Dự thảo trên tay: Gỡ bỏ vướng mắc định giá sản phẩm dịch vụ thủy lợi
Phóng viên - 04/05/2021 | 15:32 (GTM + 7)
Sau gần 3 năm thực hiện Nghị định 96/2018 đã bộc lộ nhiều bất cập, gây khó khăn trong việc định giá dịch vụ thủy lợi tại các địa phương; đòi hỏi cần phải có sự sửa đổi bổ sung cho phù hợp với tình hình thực tiễn...
Trong những năm qua, hệ thống hạ tầng thủy lợi trên cả nước đã được Nhà nước quan tâm đầu tư, đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh nguồn nước; góp phần phát triển sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và phục vụ nhu cầu dân sinh. Đồng thời, Chính phủ đã ban hành một số chính sách về giá sản phẩm dịch vụ thủy lợi.
Thông qua Nghị định 96/2018 đã thiết lập được khung pháp lý cơ bản trong quản lý khai thác công trình thủy lợi, thay đổi hình thức cung cấp dịch vụ thủy lợi từ cơ chế phí sang cơ chế giá. Tuy nhiên, sau gần 3 năm thực hiện theo cơ chế này đã bộc lộ nhiều bất cập, gây khó khăn trong việc định giá dịch vụ thủy lợi tại các địa phương.
Căn cứ vào tình hình thực tế, Bộ Tài chính đã xây dựng dự thảo Nghị định thay thế NĐ 96 quy định chi tiết về giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi và hỗ trợ tiền sử dụng sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi.
Dự thảo có những điểm nổi bật nào? Những quy định này sẽ tác động ra sao đến việc định giá các sản phẩm, dịch vụ thủy lợi? Làm sao để đảm bảo giá sản phẩm dịch vụ thủy lợi được tính đúng, tính đủ, chống thất thu cho cho ngân sách nhà nước?
Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 96/2018 tên gọi là Nghị định Quy định giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi và chính sách hỗ trợ của nhà nước trong quản lý, khai thác công trình thủy lợi. Nghị định có 5 chương, 31 điều.
Trong đó, tên gọi của Nghị định đã được sửa đổi theo hướng phù hợp với điều 4 của Luật Thủy lợi về chính sách của nhà nước trong hoạt động thủy lợi và bổ sung theo Chỉ thị số 04 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai các giải pháp cấp bách phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.
So với quy định hiện hành Nghị định lần này đã sửa đổi, bổ sung một số đơn vị tính và tên một số sản phẩm dịch vụ thủy lợi. Bổ sung quy định hệ số quy đổi các sản phẩm, dịch vụ thủy lợi theo diện tích tưới tiêu chủ động bằng động lực đối với diện tích lúa để các đơn vị xây dựng phương án giá.
Đối với quy định về giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi, dự thảo Nghị định quy định chi tiết các khoản mục chi phí trong giá sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi và giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi khác.
Theo đó, để tránh nhầm lẫn các khoản chi phí được tính trong giá sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi và trong giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi khác, Nghị định thay thế đã tách riêng các khoản mục chi phí trong giá thành toàn bộ sản phẩm, dịch vụ thủy lợi và ghi rõ chi tiết từng khoản mục chi phí được tính trong giá hai loại hình sản phẩm, dịch vụ thủy lợi.
Do đặc thù của ngành thủy lợi đa dạng về địa hình, loại hình sản phẩm dịch vụ để giảm bớt thủ tục hành chính và tạo điều kiện cho các đơn vị trong quá trình xây dựng phương án giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi, dự thảo Nghị định bổ sung thêm quy định về quy đổi diện tích. Theo đó, các địa phương chỉ cần xây dựng phương án giá cho một loại hình sản phẩm, dịch vụ theo diện tích đã được quy đổi về diện tích của sản phẩm, dịch vụ thủy lợi đó.
Một điểm đáng chú ý nữa là Bộ Tài chính bổ sung quy định liên quan đến hỗ trợ kinh phí từ nguồn kinh phí thường xuyên của ngân sách nhà nước để thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Ngoài ra, dự thảo cũng quy định rõ hơn việc hỗ trợ kinh phí bảo trì tài sản kết cấu hạ tầng thủy lợi theo Luật Thủy lợi và Luật Đầu tư công.
Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 96 có đảm bảo tính khả thi và tháo gỡ những điểm nghẽn hiện nay về cách định giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi? Phóng viên VOVGT có cuộc phỏng vấn PGS.TS Đoàn Thế Lợi, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý thủy lợi.
PV: Xin ông cho biết lý do tại sao phải ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 96/2018?
PGS.TS Đoàn Thế Lợi: Luật Thủy lợi có hiệu lực từ 1/7/2018, riêng Nghị định 96 hướng dẫn phương pháp định giá và cũng là Nghị định có nhiều vướng mắc nhất trong quá trình thực hiện, cho đến nay rất nhiều thứ không thực hiện được nên phải làm lại.
Thứ nhất, thực hiện kết luận của Ủy ban thường vụ Quốc hội số 3904, trong đó yêu cầu cần phải xây dựng cơ chế giá theo đúng lộ trình về giá để tạo nguồn lực cho đầu tư công trình thủy lợi, bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn hồ đập trong giai đoạn tới, tầm nhìn đến 2030.
Thứ hai, Thủ tướng đã có Chỉ thị 04 giao Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Nông nghiệp và PTNT rà soát, xem xét lại Nghị định 96 để bổ sung kinh phí chống hạn.
PV: Theo ông, những quy định trong Dự thảo lần này có đảm bảo tính khả thi và khắc phục được những tồn tại, hạn chế hiện nay về giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi và hỗ trợ tiền sử dụng sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi?
PGS.TS Đoàn Thế Lợi: Trong dự thảo Nghị định có 2 mục: Hướng dẫn phương pháp định giá, hướng dẫn cách xác định khung giá/giá tối đa về sản phẩm dịch vụ công ích, khung giá đối với sản phẩm thủy lợi khác và hướng dẫn cơ chế cấp bù.
Trong dự thảo lần này không có gì mới, mà là bổ sung phần thiếu, nhưng vẫn cứ tiếp cận theo cơ chế phí trước đây. Nghĩa là Bộ Tài chính dựa vào dự toán ngân sách nhà nước giao, rồi các đơn vị bên dưới dựa vào dự toán để xây dựng giá tối đa, tôi cho đó không phải là giá tối đa.
Trong Luật Thủy lợi cũng quy định nhà nước chỉ quy định mức trần thôi, còn giá cụ thể dựa vào từng hệ thống công trình thủy lợi, dựa vào đặc điểm của từng vùng miền. Vì vậy phải xem lại trình tự thủ tục, hướng dẫn định giá. Bộ Tài chính ban hành giá tối đa dựa vào giá hỗ trợ dịch vụ thủy lợi phí từ năm 2012 là không phù hợp.
Dự thảo Nhị định có 1 cái khác so với trước, đó là tách chi phí sữa chữa thường xuyên ra khỏi cơ cấu tính giá, tôi cho đây là một bước thụt lùi. Bởi vì trong hoạt động quản lý khai thác công trình thủy lợi, kể cả cơ chế thủy lợi phí thì chi phí sửa chữa thường xuyên công trình thủy lợi là chi phí rất quan trọng bảo đảm cho công trình hoạt động.
Bây giờ lại tách ra khỏi giá, khi nào các đơn vị cần thì phải lập và đi xin cơ quan nhà nước có thẩm quyền, lại tạo ra cơ chế xin – cho, tạo sao không đưa vào giá để nhà nước hỗ trợ một lần theo định mức và giao quyền tự chủ hỏng đâu thì sửa đó.
Những rào cản này đang gây thất thu ngân sách, đáng ra giá 2.000 đồng thì mình chỉ cho bán ra có 900 đồng, mà khi tính cơ cấu giá lại không cho tính khấu hao, không cho tính chi phí bảo trì, đấy là những cái cực kỳ vô lí. Vô hình dung là nguồn tiền đáng lẽ chảy vào túi nhà nước thì lại để nó chảy ra ngoài.
PV: Xin cảm ơn ông!
Đối với các đơn vị trực tiếp quản lý và vận hành công trình thủy lợi, những quy định mới trong dự thảo đã phù hợp hay sẽ phải điều chỉnh theo hướng nào?
Ông Nguyễn Đình Hải - Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Quảng Nam chia sẻ:
"Dự thảo Nghị định mới này không khác Nghị định 96 và nó tiếp tục làm khổ những người quản lý khai thác công trình thủy lợi. Bộ Tài chính chỉ nên quy định giá tối đa của dịch vụ thủy lợi công ích và dịch vụ thủy lợi khác, giao cho các UBND các tỉnh quy định giá chi tiết, không cần phải trình các cấp thẩm định.
Có thể giao cho Tổng cục thủy lợi thẩm định rồi chuyển về cho UBND tỉnh phê duyệt giá đó. Bây giờ toàn bộ hồ sơ trình ra Bộ Tài chính để thẩm định giá, biết đến bao giờ được, nó lặp lại y như Nghị định 96. Bộ Tài chính nên lấy tất cả số liệu vận hành 3 năm của các đơn vị làm sơ sở để tính toán và quy định giá tối đa.
Về quy đổi, mặc dù nói rằng các đơn vị nếu không quy đổi được về đơn vị diện tích tưới bằng động lực (tức là tưới bằng trạm bơm) thì tính theo chi phí thực tế, nhưng rất nhiều đơn vị không có trạm bơm thì lấy đâu họ tính ra giá thành cho một hecta để họ quy đổi"
Chia sẻ với Phóng viên VOVGT, ông Võ Đức Anh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và phòng chống thiên tai Bình Thuận nói rõ hơn về cách tính giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi theo hướng nào để phù hợp với tình hình thực tế hiện nay: "Bây giờ bắt buộc các công ty khai thác xây dựng đơn giá, công việc này đối với họ là một vấn đề lớn, bởi người ta lo chuyện tưới kỹ thuật chứ chuyện hạch toán từng cái một, theo quy định rất là khó.
Trong một năm phải ban hành giá cụ thể mà phải thông qua HĐND, rồi qua 5-6 cơ quan, qua nhiều tầng nhiều lớp. Vì vậy 1 năm chắc chắn không làm nổi và không làm nổi rồi thả luôn. Vì vậy phải có định mức kinh tế kĩ thuật, phải có những quy định rõ ràng, thì sau đó mới hạch toán ra được từng chi phí, tập hợp lại mới ra được phương án giá.
Vấn đề quan trọng nhất hiện nay là công trình thủy lợi không đều như một nhà máy sản xuất một sản phẩm cụ thể, nhưng lại định hướng tài chính y như một sản phẩm cụ thể thì người ta làm không được. Hiện nay phải hướng dẫn cho cụ thể để xây dựng cho được phương án giá cho từng loại giá sản phẩm.
Xây dựng phương án giá phải mang tính chu kỳ, không xây dựng giá hàng năm. Tức là xây dựng 1 phương án giá đầu kỳ, kế hoạch 5 năm để đảm bảo ổn định. Chỉ trừ trường hợp có biến động lớn về chi phí, tức là chi phí đầu vào nó ảnh hưởng tới giá sản phẩm thì mới ban hành lại giá sản phẩm".
Hiện nay, cả nước có gần 6.000 hồ chứa, gần 9.000 đập dâng cùng hàng chục nghìn trạm bơm điện, cống tưới tiêu, bờ bao ngăn lũ... Các công trình này đã và đang phát huy hiệu quả phục vụ dân sinh và phát triển kinh tế.
Tuy nhiên, phương án tính giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi theo Nghị định 96 đang bộc lộ nhiều bất cập, chưa phản ánh đúng, đủ chi phí theo cơ chế giá thị trường, gây khó khăn cho các địa phương, DN và thậm chí làm thất thu ngân sách nhà nước.
Dự thảo Nghị định Quy định giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi và chính sách hỗ trợ của nhà nước trong quản lý, khai thác công trình thủy lợi đang hướng đến tạo cơ sở pháp lý để giải quyết vấn đề này.
--
Mời các bạn cùng chia sẻ ý kiến, đóng góp cho Dự thảo Nghị định qua hotline 02437.91919, qua fanpage VOVGT, hoặc có thể góp ý trực tiếp trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính.
Đừng quên đón nghe và tương tác với “Dự thảo trên tay” lúc 13h15p, thứ hai và thứ tư hàng tuần trên FM91, trên Spotify, Aple Podcast (đối với IOS) và Google podcast (đối với hệ điều hành Android)
Theo kết quả nghiên cứu của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, có tới 51% nạn nhân tai nạn giao thông không được sơ cứu trước khi đến bệnh viện, chỉ có 10,5% nạn nhân được nhân viên y tế sơ cứu và chỉ có 1/3 nạn nhân được vận chuyển bằng xe cứu thương.
Bộ Xây dựng đang dự thảo Nghị định về phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Ngoài các tiêu chí về việc chưa có nhà ở hoặc nhà ở có diện tích dưới 15m2 sàn/người, để được mua thì mức thu nhập bình quân hàng tháng của người đứng đơn và vợ hoặc chồng của người đó không quá 15 triệu/tháng.
Hiện nay, trên địa bàn TP.Hà Nội có hàng ngàn xe ba bánh gắn mác “thương binh” hay xe tự chế vẫn ngày đêm hoạt động gây mất an toàn giao thông. Dù đã có quy định, thế nhưng các hung thần đường phố này vẫn chưa được xử lý dứt điểm, mặc cho nhiều vụ TNGT thương tâm do các xe này gây ra.
Sau hơn 2 năm đưa vào hoạt động, dịch vụ xe đạp công cộng ở TP.HCM đã nhận được sự ủng hộ tích cực từ người dân. Dự kiến trong thời gian tới, dịch vụ này sẽ tiếp tục được nhân rộng ra nhiều địa bàn ở thành phố. Trong đó có nhiều điểm tại tuyến Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên).
Sáng nay (18/3), Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn với lĩnh vực tài chính. Nội dung được nhiều đại biểu đặt câu hỏi nhất là về công tác quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh bảo hiểm và các hoạt động dịch vụ thuộc lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm nhân thọ.
Sau khi liên tiếp xảy ra các vụ TNGT nghiêm trọng, mới đây Cục Đường bộ Việt Nam đã yêu cầu các Sở GTVT chỉ đạo các cơ sở đào tạo lái xe chú trọng giảng dạy kỹ năng lái xe trên cao tốc, đặc biệt là cao tốc phân kỳ đầu tư.
Gần 3 tháng nay, trên tuyến Quốc lộ 1, đoạn gần cầu Rạch Chiếc, hướng từ thị trấn Cái Tắc, huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang đến thành phố Cần Thơ xuất hiện một trụ đèn tín hiệu giao thông ở vị trí chỉ một con đường thẳng. Chính điều này đã khiến nhiều người cảm thấy khó hiểu.