Chuyển động chính sách: Xây dựng môi trường mạng an toàn, lành mạnh cho trẻ em

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Theo các chuyên gia, bất kỳ một trẻ em nào truy cập internet đều chịu nhiều nguy cơ tiềm ẩn từ việc bị bắt nạt trên mạng, dụ dỗ qua mạng, lừa đảo qua mạng hay thậm chí là bị tấn công, xâm hại tình dục qua môi trường mạng.

Trước vấn đề này, vừa qua, Bộ Thông tin và truyền thông đã đưa ra lấy ý kiến dự thảo Bộ Quy tắc ứng xử bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, nhằm đưa ra những khuyến nghị về chuẩn mực hành vi, ứng xử cho người dùng trên không gian mạng để bảo vệ trẻ em trước những nguy cơ tiềm ẩn. Đồng thời, phổ biến cách thức báo cáo khi có nghi ngờ về các hành vi xâm hại trẻ em trên không gian mạng và hơn hết là nâng cao nhận thức xã hội đối với các nguy cơ ảnh hưởng đến trẻ.

Đây được xem là vô cùng cần thiết khi môi trường internet mang đến rất nhiều điều bổ ích cho trẻ em, song nó cũng là cái bẫy gây ra nhiều hậu quả khôn lường.  Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, phóng viên VOVGT có cuộc trao đổi với bà Lê Quỳnh Lan, đại diện Tổ chức Plan International Việt Nam:

PV: Bà đánh giá như thế nào về việc tiếp cận internet của trẻ em tại Việt Nam hiện nay? Liệu phụ huynh tại Việt Nam đã có đủ nguồn thông tin để nhận diện những mối nguy trên internet đối với trẻ hay không, thưa bà?

Bà Lê Quỳnh Lan: Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ sử dụng internet cao trên toàn cầu và đặc biệt, trong vòng 2 năm trở lại đây, khi đại dịch xảy đến thì gần như tất cả chúng ta đều phải sử dụng internet và nửa năm nay các em đã phải học trực tuyến.

Do đó, việc sử dụng internet đã trở thành một nhu cầu tất yếu và đã bắt đầu hình thành thói quen ăn hằng ngày.

Chúng ta cũng biết rằng, Internet, nó sẽ mang lại những điểm tích cực trong việc tạo cơ hội về học tập, tiếp xúc thông tin một cách nhanh chóng đầy đủ, nhưng nó cũng có những cái rủi ro mà trong những năm gần đây mà chúng ta đã nhìn thấy rất là rõ ràng.

Hiện nay, các thông tin dành cho cha mẹ và và cách ứng xử của cha mẹ trong việc hỗ trợ, hướng dẫn đồng hành an toàn cho con thì vẫn còn khá là thiếu và chúng ta thường theo 2 xu hướng: Xu hướng đầu tiên là có những bố mẹ nghĩ đến internet thì sẽ cấm đoán, sẽ nhìn thấy rất nhiều những điểm tiêu cực; một xu hướng thứ hai của các bố mẹ đó là sẽ thả lỏng, không quản lý.

PV: Việc đưa ra Bộ Quy tắc ứng xử về bảo vệ trẻ em trên không gian mạng có ý nghĩa như thế nào? Theo bà, làm thế nào để phụ huynh có thể tôn trọng sự riêng tư nhưng vẫn bảo vệ được trẻ trên không gian mạng?

Bà Lê Quỳnh Lan: Chúng ta có thể thấy khi trẻ em sử dụng không gian mạng thì các em có thể gặp phải những rủi ro sau.

Thứ nhất là rủi ro về nội dung, trẻ em có thể tương tác hoặc tiếp xúc với những nội dung nó không phù hợp với lứa tuổi và nó có thể gây hại.

Thứ hai là rủi ro tiếp xúc, khi sử dụng các trang mạng xã hội thì các em sẽ cung cấp các thông tin cá nhân và các em có thể bị liên hệ hoặc tương tác với một người hoặc nhiều người và có thể họ có những hành vi quấy rối hoặc lừa đảo lôi kéo vào những hoạt động bất hợp pháp.

Thứ ba, trẻ em chứng kiến tham gia xem nhiều những hình ảnh hay những hoạt động không phù hợp thì trẻ sẽ bắt chước và các em sẽ có thể thay đổi về mặt hành vi ngay trong ứng xử trong cuộc sống.

Thứ tư nữa là rủi ro giao dịch, nghĩa là các em có thể tham gia vào các trò chơi Game, tìm cách làm thế nào để có tiền rồi bị lợi dụng. Bốn cái rủi ro này, tôi nghĩ là không không phải bố mẹ nào cũng có đầy đủ các kiến thức để tự tìm hiểu.

Như thế thì bộ quy tắc ứng xử được đưa ra để giúp cho bố mẹ cũng nhận biết được những rủi ro mà trẻ em khi sử dụng không gian mạng có thể gặp phải và khi biết rằng là con mình có được những rủi ro đó thì cha mẹ sẽ cần phải trang bị các kiến thức kỹ năng liên quan để giúp trẻ phòng ngừa các rủi ro.

Trong bộ quy tắc ứng xử thì điều đầu tiên mà bản dự thảo đưa ra đó là cần tôn trọng quyền tự do cá nhân của trẻ trên không gian mạng. Nhưng bên cạnh đó thì đã dẫn đến 5 hướng dẫn tiếp theo liên quan đến việc bố mẹ cần quan tâm chăm sóc, lắng nghe rồi trau dồi kiến thức, hướng dẫn con mình các kỹ năng sử dụng thiết bị an toàn như thế nào. Tôi cũng muốn nhấn mạnh ở đây, chúng ta sẽ phải phân ra các độ tuổi khác nhau ở trẻ.

Tùy từng độ tuổi để có thể ứng xử. Tùy theo lứa tuổi của từng trẻ để chúng ta sẽ giúp các con tiếp cận với những cái kênh phù hợp và hướng dẫn trẻ.

Bên cạnh cung cấp những thông tin về các rủi ro thì chúng ta cũng cần giáo dục các con có kỹ năng để các con tự bảo vệ mình và các con có trách nhiệm với việc sử dụng. Và tôi tin rằng, với tất cả những đứa trẻ khi được bố mẹ đồng hành, lắng nghe và tôn trọng thì sẽ tạo ra được một mối quan hệ rất lành mạnh, tích cực giữa bố mẹ và con cái.

Và đảm bảo rằng, khi trẻ gặp những khó khăn, trẻ sẽ trao đổi ngay với bố mẹ và có thể tìm kiếm được trợ giúp và bố mẹ sẽ trợ giúp trẻ kịp thời để vượt qua tất cả những cái khó khăn, đặc biệt là những rủi ro khi sử dụng không gian mạng.

PV: Xin cảm ơn bà!