác thải nhựa. Với lộ trình đến ngày 31/12/2030 mà dừng sản xuất cũng như sử dụng các loại nhựa một lần, đặc biệt là hộp xốp cũng như nhựa dùng trong thực phẩm dùng một lần là điều đáng được ghi nhận và cái này chúng ta nên cố gắng đạt được mục tiêu đề ra.

PV: Bà đánh giá như thế nào về tính khả thi của việc dừng sản xuất nhựa sử dụng một lần vào năm 2030? Theo bà, chúng ta cần lưu ý những vấn đề gì?

TS Vương Thị Lan Anh: Với mốc thời gian là 31 tháng 12 năm 2030 chúng ta cần dừng sản xuất, nhập khẩu các sản phẩm nhựa, đặc biệt là nhựa khó phân hủy thì tôi cho rằng đấy cũng là một mốc chúng ta có thể thực hiện được.

Tuy nhiên, việc cấm này thì nó phụ thuộc rất nhiều vào chính sách cứng rắn của Nhà nước; sự quyết tâm trong việc cải thiện môi trường thông qua giảm ô nhiễm trắng.

Còn việc chuyển đổi nguyên liệu sản xuất cũng như là những cái thay thế các sản phẩm nhựa khó phân hủy.

Ví dụ như chuyển sang nhựa dễ phân hủy sinh học, chuyển sang những sản phẩm tự nhiên hơn như là bằng tre, lá, bằng các nguyên liệu tự nhiên thì ở Việt Nam của chúng ta trong những năm gần đây cũng đã phát triển, có định hướng để giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa. 

Tôi hy vọng rằng  Chính phủ sẽ ủng hộ hơn nữa với việc phát triển các ngành sản xuất sản phẩm thân thiện môi trường, sản phẩm xanh, sản phẩm mà có đưa ra những cơ chế bao bì với lối sống của người Việt cũng như là với lợi ích của môi trường; con người khi sử dụng những sản phẩm có bao bì như vậy.

PV: Xin cảm ơn bà!